Zwrot kaucji przez właściciela mieszkania to często stresowy moment dla lokatorów. Bardzo często bazują oni na przekonaniach, które nie mają potwierdzenie w obowiązującym prawie. Kiedy kaucja za mieszkanie przepada? Czy właściciel może nie oddać kaucji, gdy wypowiemy umowę? Za jakie zniszczenia może zabrać część wpłaconej kwoty? W jakim terminie musi się rozliczyć z lokatorem?
- Kaucja za mieszkanie - podstawa prawna
- Czym jest kaucja za mieszkanie?
- Maksymalna wysokość kaucji za mieszkanie
- Kiedy właściciel może nie oddać kaucji? Kiedy kaucja przepada?
- Kiedy właściciel nie może zabrać lub potrącić z kaucji?
- Co jeśli właściciel nie chce oddać kaucji?
- Waloryzacja kaucji za mieszkanie
Kaucja za mieszkanie - podstawa prawna
Podstawą prawną regulującą kwestie kaucji jest art. 6 ust. 1-3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733 z późn. zm.). Zapisy zawartej umowy o najem mieszkania nie mogą być sprzeczne z zapisami ustawy, a więc dotyczy to również kaucji.
Czym jest kaucja za mieszkanie?
Kaucja to po prostu zabezpieczenie, jakie właściciel mieszkanie pobiega od wynajmującego. Obejmuje ono dwie ściśle określone sytuacje:
1. Zabezpieczenie opłat z tytułu najmu, w tym zaległości czynszowych
2. Zabezpieczenie na wypadek szkód wynikających z ponad normalnego użytkowania mieszkania
Maksymalna wysokość kaucji za mieszkanie
Jak mówi art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733 z późn. zm.), kaucja nie może być wyższa niż:
- Dwunastokrotność miesięcznej opłaty za mieszkanie - w przypadku najmu tradycyjnego
- Sześciokrotność miesięcznej opłaty za mieszkanie - w przypadku najmu instytucjonalnego i okazjonalnego.
Kiedy właściciel może nie oddać kaucji? Kiedy kaucja przepada?
Wbrew dość powszechnemu przekonaniu, oddanie lokatorowi kaucji nie jest przejawem dobrej woli właściciela czy jego widzimisię. Jest to obowiązek właściciela wynikający z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733 z późn. zm.). Mówi on jasno, że potrącenie części bądź całości kaucji może mieć miejsce jedynie gdy:
1. Lokator ma zaległości czynszowe (wobec spółdzielni bądź właściciela), bądź wynikające z miesięcznej opłaty za mieszkanie.
2. Lokator wyrządził w mieszkaniu szkody nie wynikające z ponad normalnego użytkowania mieszkania, a więc takiego które wynika z codziennego użytkowania mieszkania. Przykłady takich szkód to: mechaniczne uszkodzenia urządzeń, dziury w podłodze czy ścianach, głębokie rysy, przypalenia, ślady po gaszeniu papierosów, uszkodzenia wyrządzanie przez zwierzęta, plamy spowodowane przez rozlane substancje, zbite lustra, zniszczone ramy drzwi, złamane kinkiety, urwane drzwi od szafy, tłuste osady w kuchni, a także nieuzgodnione z właścicielem przebudowanie czy przemalowanie wnętrza mieszkania, usunięcie czy zniszczenie mebli.
Co ważne - właściciel musi udokumentować, że w wyniku działań lokatora poniósł szkody, przedstawiając rachunki za naprawę, zakup czy czyszczenie.
Kiedy właściciel nie może zabrać lub potrącić z kaucji?
Wynajmujący nie może pomniejszyć kaucji o określoną kwotę bądź nie oddać całości w sytuacji, gdy mieszkanie nosi ślady zużycia wynikające z normalnego użytkowania. Jakie to sytuacje? Są to: przetarcia na podłodze, lekko wytarte dywany, zmatowiały blat w kuchni, poluzowane zawiasy w szafie, drobne rysy na meblach, podłodze i ścianach wynikające z codziennych czynności, zużyte uszczelki, popsute wiekowe sprzęty wykazujące ślady zużycia już wcześniej (dobrze jest dokumentować takie rzeczy przy zawieraniu umowy), a także przepalone żarówki, pokruszone klucze, przeciekający kran czy zużyte uszczelki.
Właściciel mieszkania nie może też zająć bądź pomniejszyć kaucji w sytuacji gdy:
1. Lokator go zdenerwuje w jakiejś sytuacji / rozwiązanie umowy odbędzie się w niemiłej atmosferze,
2. Lokator wypowie, zgodnie z zapisami umowy, najem przed terminem.
Co jeśli właściciel nie chce oddać kaucji?
Zgodnie z zapisami ustawy o art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733 z późn. zm.), wynajmujący ma miesiąc na zwrot kaucji od momentu opuszczenia lokalu.
Jeśli tego nie zrobi, lokator ma następujące możliwości (w następującej kolejności):
1. Kontakt z właścicielem: bezpośredni, mail, telefon, sms itp. w celu ponaglenia,
2. Pisemne wezwanie do zapłaty w terminie 7-14 dni z ostrzeżeniem o podjęciu kolejnych kroków prawnych,
3. Dochodzenie kaucji na drodze sądowej. Można tu skorzystać z dwóch opcji:
1. Pozew do sądu cywilnego o zwrot kaucji,
2. Roszczenie przed sądem rejonowym (dla kwoty do 75 tys. zł)
Zaleca się wynajęcie wyspecjalizowanego w takich sprawach prawnika bądź skorzystanie z bezpłatnej pomocy organizacji lokatorskich (jak Komitet Obrony Lokatorów w Warszawie, czy Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej).
Za każdy dzień zwłoki w oddaniu kaucji, naliczane są odsetki w wysokości 11,25 proc. w skali rocznej.
Waloryzacja kaucji za mieszkanie
Nie wie o tym większość lokatorów, ale w określonych sytuacjach przysługuje im prawo do uzyskania wyższej kaucji za mieszkanie niż kwota, którą wpłacili.
Dzieje się tak w sytuacji, gdy nastąpiła podwyżka opłaty za mieszkanie. Np. w połowie okresu najmu właściciel podniósł opłatę z 2000 do 2300 zł. Wówczas, jeśli kaucja była wpłacona w kwocie 2000 zł, musi on oddać lokatorowi 2300 zł.