Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości

Naczelne zasady wymiaru sprawiedliwości wynikają przede wszystkim z Konstytucji RP oraz całokształtu systemu prawnego. Wymiar sprawiedliwości określa się jako działalność sądów, polegającą na konkretyzowaniu i realizowaniu norm prawnych w celu ochrony zasad praworządności. Ustalenie zasad na, których opiera się cały system wymiaru sprawiedliwości pozwala na sprawniejsze oraz rzetelniejsze wykonywanie jego funkcji.

Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości

Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości, czyli tak zwane prawo do sądu, zapewnienia każdemu człowiekowi uprawnienia do przedstawienia swojej sprawy przed sądami.

Zasada rzetelnego postępowania i prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki

Prawo strony do rzetelnego postępowania zostaje zrealizowane wtedy, gdy sąd wykonuje wszelkie czynności należące do jego kompetencji zgodnie z prawem.

Zasada ta zobowiązuje również strony i uczestników postępowania do takiego działania, które polega na nienadużywaniu praw procesowych.

Z zasady rzetelnego postępowania można wyprowadzić nakaz rozpoznawania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, czyli w rozsądnym terminie.

Zobacz także: Zasady postępowania cywilnego

Zasada niezależności sądu i niezawisłości sędziowskiej

Zgodnie z zasadą niezależności sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz natomiast sędziowie w sprawach swego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

Gwarancjami niezawisłość sędziowskiej jest przede wszystkim:

  • nieusuwalności z urzędu,;
  • nieprzenoszalności;
  • immunitet sędziowski;
  • zakaz dodatkowego zatrudnienia;
  • zakaz prowadzenia określonej działalności publicznej.

Zasada nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego

Zgodnie z tą zasadą Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.

Zasad kolegialności

Polega na tym, że co do zasady sędzia nie orzeka w żadnej sprawie sam, lecz w składzie kilkuosobowym.

Zasada udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości

Zasada nakładającą obowiązek udziału ławników w postępowaniu cywilnym w I instancji. Ławnik to niezawodowy członek składu orzekającego, stanowiący czynnik społeczny w toku rozpoznawania sprawy.

Zasada instancyjności

Zgodnie z postanowieniami Konstytucji w Polsce postępowanie jest obowiązuj zasada dwuinstancyjności.

W związku z tym sprawa rozpatrzona i rozstrzygnięta przez sąd I instancji może być, w wyniku wniesienia środka odwoławczego, ponownie rozpoznana przez sąd II instancji.

Zasada jawności

Zgodnie z postanowieniami tej zasady, każdy ma prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy, a
wyrok ogłaszany jest publicznie.

Zobacz również serwis: Pozwy

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez rejestracji w PUP? Państwo woli przepłacać
28 kwi 2024

Od kilku lat jest zgłaszany postulat przyznania (na koszt państwa) ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym (na okres kilku miesięcy po jej utracie). Nie zostanie zrealizowany przez rząd w 2024 r. (i prawdopodobnie do końca bieżącej kadencji Sejmu).

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Google schowa nasz adres IP. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
26 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

pokaż więcej
Proszę czekać...