Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady postępowania cywilnego

Łukasz Matys
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W polskim prawie występują trzy zasadnicze rodzaje procedur. Procedura cywilna, procedura administracyjna, procedura karna. Każda procedura ma pewne zasady. Przy czym każda z nich ma inne.

Proces cywilny toczy się według z góry ustalonych reguł. Przepisy prawa określają kto i co może zrobić. Określa się to mianem procedury cywilnej. Procedura ta naznaczona jest pewnymi ogólnymi zasadami. Wynikają one wprost z przepisów prawa lub też powstają na skutek interpretacji przepisów.

REKLAMA

Procedura cywilna, kieruje się następującymi zasadami:

  • zasada prawdy,
  • zasada równości stron,
  • zasada kontradyktoryjności,
  • zasada jawności,
  • zasada ustności,
  • zasada koncentracji materiału dowodowego,
  • zasada formalizmu procesowego.

Każdej z tych zasad wypada poświęcić kilka słów.

Zasada prawdy

Oznacza ona tyle, że sąd powinien oprzeć na prawdzie wydając swoje orzeczenie. Jednocześnie sąd nie powinien przeprowadzać postępowania dowodowego, gdyż jest to domeną stron. Sąd powinien jedynie dopuszczać dowody zgłaszane przez strony i brać je pod uwagę wydając wyrok.

Zasada równości stron

W postępowaniu cywilnym strony powinny mieć takie same prawa i obowiązki. Nie może być tak, że wobec powoda stosuje się inne zasady niż wobec pozwanego. I na odwrót. Każda ze stron musi posiadać możliwość korzystania z jednakowych środków prawnych w celu obrony swoich interesów. Jest to jedna z naczelnych zasad znajdująca swoje oparcie w przepisach Konstytucji RP.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasada kontradyktoryjności

REKLAMA

Zasada kontradyktoryjności nazywana jest inaczej zasadą sporności. Jest to jedna z najbardziej istotnych zasad postępowania cywilnego. Zakłada ona, że między stronami procesu toczy się spór i na nich ciąży obowiązek udowodnienia swoich racji. W tak rozumianym procesie sąd odgrywa jedynie rolę arbitra, który wydaje wyrok. W tak rozumianym procesie sąd nie powinien prowadzić postępowania dowodowego i udzielać informacji stronom.

Przeciwieństwem tej zasady jest zasada inkwizycyjności postępowania. W takim procesie większość czynności wykonuje sąd. To on gromadzi dowody, docieka prawdy i dba o dobro stron procesu. Inkwizycyjne elementy odnajdujemy w procedurze administracyjnej także karnej, gdzie sąd z urzędu może przeprowadzić dowód.

Zasada jawności

Jest to zasada konstytucyjna. Art. 45 Konstytucji RP stanowi, że sprawy rozpoznawane przed sądami w Polsce są jawne. Takie sformułowanie gwarantuje bezstronność sędziego. Każda ze stron ma dostęp do akt sprawy i może uczestniczyć w rozprawach oraz do otrzymywania odpisów orzeczeń i protokołów. Powoduje to, że są one na bieżąco informowane o postępach w sprawie.

REKLAMA

Zasada jawności oznacza również, że na sprawę mają dostęp osoby postronne. Zasadą jest, że każdy może wejść na rozprawę i śledzić jej przebieg. Osoby trzecie nie mają jednak dostępu do akt sprawy, nie mogą występować o protokoły rozpraw.

Nie jest to jednak zasada absolutna. To znaczy istnieją od niej pewne odstępstwa. Wyłączenie jawności w każdej sprawie może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochronę życia prywatnego stron lub ważny interes prywatny. Wyrok w takich sprawach ogłasza się jednak publicznie. Niektóre sprawy z mocy prawa odbywają się przy drzwiach zamkniętych. Jest tak na przykład w sprawach o rozwód czy o unieważnienie małżeństwa.

Zasada ustności

Oznacza ona tyle, że zasadniczym sposobem komunikacji stron z sądem jest droga ustna. Zasadą jest, że wydanie wyroku następuje po rozprawie. Na przewodniczącym spoczywa obowiązek przygotowania i poprowadzenia rozprawy.

Natomiast na rozprawie najpierw powód a następnie pozwany przedstawiają swoje stanowiska. Każda ze stron zobowiązana do złożenia oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej.

Ważną rolę w procesie odgrywają pisma procesowe. To pismo powoda (pozew) wszczyna postępowanie. Strony przed rozprawą jak i w trakcie procesu mogą składać pisma procesowe, w których prezentują swoje twierdzenia i wnioski. Sąd natomiast wszystkie swoje działania przeprowadza w formie pisemnej.

Zasada koncentracji materiału dowodowego

Koncentracja materiału dowodowego ma przeciwdziałać przewlekłości postępowania. Zgodnie z nią sąd dąży do tego aby rozstrzygnięcie w każdej sprawie zapadło na pierwszej rozprawie. Jest to oczywiście postulat ustawodawcy. W rzeczywistości bowiem bardzo rzadko się zdarza, aby wyrok zapadł już na pierwszej rozprawie. Przewlekłości postępowania mają przeciwdziałać terminy prekluzyjne oraz dyskrecjonalna władza sędziego. Sędzia może dyscyplinować strony. Wzywać strony i świadków na posiedzenia sądowe, nakazać im składanie pism, nakładać koszty za niesumienne i oczywiście niewłaściwe postępowanie. Wszystkie te działania mają przyśpieszyć postępowanie.

Każda z tych zasad ma duże znaczenie dla procedury cywilnej. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć jej istotę.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rok akademicki 2023/2024. Co nowego?

    Łącznie nakłady na szkolnictwo wyższe i naukę wzrosną w roku 2024 o kilka miliardów złotych. Publikujemy list MEiN.

    Liczba umów o dzieło w I półroczu 2023 r. Czy nadal pracujemy na umowach śmieciowych?

    W pierwszym półroczu 2023 r. przekazano do ZUS 610,4 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To nieco więcej niż w analogicznych okresach w latach 2021-2022. Nie zmieniła się charakterystyka podmiotów, które zgłaszają umowy o dzieło, oraz ich wykonawców.

    Co deweloperzy sprzedają w największych miastach?

    Popyt jakiego nie widziano od lat - tak najkrócej można scharakteryzować sytuację na największych rynkach mieszkaniowych. W sierpniu 2023 r. deweloperzy sprzedali na sześciu największych rynkach prawie trzy razy więcej mieszkań niż rok wcześniej. Taki boom zasługuje na szerszą analizę. Właśnie dlatego eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili sprawdzić, jakie mieszkania w sierpniu 2023 r. najczęściej sprzedawali deweloperzy. 

    Edukacja prawna

    Edukacja prawna to jedno z rozwiązań określonych w ustawie o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Na czym polega i jakie działania obejmuje?

    REKLAMA

    Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie

    Kto może skorzystać z nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego? Co obejmuje taka porada? Jakie formalności są potrzebne? Oto najważniejsze informacje.

    Nowe przepisy mocno utrudniają zwolnienie pracownika. Co na to pracodawcy?

    Zmiany w prawie, które weszły w życie 22 września, budzą kontrowersje wśród pracodawców. Jak podkreśla Północna Izba Gospodarcza pozytywne jest to, że lepiej chronieni są pracownicy, którzy są w czasie okresu ochronnego lub np. w czasie choroby przewlekłej. Wadą zaś jest ochrona pracowników, którzy mogą uchylać się od zwolnienia z pracy, gdy to zapadło z powodów merytorycznych. 

    Jaka przyszłość czeka dane osobowe w erze nowych technologii?

    To zagadnienie nad którym dyskutowali uczestnicy Forum Nowych Technologii. Konferencja odbyła się w Warszawie 20 i 21 września 2023 r.. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Urząd Ochrony Danych Osobowych we współpracy ze Stowarzyszeniem Prawa Nowych Technologii i Akademią Ekonomiczno-Humanistyczną.

    Ministerstwo Cyfryzacji: Ograniczamy bon 2500 zł tylko dla niektórych nauczycieli. Jesteś na liście?

    Przykra wiadomość dla nauczycieli. Bonu 2500 zł na zakup laptopa nie dostaną wszyscy nauczyciele.

    REKLAMA

    Referendum 2023. Jak będzie liczona frekwencja?

    Udział w referendum jest dobrowolny; frekwencja referendalna - która ma wpływ na to, czy referendum jest wiążące, czy nie - jest liczona na podstawie liczby ważnych kart wyjętych z urny - przypomina szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

    Umowy o dzieło nadal najczęściej podpisują mężczyźni

    W pierwszy półroczu 2023 r. – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Prawie 2 tys. umów podpisali wykonawcy w wieku 80 i więcej lat. Umowy o dzieło zawierane są najczęściej na jeden oraz osiem dni. 

    REKLAMA