Pracodawca jest obowiązany w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Wydanie świadectwa nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Obowiązek ten nakłada na pracodawcę prawo, a konkretnie art. 97 § 1 kodeksu pracy.
Zobacz: Praca w godzinach nadliczbowych
Kiedy pracodawca jest obowiązany wydać świadectwo pracy?
Świadectwo pracy powinno być wydane pracownikowi niezwłocznie po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy. Pracodawca ma obowiązek wydania świadectwa pracy bezpośrednio pracownikowi albo osobie upoważnionej przez pracownika na piśmie - w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Niemniej jednak w sytuacji, gdy przekazanie ów dokumentu w dniu rozwiązania stosunku pracy jest niewykonalne pracodawca obowiązany jest wydać świadectwo pracy nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy. Pracodawca przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub osobie upoważnionej za pośrednictwem poczty albo doręcza go w inny sposób.
Jeżeli pracownik pracuje nadal u tego samego pracodawcy na podstawie kolejnej umowy nawiązanej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę - pracodawca obowiązany jest wykazać świadectwo pracy na żądanie pracownika.
W razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika (art. 631 § 1 k.p), pracodawca sporządza świadectwo pracy i włącza je do akt osobowych zmarłego pracownika. Z wnioskiem o wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy może wystąpić członek rodziny zmarłego pracownika, a także inna osoba będąca spadkobiercą tego pracownika.
Zobacz: Kontrola pracowników a zmiany w ochronie danych osobowych
Żądanie sprostowania
Sprostowanie jest to zmiana bądź uzupełnienie treści wadliwego dokumentu.
Treść świadectwa pracy może ulec sprostowaniu na wniosek pracownika w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy, jeżeli nie odpowiada ono wymaganiom określonym przez prawo lub jest niezgodne ze stanem faktycznym. Przy pozytywnym rozpatrzeniu takiego wniosku, pracodawca wystawia nowy dokument i przekazuje go pracownikowi.
Jeżeli zaś pracodawca nie uwzględnia żądania pracownika o sprostowanie świadectwa pracy, pracownik może w terminie 7 dni od zawiadomienia go o takiej decyzji skierować wniosek do sądu pracy (art. 97 § 21 k.p.). W razie uwzględnienia przez sąd pracy powództwa pracownika o sprostowanie świadectwa pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi niezwłocznie nowe świadectwo pracy, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu w tej sprawie.
Zobacz: Prawo do oddzielnego wynagrodzenia a pracę w warunkach nadliczbowych.
Co powinno zawierać świadectwo pracy?
Świadectwo pracy nie zawiera w swej treści elementów oceny. W świadectwie pracy powinny być zawarte informacje określone w przepisach kodeksu pracy art. 97.§ 2, oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczególnej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania.
Zgodnie z przepisem art. 97.§ 2 k.p dokument ten powinien w szczególności wykazywać informacje o: okresie i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowiskach, trybie rozwiązania stosunku pracy albo okoliczności wygaśnięcia tego stosunku, ewentualnie też zajęcia wynagrodzenia za pracę, w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym (stosownie do art. 884.§ 2 k.p.c.), oraz inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracownika w zakresie prawa pracy lub ubezpieczenia społecznego.
Zobacz: Prawo do odpoczynku pracownika
Dodatkowe informacje w świadectwie pracy
Dodatkowo w świadectwie pracy, oprócz informacji określonych w art. 97 § 2 kodeksu pracy, zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego (§ 1 rozporządzenia). Są to informacje takie jak: wymiar czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy, liczba dni urlopu wypoczynkowego wykorzystanego przez pracownika w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, wykorzystanie dodatkowego urlopu albo innego dodatkowego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy, należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku, z powodu braku środków finansowych, okres korzystania z urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia, urlop wypoczynkowy wykorzystany przez pracownika, liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie przewidziane w art. 92 Kodeksu pracy w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, wykorzystania w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 Kodeksu pracy, okres, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 361 § 1 Kodeksu pracy, okres odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresy nieskładkowe, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty, danych, które są zamieszczane na żądanie pracownika.
Informacje zamieszczane wyłącznie na prośbę pracownika
Przepisy prawne określają, iż treść świadectwa pracy powinna zawierać tylko informacje obligatoryjne. Pracodawca nie musi podawać żadnych dodatkowych danych o pracowniku. Niemniej jednak pracodawca może zawrzeć w świadectwie pracy inne informacje - wyłącznie na żądanie pracownika: wysokości i składnikach wynagrodzenia, uzyskanych kwalifikacjach, a także inne informacje, których pracownik sobie zażyczy.
Odszkodowanie za niewystawione w terminie świadectwo
Pracownik, który poniósł szkodę wskutek nieotrzymania pracy z powodu niewystawienia w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy, może wystąpić z roszczeniem o naprawienie przez pracodawcę wyrządzonej szkody. Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy istnieje tylko, gdy spełnione są przesłanki przewidziane w art. 99 kodeksu pracy.