Czy odszkodowania wypłacone w wyniku ugody należy opodatkować i oskładkować?

Zarówno odszkodowanie wynikające z ugody sądowej zawartej z pracownikiem, jak i odszkodowanie przyznane na podstawie postanowień zawartych w Państwa regulaminie wynagradzania jest zwolnione z podatku dochodowego oraz nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, gdyż jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw (w tym przypadku Kodek­su pracy) lub zakładowych źródeł prawa pracy (regulaminów wynagradzania).

Zwolnione z podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub z przepisów wykonaw­czych wydanych na podstawie tych ustaw lub jeżeli ich zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów. Wyjątek w tym zakresie stanowią (podlegają opodatkowaniu):

• określone w prawie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
• odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
• odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związane z prowadzoną działalnością go­spodarczą,
• odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów spe­cjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali lub jak dochody z poza­rolniczej działalności lub działów specjalnych produkcji rolnej,
• odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (art. 21 ust. 1 pkt 3 usta­wy o pdof).

Zobacz serwis: Zarobki

Wypłacone przez Państwa świadczenia (zarówno odszkodowanie z ugody sądowej, jak i odszkodowa­nie wynikające z regulaminu wynagradzania) są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdro­wotne. Składek na te ubezpieczenia nie należy bowiem opłacać m.in. od wszelkiego rodzaju świadczeń odszkodowawczych związanych z rozwiązaniem umowy o pracę, tj. odpraw, odszkodowań i rekompen­sat wypłacanych pracownikom z powodu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, tj. z tytułu:

• rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy,
• nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę bądź rozwiązania jej bez wypowiedzenia,
• niezgodnego z prawem skrócenia wypowiedzenia umowy o pracę,
• niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (§ 2 pkt 3 rozporządzenia w spra­wie szczegółowych zasad wymiaru składek).

Warunkiem niezbędnym do zastosowania zwolnienia składkowego jest wyłącznie faktyczne rozwią­zanie umowy o pracę we wskazanym trybie i wypłacenie pracownikowi odszkodowania przysługującego w związku z takim rozwiązaniem.

Zobacz serwis: Pracodawca

Pracownik nabył prawo do odszkodowania gwarantowanego przez regulamin wynagradzania w wy­sokości 1-miesięcznego wynagrodzenia w przypadku, gdy umowę wypowiada pracodawca. Odszko­dowanie z przepisów zakładowych jest zwolnione z podatku i ze składek ZUS. Pracownik jest wyna­gradzany stawką miesięczną 3300 zł. Wypłata odszkodowania w wysokości 3300 zł nastąpiła razem z wypłatą ostatniego wynagrodzenia należnego pracownikowi za styczeń 2015 r. Pracownik złożył PIT-2 i ma prawo do podstawowych kup. Rozliczenie wynagrodzenia i odszkodowania powinno wy­glądać następująco:

Podstawa prawna:

• art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1863
• § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usta­lania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1967
• art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1831
• art. 45 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662