Z uwagi na odnotowanie zachorowań na nowy typ wirusa jakim jest koronawirus SARS-CoV-2 w Europie i liczne obawy ze strony polskich pracowników i pracodawców, organy państwowe takie jak Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Zakład Ubezpieczeń Społecznych czy Ministerstwo Edukacji Narodowej wydało interpretacje, zalecenia oraz udzieliło odpowiedzi na liczne zapytania obywateli.
Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami
Prawo odmowy wyjazdu do krajów, w których odnotowano przypadki zachorowań na koronawirusa
Na przestrzeni ostatnich dni wielu pracowników, w szczególności kierowców samochodów ciężarowych odmówiło wyjazdów służbowych do krajów, w których wykryto zachorowania na koronawirusa. W dyskusji kadrowej pojawiło się pytanie, kiedy i w jakich warunkach pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego. Takim poleceniem niewątpliwie jest wyjazd służbowy. Również takie pytania zaczęły spływać do Państwowej Inspekcji Pracy, która zajęła w tym zakresie stosowne stanowisko, powołując się na obowiązujące przepisy prawa pracy.
Zgodnie z przepisami prawa pracy, w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się̨ od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się̨ z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się̨ od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Przepisy te nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Stanowisk PIP znajduje się pod linkiem: https://www.pip.gov.pl/pl/wiadomosci/108072,wyjasnienia-pip-w-zwiazku-z-koronawirusem.html?fbclid=IwAR3alEQMRSYBrOZ5FvMXvE_vToiDN-E-wlic-WAL6qjfgjhtF2XeMZfVTgQ
W sytuacji, w której niektórzy pracownicy doznają ograniczeń w świadczeniu pracy, z uwagi na różne zdarzenia losowe, np. wystąpienie zachorowań na koronawirusa można zastosować instytucję czasowego powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określonej w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Powierzenie pracownikowi innej pracy jest jak najbardziej uzasadnione obecnymi okolicznościami. Warto także pamiętać, że pracodawca nie może zmusić pracownika do wykorzystania urlopu, albowiem dysponentem urlopu jest pracownik.
Podstawa prawna:
art. 210, 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. 019, poz. 1040 ze zmianami).
Polecamy serwis: Prawo pracy