Kompetencje społeczne to umiejętności, które przyczyniają się do skutecznej interakcji z otoczeniem. To właśnie one bardzo często warunkują to, w jakim stopniu jesteśmy się przystosować do nowych, zmieniających się warunków, jak szybko reagujemy w sytuacji trudnej, jak bardzo jesteśmy odporni na sytuacje stresowe, czy wywołujemy konflikty w grupie, czy jesteśmy osobą ugodową itp. To wszystko składa się na nasz ogólny wizerunek jako pracownika.
Dlaczego kompetencje społeczne zaczynają odgrywać tak istotną rolę w procesie rekrutacji? Dlaczego pracodawcy coraz częściej w swoich wymaganiach zaznaczają, że kandydat do pracy powinien te kompetencje posiadać?
Odpowiedź jest bardzo prosta. Otóż dzisiejszy rynek związany z kształceniem ustawicznym pozwala na to, aby w bardzo krótkim czasie przyswoić sobie wiedzę merytoryczną lub konkretne umiejętności. Takie umiejętności można nabyć na szkoleniach, kursach, w szkołach czy studiach. Na podstawie tej wiedzy kandydatowi łatwiej jest znaleźć pracę i zostać w niej zatrudnionym.
Zobacz też: Skuteczne szukanie pracy
Kompetencje społeczne natomiast bardziej pozwalają na utrzymanie stanowiska bądź warunkują awans.
Kompetencji społecznych bardzo trudno się wyuczyć, ponieważ często są one związane z pewną wrażliwością społeczną, otwartością na drugiego człowieka, zdolności negocjacyjnych, empatią, asertywnością, zdolnościami komunikacyjnymi.
Często są to cechy charakteru, temperamentu, osobowości czyli wrodzone lub nabyte w trakcie wczesnej socjalizacji zdolności.
Pracodawcy mają świadomość tego, że na żadnym szkoleniu, chociaż najlepszym, nie da się wyćwiczyć wrażliwości na drugiego człowieka. I oczywiście coraz bardziej popularne są treningi umiejętności personalnych, aczkolwiek należy włożyć bardzo dużo wysiłku i pracy, aby zmienić swoje nastawienie, poglądy i postawy według określonych spraw, a właśnie światopogląd często jest źródłem naszego zachowania.
Pracodawcy mają świadomość, że łatwiej wypełnić lukę u pracownika, który nie potrafi obsługiwać komputera niż tego, który nie potrafi współdziałać w grupie.
Nie ma możliwości, aby jeden człowiek posiadał wszystkie kompetencje, ale można mieć zbiór takich, które będą na danym stanowisku bardzo istotne. W dużej firmie, gdzie bardzo ważna jest praca w grupie, kreatywność i bardzo często pracuje się pod presja czasu, właśnie takie predyspozycje będą istotne. Natomiast zupełnie innych kompetencji będzie się oczekiwało w kilkuosobowej firmie działającej na lokalnym rynku.
Zobacz też: Rozmowa kwalifikacyjna
Kompetencji jest bardzo wiele i czasem tylko niektóre są brane pod uwagę przez pracodawców. I tak naprawdę podczas rozmowy kwalifikacyjnej bardzo trudno jest określić czy dana osoba posiada kompetencje społeczne, które są wymagane przez pracodawcę.
Coraz częściej zatrudnia się przy procesie rekrutacji specjalistów – doradców personalnych, doradców zawodowych, psychologów, którzy za pomocą profesjonalnych metod są w stanie z pewnym prawdopodobieństwem określić, czy oczekiwania pracodawcy mogą przez kandydata zostać spełnione.
Służą przede wszystkim do tego scenki rodzajowe czy konkretne sytuacje, w których osoby aplikujące do pracy powinny się odnaleźć. W improwizowanych sytuacjach najczęściej wychodzi prawdziwe oblicze człowieka, ponieważ się nad nim nie zastanawia.
I tak w momencie, kiedy kandydaci mają wspólnie przygotować jakąś pracę, projekt przez określony czas, wówczas bardzo łatwo obserwować, kto w tej grupie przyjmuje pozycję lidera, kto jest uległy, kto próbuje negocjować, kto narzuca swoje zdanie, a kto go w ogóle nie zabiera.
Zobacz też: Metody rekrutacji
Można wówczas zaobserwować, kto woli pracę indywidualną, a kto pracę grupową i jaka jest strategia tej pracy. są to bardzo cenne informacje dla pracodawcy, które składają się na potencjał zawodowy.
Zobacz też: Kompetencje zawodowe
Wiedza teoretyczna, wykształcenie, praktyczne umiejętności są bardzo istotnym elementem sylwetki zawodowej człowieka, lecz także nie należy zapominać o potencjale osobowościowym, który każdy z nas ma i powinien z niego korzystać. I tak przy poszukiwaniu zatrudnienia sukces to w 15% zdolności, sprawność zawodowa, a w 85% osobowość człowieka.