Umowa, której efektem jest powstanie określonej rzeczy ruchomej to umowa o dzieło. W przypadku wykonywania dzieła zamiast o cenie należy mówić o wynagrodzeniu. Przepisy dopuszczają kilka sposobów ustalenia wynagrodzenia.
Wynagrodzenie ryczałtowe
Ustalenie wynagrodzenia ryczałtowego oznacza, że koszty zostały określone w konkretnej kwocie, jeszcze przed wykonaniem dzieła. Ten rodzaj wynagrodzenia stosowany jest najczęściej w umowach dotyczących wykonania prostszych usług, gdy da się z góry określić przybliżony nakład pracy i wartość materiałów. Wykonawca dzieła nie może podnieść tak ustalonego wynagrodzenia. Ryczałt podnieść może jedynie sąd i tylko w szczególnych okolicznościach.
Wynagrodzenie kosztorysowe
W przypadkach, gdy umowa dotyczy wykonania bardziej skomplikowanego dzieła często trudno jest z góry określić całkowity koszt prac i materiałów. Wynagrodzenie można wtedy ustalić na podstawie kosztorysu, który powinien zawierać zestawienie materiałów niezbędnych do wykonania dzieła oraz przybliżony nakład pracy wraz z podaniem wartości jednostkowych. Gdyby w trakcie wykonywania dzieła okazało się, że konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych prac, wykonawca może domagać się stosownego podwyższenia wynagrodzenia. Jeżeli zestawienie kosztów sporządził wykonawca dzieła, podwyższenie wynagrodzenia możliwe jest tylko, gdy nie mógł on przewidzieć konieczności wykonania prac dodatkowych.
Warunkiem koniecznym podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego jest uzyskanie przez wykonawcę zgody zamawiającego na wykonanie dodatkowych prac
Jeżeli zaszłaby konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia osoba zamawiająca dzieło może od umowy odstąpić. Zamawiający ma obowiązek zapłacić odpowiednią część ustalonego wynagrodzenia.