Zgodnie z art. 75a ustawy prawo bankowe (Dz.U.2012.1376) termin spłaty kredytu jest terminem zastrzeżonym dla obu stron, o ile umowa kredytu nie stanowi inaczej. Jednakże ta regulacja nie ma odniesienia do kredytów konsumenckich, bowiem na mocy art. 48 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (Dz.U.2011.126.715) konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Kredytem konsumenckim jest każdy kredyt przeznaczony na cele inne niż związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Termin spłaty kredytu
Umowa kredytu powinna określać termin spłaty, co stanowi cechę odróżniającą ją od umowy pożyczki, bowiem w przypadku nieoznaczenia terminu zwrotu pożyczki, dłużnik zobowiązany jest zwrócić pożyczkę w terminie 6 tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. Jednakże niedozwolony jest zapis w umowie o zobowiązaniu pożyczkobiorcy bądź kredytobiorcy do poinformowania o zamiarze zwrotu lub spłaty zaciągniętych zobowiązań finansowych. Takie postanowienie jest sprzeczne z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z art. 48 ust 2 tej ustawy kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta. Niedozwolone jest ponadto zastrzeżenie kary umownej w przypadku opóźnienia w świadczeniu. Możliwe jest natomiast ustanowienia wysokości odsetek za czas opóźnienia, chociażby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody oraz w przypadku, gdyby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiednio stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Należy zaznaczyć, iż skoro ustawa przyznaje kredytobiorcy możliwość przedterminowej spłaty kredytu to umowa o kredyt konsumencki zawarta na czas nieoznaczony nie może nakładać żadnych ograniczeń odnośnie spłaty należności przez kredytobiorcę.
Zobacz również: Spłacając wcześniej kredyt oszczędzisz na odsetkach
Spłata przed terminem
Jeżeli konsument dokona spłaty kredytu w całości bądź w części przed terminem, wówczas całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Wcześniejsza spłata kredytu nie powinna pociągać za sobą innych zobowiązań w postaci uiszczenia dodatkowych opłat.
Ustanowienie prowizji
W umowie kredytowej kredytodawca może zastrzec prowizję za spłatę kredytu przed terminem, jeżeli spłata przypada na okres, w którym stopa procentowa jest stała a kwota spłacanego w okresie dwunastu kolejnych miesięcy kredytu jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogłasza prezes GUSu w Monitorze Polskim z grudnia roku poprzedzającego rok spłaty kredytu. Ważne jest, że prowizja nie może przekraczać 1% spłacanej części kredytu, jeżeli okres między spłatą kredytu a właściwym terminem przekracza jeden rok. Jeżeli okres ten nie przekracza roku wówczas prowizja nie może przekraczać 0,5% spłacanej części kwoty kredytu. Ponadto wysokość prowizji nie może przewyższać wysokości odsetek, które konsument byłby zobowiązany zapłacić w okresie między spłatą kredytu przed terminem, a uzgodnionym terminem zakończenia umowy, a także nie może być wyższa niż bezpośrednie koszty kredytodawcy związane z tą spłatą. Wskazane uregulowania art. 50 ustawy mogą być zmieniane na korzyść kredytobiorcy. Natomiast w przypadku umów o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, w których spłata została dokonana zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą w celu zabezpieczenia spłaty kredytu prowizja za spłatę kredytu przed terminem nie przysługuje kredytodawca. Regulacja ta ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Kredytodawca jest ponadto zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości.
Zobacz też: Czy wcześniejsza spłata kredytu zawsze się opłaca?