Kiedy sędzia jest wyłączany z mocy prawa?
Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli:
- sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio,
- jest małżonkiem:
- strony lub pokrzywdzonego
- ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego
- albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób,
- jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych powyżej, albo jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia (adopcja) , opieki lub kurateli,
- był świadkiem czynu, o który sprawa się toczy, albo w tej samej sprawie był przesłuchany w charakterze świadka lub występował jako biegły,
- brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony, albo prowadził postępowanie przygotowawcze,
- brał udział w wydaniu orzeczenia lub wydał zarządzenie, od którego miałby rozpoznawać środek odwoławczy (apelację, zażalenie, sprzeciw), lub które miałby wydać ponownie po jego uchyleniu.
Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.
Zobacz: Jakie przestępstwa się nie przedawniają?
Kiedy na wniosek?
Sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.
Dotyczy to np. sytuacji, kiedy kiedy sędzia zna oskarżonego i np. ma z nim zatarg, lub był przez niego wcześniej poszkodowanym.
Wniosek o wyłączenie sędziego, zgłoszony po rozpoczęciu przewodu sądowego, pozostawia się bez rozpoznania. Nie dzieje się tak, jeśli przyczyna wyłączenia powstała lub stała się stronie wiadoma dopiero po rozpoczęciu przewodu.
Te same przepisy stosuje się do ławników i biegłych.
Zobacz serwis: Prawo karne