Zgodnie z treścią przepisu art. 5 § 2 Kodeksu postępowania karnego, nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Wskazana zasada jest ściśle powiązana z zasadą domniemania niewinności i dla swojego obowiązywania znajduje umocowanie nie tylko w wskazanym przepisie ustawy, ale również w konstytucji (art. 42 ust 3 Konstytucji). Zasada ta jest również standardem w międzynarodowym prawie (art. 6 ust. 2 EKPCz oraz art. 14 ust. 2 MPPOiP.)
Istotą tej zasady jest to, iż jeżeli istnieją w sprawie wątpliwości, których w ogóle nie da się usunąć poprzez czynności dowodowe, to wątpliwości te należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Podkreślenia wymaga, iż zasada ta znajdzie zastosowanie tylko w przypadkach gdy sąd podejmie bezskuteczną próbę (próby) usunięcia danej wątpliwości w drodze czynności dowodowych.
Wyrażona powyżej zasada ma szczególne znaczenie w przypadku procesów poszlakowych. Chodzi o to, iż znajduje ona zastosowanie wówczas gdy sąd ma możliwość przyjęcia kilku równorzędnych (nie dających się wyeliminować) wersji przebiegu zdarzeń istotnych dla określenia winy i kwalifikacji prawnej przyjętej wobec oskarżonego (wyrok SN z dnia 1.10.2002 r. V KKN 238/01, niepubl). W opisanej sytuacji istnieje obowiązek po stronie sądu do uniewinnienia oskarżonego.
Zobacz również: Sprawy karne
Dla pełniejszego zobrazowania omawianej materii należy podać przykład – w jednym z procesów karnych może istnieć sytuacja w której problematyczne będzie ustalenie, czy kierowca (uczestnik wypadku) mógł dostrzec pieszego na drodze. Ustalenie to może być kluczowe dla sprawy, albowiem przyjęcie, iż mógł go dostrzec spowoduje konieczność przypisania mu winy za wypadek, zaś ustalenie przeciwne - może go od tej odpowiedzialności uwolnić i powodować konieczność jego uniewinnienia. Jeżeli sąd po przesłuchaniu świadków, po ewentualnym przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych pozostanie z nie dającą się rozstrzygnąć wątpliwością jak było, wówczas z mocy prawa będzie musiał uznać, iż kierowca ten nie mógł widzieć pieszego i zmuszony będzie go uniewinnić.
Zobacz również: Wykroczenia
Uzupełniająco należy wskazać, iż reguła in dubio pro reo dotyczy nie tylko ustaleń co do przebiegu zdarzenia, ale również dotyczy aspektów prawnych czynu (co oznacza, nakaz stosowania korzystniejszego dla sprawcy zapisu lub interpretacji prawnej)