Zatarciu skazania poświęcony jest Rozdział XII Kodeksu karnego. Z przepisów zawartych w tym rozdziale dowiadujemy się po jakim czasie skazanie się zaciera oraz jakie są skutki zatarcia skazania.
Z mocy prawa
Skazanie może się zatrzeć z mocy prawa. Wyróżniamy tu trzy sytuacje.
Po pierwsze z mocy prawa zaciera się skazanie w wypadku zmiany ustawy karnej. Zgodnie z art. 4 par. 4 Kodeksu karnego, jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu. Chodzi o sytuację gdy zmieniają się przepisy karne i według nowej ustawy czyn, za który skazano sprawcę nie stanowi już przestępstwa.
Zatarcie skazania następuje także po upływie określonych w ustawie terminów. Skazanie na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności zaciera się z mocy prawa po upływie 10 lat od wykonania lub darowania kary a także od przedawnienia wykonania kary.
Taki sam termin oraz sposób liczenia zatarcia obowiązuje przy skazaniu na dożywotnie pozbawienie wolności.
W razie skazania na kary nieizolacyjne, a więc grzywnę i ograniczenie wolności, zatarcie następuje z upływem lat 5 od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary.
Trzecim wypadkiem gdy zatarcie następuje z mocy prawa jest sytuacja związana z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. W takim wypadku zatarcie następuje zawsze z upływem 6 miesięcy liczonych od dnia zakończenia okresu próby.
W opisanych wyżej przypadkach zatarcie następuje z mocy prawa, niepotrzebna w tym wypadku wyroku sadu stwierdzającego ten fakt.
Zobacz: Zatarcie skazania z mocy prawa
Zatarcie na wniosek
Zatarcie musi nastąpić również na wniosek skazanego. Skazany przed upływem terminów przewidzianych w kodeksie karnym może wystąpić do sądu z pismem, żądając skrócenia czasu potrzebnego do zatarcia skazania.
W takim wypadku sąd wydaje wyrok w którym skraca czas niezbędny do zatarcia skazania.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Akt łaski
Zatarcie skazania następuje również w wypadku, gdy Prezydent RP skorzysta z prawa łaski wobec skazanego.