1) Prokuratura jako podmiot uprawniony do prowadzenia dochodzenia
Nawiązując do powyższej wypowiedzi, należy wskazać w pierwszej kolejności, iż naturalnie dochodzenie może prowadzić prokuratura. Jest ona wówczas władna wykonać wszystkie czynności dochodzenia, łącznie z wniesieniem aktu oskarżenia. Wynika to oczywisćie z charakteru jej uprawnień - skoro ściga poważne przestępstwa (w tym zbrodnie), to tym bardziej może ścigać wykroczenia.
2) Organy uprawnione do prowadzenia śledztwa:
Na takiej samej zasadzie jak prokuratura, dochodzenie mogą również prowadzić podmioty wyznaczone przez ustawodawcę jako co do zasady prowadzące śledztwo. Należy jednak zastrzec, iż mogą to uczynić tylko w zakresie spraw do których przysługują im uprawnienia. Są to:
- organy Straży Granicznej
- organy ABW
- organy Służby Celnej
- organy CBA
3) Policja
Policja jest podstawowym organem wyznaczonym przez ustawodawcę do prowadzenia dochodzenia.
W tym miejscu należy wyjaśnić, iż z czynnościami policji można się również zetknąć w śledztwie. Wynika to z faktu, iż prokuratura może policji przekazać znaczną część czynności do wykonania. Zależność jaka wówczas powstaje jest taka, że czynności faktycznie prowadzi policja, ale formalnie sprawę prowadzi prokuratura.
Zobacz serwis: Policja
4) organy z art. 325d Kodeksu postępowania karnego
Wskazany wyżej przepis odsyła do rozporządzenia Ministra Sprawiedlwości z dnia 13 czerwca 2003 r. sprawie określenia organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak również zakresu spraw zleconych tym organom. Zgodnie z tym rozporządzeniem dochodzenie (w pewnym określonym precyzyjnie w rozporządzeniu zakresie) mogą prowadzić:
a) organy Inspekcji Handlowej - w sprawach o ujawnione przez nie w czasie przeprowadzania kontroli przestępstwa określone:
- w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.)
- w art. 43 ust. 1 i 2 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.),
- w art. 38 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.),
b) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sprawach o przestępstwa określone:
- w art. 96-99 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.)
- w art. 14 ust. 3 ustawy z 30 marca 2001 r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473 z późn. zm.),
- w art. 34, 34b, 34c, 34d i 34f ustawy z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222 z późn. zm.).
c) urzędy skarbowe i inspektorzy kontroli skarbowej w sprawach o przestępstwa z art. 77, 78 ust. 1 i art. 79 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.)
d) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej w sprawach o przestępstwa określone w art. 208 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.
5) Inne organy wskazane przez ustawodawcę:
Spośród innych organów na mocy przepisów szczególnych uprawnienia do prowadzenia dochodzenia przysługują:
- strażnikom leśnym, nadleśniczym, zastępcom nadleśniczego, inżynierom nadzoru, leśniczym i podleśniczym, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa (art. 47 ust. 2 pkt 7 i art. 48 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.),
-strażnikom Państwowej Straży Łowieckiej o przestępstwa, których przedmiotem jest zwierzyna (art. 39 ust. 2 pkt 7 ustawy z 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie, tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn. zm.); Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej mają prawo prowadzenia dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktu oskarżenia w postępowaniu uproszczonym, także o przestępstwo określone w art. 52 pkt 5 cyt. ustawy (SN I KZP 26/08, OSNKW 2009, nr 1, poz. 2)
Należy również dodać, iż dyrektor parku narodowego ma prawo prowadzenia postępowania i występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia (art. 102 ust. 3 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.).
Kto prowadzi śledztwo a kto dochodzenie
Reasumując, wszystkie powyżej wymienione organy mogą prowadzić dochodzenie. Natomiast organy wymienione w pkt. 3-5 nie mogą prowadzić śledztwa