W sprawach karnych mediacja istnieje od sierpnia 1998, gdy weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie warunków prowadzenia mediacji w sprawach dorosłych sprawców przestępstw, a w maju 2001 r. w sprawach nieletnich.
Przepisy regulujące stosowanie mediacji w sprawach cywilnych weszły w życie w roku 2005. Dzięki nim możliwa stała się mediacja w sprawach rodzinnych, gospodarczych, w sprawach pracowniczych, a także związanych ze znakami towarowymi.
Mediacja-czym jest?
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki 2007-2013” wynika, że mediacja i inne metody ADR to zagadnienia słabo znane Polakom.
Polacy wciąż są nieufni w stosunku do mediacji, co wynika najczęściej z braku wiedzy o tej możliwości pozasądowego rozwiązywania sporu, nie tylko wśród społeczeństwa, ale również w odniesieniu do prawników, czy osób związanych z wymiarem sprawiedliwości.
W społeczeństwie wciąż pokutuje przeświadczenie, że w przypadku zaistniałego sporu najlepiej udać się do sądu (-taką drogę wybrało aż 57 % respondentów).
Zobacz: Mediacje- ''Buduj mosty zamiast murów''
Informacja o…mediacji
W związku z taką sytuacją Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło kampanię informacyjną „Masz prawo do mediacji” mającej na celu rozpropagowanie mediacji w mediach (spoty telewizyjne, audycje radiowe), oraz cykl szkoleń adresowanych do praktyków- sędziów, oraz pracowników, którzy mają kontakt ze stronami sporu jeszcze przed wkroczeniem na drogę sądową.
Jak podkreśla MS w swoim komunikacie przez sześć tygodni, kolejno w TVP, TVN i Polsacie pokazywane będą spoty przybliżające społeczeństwu mediację, a równolegle w Polskim Radiu reporterzy radiowi, wraz z ekspertami Ministerstwa Sprawiedliwości i organizacji społecznych wyemitują audycje, których celem ma być wyjaśnienie zasad oraz przedstawienie korzyści jakie płyną z mediacji.
Audycje poświęcone będą: wprowadzeniu do mediacji, mediacji w prawie karnym i prawie nieletnich, mediacji rodzinnej i transgranicznej, następnie cywilnej i ze stosunku pracy, później gospodarczej, a ostatni tydzień zamknie się podsumowaniem wszystkich najciekawszych wątków które ukażą się od początku programu.
Zobacz: Mediacja w sprawach karnych
Zalety mediacji
Warto zastanowić się nad taką formą rozwiązania sporu, która w odróżnieniu od długich i kosztownych procesów sądowych zaletą mediacji jest oszczędność czasu i pieniędzy. Koszt mediacji jest nieporównywalnie niższy od kosztów innych sposobów rozwiązywania sporów i stanowi zazwyczaj kilkaset złotych. Przykładowo koszt sprawy o rozwód, która trafiła do mediacji to 600 złotych. Istnieje również zasada, że w sprawach sądowych, które skierowane do mediacji strony mogą się domagać zwrotu 75 % opłaty zapłaconej przy wnoszeniu pozwu, lub wniosku.
Osoby będące w trudnej sytuacji materialnej mogą zwrócić się do mediatora o niepobieranie wynagrodzenia.
Pamiętajmy, że jedną z podstawowych zasad mediacji (poza bezstronnością, neutralnością, czy poufnością) jest jej dobrowolność, co oznacza, że przystąpienie do mediacji jest dobrowolna decyzją stron.
Zobacz: Kodeks postępowania cywilnego
Do sądu, lub do Ośrodka Mediacyjnego
Wniosek o przeprowadzenie mediacji można złożyć w ośrodku mediacyjnym, albo w sądzie już w trakcie toczącego się postępowania sądowego. Sąd aż do momentu zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę może skierować strony do mediacji-zgodnie z art. 183 8 § 1 k.p.c.
Cele każdego rodzaju mediacji jest zawarcie ugody. Ugoda zawarta przed mediatorem po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem-w rozumieniu art. 18314 i 18315 k.p.c.
Pamiętajmy o tym, że dzięki mediacji możemy rozwiązać wiele konfliktów na płaszczyźnie stosunków rodzinnych, pracowniczych, czy gospodarczych. Warto pamiętać o tym, że mediator nie staje po żadnej ze stron, ale w sposób całkowicie bezstronny pomaga rozwiązać konflikt.
Jak podkreśla ekspert w dziedzinie mediacji- dr Zbigniew Czwartosz: „W mediacji nie ma przegranych”- co warto wziąć pod uwagę zastanawiając się nad złożeniem sprawy do sądu.