Element religijności w kościelnym procesie małżeńskim

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
W kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa wiele jest nawiązań do sfery religijnej. / fot. Shutterstock
W kościelnym procesie małżeńskim często występują nawiązania do sfery religijnej. W jakich sytuacjach są one obecne?

Na tzw. pierwszy rzut oka, skoro strona bądź obie starają się o przeprowadzenie takiego procesu, to pośrednio rzutuje to już na religijną sferę: staram się o stwierdzenie nieważności swojego małżeństwa, aby móc przystępować do Sakramentów Św. To najczęstsze i chyba pierwsze skojarzenie odnośnie do związku pomiędzy religijną sferą a samym procesem. Jednak takich nawiązań jest o wiele więcej i nie każde z nich można tak łatwo i szybko wyprowadzić.

Przysięga i pytanie o praktyki religijne

Bez względu na tytuł, na podstawie którego przeprowadzany jest kościelny proces o nieważność małżeństwa, zawsze w czasie jego trwania mamy do czynienia z dwoma elementami. Jednym z nich jest złożenie przysięgi, w ramach której najczęściej następuje odniesienie do Boga, aczkolwiek nie jest to konieczne (gdy przykładowo strona, świadek jest niewierzący). Kolejnym zaś - postawienie pytań odnośnie religijnych praktyk. Odpowiedź na to ostatnie może zostać dodatkowo potwierdzona przez treść świadectw tzw. kwalifikacyjnych.

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Element religijny w rzadko spotykanych procesach

Element religii, Boga istnieje nie tylko w najczęściej prowadzonych procesach o uznanie małżeństwa za nieważne, ale – o ile nie przede wszystkim – w procesach o rozwiązanie małżeństwa ważnie zawartego na podstawie Przywileju Piotrowego, Pawłowego (którego celem jest dobro wiary strony katolickiej, z którą wstępuje się w nowy związek kościelny, dobro wiary strony ochrzczonej), w procesach (już całkiem rzadko spotykanych) o separację, w czasie których brana jest pod uwagę ochrona wiary jednego ze współmałżonków czy potomstwa. Pomijamy przy tym zagadnienie małżeństw mieszanych oraz tych, z którymi związana jest przeszkoda różnej religii (zwana też inaczej przeszkodą różnej wiary).

Przyczyny „rozwodu kościelnego” z elementem religijnym

Pewne przyczyny stwierdzenia nieważności małżeństwa nawiązują właśnie do sfery religijnej. Jedną z nich jest znana nam już z wcześniejszych rozważań niezdolność natury psychicznej. Nierzadko bowiem w jej ramach mamy do czynienia z takimi jednostkami choroby, zaburzeniami, w których na czoło wysuwa się m. in. element religijności. Tak jest w przypadku przykładowo schizofrenii paranoidalnej. Jeszcze inną przyczyną może być wykluczenie (symulacja) chrześcijańskiego wychowania potomstwa, czyli taki rodzaj prawnej przyczyny, na płaszczyźnie której już wprost następuje nawiązanie do tego, co ma charakter religijny. Przy tym warto może tylko uczynić krótką wzmiankę, iż w rzeczonej normie prawnej chodzi o wykluczenie wychowania chrześcijańskiego, nie zaś tylko i wyłącznie katolickiego. Nie chodzi też bynajmniej o symulację wychowania w znaczeniu wychowania religijnego (np. katechizacja), co o wychowanie, które godzi w chrześcijańską moralność.

Jak widać zatem w naszej krótkiej analizie: nawiązań do tego, co ma religijny walor jest sporo, zawsze jednak – odnośnie już do konkretnych tytułów prawnych - winno się uwzględnić kontekst danej przyczyny, aby obraz ewentualnej nieważności małżeństwa był tym bardziej szczegółowy.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Bezrobotni rozczarowani: Chcemy ubezpieczenia zdrowotnego (autonomicznego) bez rejestracji w PUP
27 kwi 2024

Wynika to z pominięcia w projekcie ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia możliwości dania bezrobotnym ubezpieczenia zdrowotnego bez rejestracji w urzędzie pracy. Można to było rozwiązać bardzo prosto wprowadzając zasadę, że ubezpieczenie zdrowotne przysługuje np. przez rok od utraty pracy. 

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Google schowa nasz adres IP. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
26 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

pokaż więcej
Proszę czekać...