Kiedy małżonkom nie można przypisać winy?
Chodzi tu o takie przypadki, kiedy obiektywnie nie da się stwierdzić, że jeden lub drugi ze współmałżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Najczęściej są to kwestie choroby psychicznej lub stanów, które uniemożliwiają swobodne podjęcie decyzji.
W pewnych sytuacjach także niezgodność charakterów oraz odmienność postaw i celów życiowych mogą być podstawą do tego, że sąd żadnemu z małżonków nie przypisze winy za rozkład pożycia.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy, „małżonkowie inaczej wyobrażali sobie wspólne życie i nie potrafili znaleźć rozsądnego kompromisu w sytuacjach konfliktowych, jednak za to nie sposób jest winić któregokolwiek z nich. Nie można bowiem upatrywać winy w nieumiejętności współżycia, braku możliwości porozumienia czy znalezienia kompromisu” (Wyrok SN z dnia 13 listopada 1997 r., I CKN 306/97).
Wniosek o zaniechanie orzekania o winie
Sąd nie orzeka o winie na zgodny wniosek złożony przez małżonków.
Skutki złożenia takiego wniosku są takie, jakby żadne z małżonków nie ponosiło winy za rozkład pożycia.
Jeżeli małżonkowie w trakcie sprawy rozwodowej zmienią zdanie co do winy, mogą cofnąć swój wniosek.
W kwestii winy sąd w wyroku rozwodowym może orzec, iż:
- winnym rozkładu pożycia jest jeden z małżonków;
- winę za rozkład pożycia ponoszą obydwoje małżonkowie;
- rozkład pożycia nastąpił bez winy żadnej stron – gdy małżonkowie zgodnie złożą taki wniosek;
- rozkład pożycia nastąpił bez winy którejkolwiek ze stron – gdy orzeczenie o winie nie jest możliwe.
Jeżeli małżonkowie nie zgłoszą wniosku o zaniechanie orzekania o winie, wówczas w wyroku rozwodowym sąd wskaże czy i który z małżonków jest winny rozkładu pożycia.
Zobacz również: Rozwód - z orzekaniem czy bez orzekania o winie
Dlaczego orzeczenie o winie jest takie ważne
Rozstrzygnięcie o winie zawarte w wyroku rozwodowym ma wpływ na możliwość dochodzenia alimentów od małżonka po ustaniu małżeństwa.
Małżonek ponoszący winę za rozkład pożycia ma obowiązek alimentacyjny:
- względem małżonka niewinnego;
- w stosunku do małżonka, który również ponosi winę za rozkład pożycia, jeżeli znajduje się w niedostatku.
Małżonek, który nie jest winnym rozkładu pożycia ma obowiązek alimentacyjny tylko względem małżonka, który również nie ponosi winy za rozkład pożycia.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1946 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Zobacz również: Bezpłatny wzór pozwu o rozwód