RPO i MSWiA o przenoszeniach między służbami mundurowymi. Nie można się przenieść do straży pożarnej

RPO i MSWiA: Funkcjonariusze Służby Więziennej będą mogli się przenieść do policji i Straży Granicznej. Do wojska już mogą / Leszek Szymański / PAP

Funkcjonariusze Służby Więziennej dziś nie mogą przenieść się do policji i Straży Granicznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich postanowił to zmienić i chyba mu się …. udało. Na jego pismo pozytywnie odpowiedziało MSWiA - będą zmiany w przepisach o policji i Straży Granicznej. W przypadku przenosin do wojska sprawa jest już załatwiona.

Nie ma instytucji przenosin do PSP, gdyż zadania Służby Więziennej znacząco różnią się od zadań stawianych przed PSP, która jest formacją wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.

Poniżej szczegóły:

Odpowiedź MSWiA - Będzie nowelizacja przepisów korzystna dla funkcjonariuszy SW

Odpowiedzi Rzecznikowi udzieliła Czesława Mroczka, sekretarz stanu w MSWiA informując, że Komenda Główna Policji oraz Komenda Głównej Straży Granicznej, podmioty przychyliły się do propozycji wprowadzenia rozwiązań w przepisach pragmatycznych ww. formacji umożliwiających przenoszenie funkcjonariuszy Służby Więziennej do służby w Policji i Straży Granicznej.

Argumenty MSWiA:

1. Odnosząc się szerzej do przedmiotowego zagadnienia warto podkreślić, że każda z wymienionych formacji pełni bardzo ważną rolę w strukturach bezpieczeństwa państwa. Służba Więzienna - podobnie jak Policja i Straż Graniczna - została utworzona jako formacja umundurowana i uzbrojona, której funkcjonariusze na mocy przepisów ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej , mają prawo do stosowania lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej podczas wykonywania obowiązków służbowych.

2. Wymogi ustawowe stawiane kandydatom ubiegającym się o przyjęcie do wymienionych formacji, jak również sama procedura postępowania kwalifikacyjnego stosowana wobec kandydatów, są porównywalne w swoich głównych założeniach. Warto również zaznaczyć, że funkcjonariusze Służby Więziennej funkcjonują w organizacji hierarchicznej i podlegają zbliżonym obowiązkom oraz ograniczeniom, jakie są nakładane na funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej. Podobnie jak w wymienionych formacjach, w Służbie Więziennej istnieje rozbudowany system szkoleń (szkolenia wstępne, zawodowe, specjalistyczne oraz doskonalenie zawodowe), a jej funkcjonariusze są mianowani lub powoływani na stanowiska służbowe oraz posiadają stopnie służbowe.

3. W kontekście omawianej problematyki nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że zgodnie z art. 38a ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej istnieje możliwość przenoszenia się na własną prośbę funkcjonariuszy m.in. Policji i Straży Granicznej do służby w Służbie Więziennej, jeżeli wykazują szczególne predyspozycje do jej pełnienia. W świetle przywołanej regulacji wydaje się, że podobne rozwiązanie mogłoby zostać przyjęte w ustawach pragmatycznych dotyczących Policji oraz Straży Granicznej.

4. Mając powyższe na uwadze podjęcie prac legislacyjnych w kierunku wskazanym przez Pana Rzecznika należy uznać jako wniosek de lege ferenda. W ocenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji zmiany legislacyjne w zakresie odpowiednio art. 25a i art. 56 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji oraz art. 31a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej , mogłyby zostać uwzględnione przy najbliższej, zakresowo zbieżnej nowelizacji wyżej wymienionych pragmatyk służbowych.

Problem przenosin do Państwowej Straży Państwowej – zamiast przenosin rezygnacja ze służby i status kandydata do służby w PSP

MSWiA poinformowało, że odmiennie przedstawia się ocena ewentualnych zmian pragmatyki służbowej w odniesieniu do Państwowej Straży Pożarnej (PSP). W opinii Komendanta Głównego PSP zmiana przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej umożliwiająca przenoszenie się funkcjonariuszy Służby Więziennej do służby w Państwowej Straży Pożarnej wydaje się niezasadna.

Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej nie przewiduje instytucji przeniesienia funkcjonariusza innej służby mundurowej (w tym Służby Więziennej) do PSP. Wymaga również podkreślenia, że zadania Służby Więziennej znacząco różnią się od zadań stawianych przed PSP, która jest formacją wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Funkcjonariusz Służby Więziennej bez odpowiedniego przeszkolenia w PSP (tj. ukończenia odpowiedniej szkoły PSP lub szkolenia podstawowego) w zawodzie strażak, jak też przeszkolenia zawodowego przygotowującego do zajmowania stanowisk oficerskich w PSP nie może wykonywać zadań przewidzianych dla omawianej formacji. W przypadku gdyby funkcjonariusz Służby Więziennej zdecydował się na podjęcie służby w strukturach PSP, w pierwszej kolejności powinien zostać zwolniony ze służby w danej formacji, a następnie - jako kandydat do służby - wybrać jednostkę organizacyjną PSP, w której chciałby pełnić służbę i śledzić na bieżąco informacje o możliwym naborze do danej jednostki. Zgodnie bowiem z art. 28 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej możliwe jest jedynie podjęcie służby, które odbywa się na zasadach ogólnych, ustalonych ustawowo i po dopełnieniu wszystkich wymogów związanych z procedurą naboru, określonych szczegółowo w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 września 2021 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego o przyjęciu do służby w Państwowej Straży Pożarnej.

Funkcjonariusz Służby Więziennej przenosi się do wojska

Tu sprawa jest już załatwiona, co wynika z odpowiedzi Pawła Bejdy, sekretarza stanu w MON, który stwierdził:

Zgodnie z brzmieniem art. 137 ust. 1 ustawy Funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego może być na własną prośbę przeniesiony do dalszego pełnienia służby w ramach zawodowej służby wojskowej, jeżeli wykazuje predyspozycje do pełnienia tej służby.

Przeniesienie funkcjonariusza wymaga zgody Ministra Obrony Narodowej oraz ministra nadzorującego daną służbę, w trybie powołania do zawodowej służby wojskowej, z zachowaniem ciągłości służby. Okresy pełnienia służby we wskazanych służbach zalicza się do okresów służby wojskowej, od których są uzależnione uprawnienia przewidziane w ustawie. Minister Obrony Narodowej nadaje funkcjonariuszowi z dniem jego stawienia się do pełnienia zawodowej służby wojskowej, stopień wojskowy równorzędny z posiadanym stopniem w odpowiedniej służbie.

Oprócz możliwości przeniesienia funkcjonariusza Służby Więziennej do dalszego pełnienia zawodowej służby wojskowej, w art. 138 przedmiotowej ustawy przewidziano możliwość powołania do zawodowej służby wojskowej byłego funkcjonariusza Służby Więziennej, z nadaniem mu stopnia wojskowego równorzędnego ze stopniem jaki posiadał w Służbie Więziennej. W takim przypadku okres służby w Służbie Więziennej jest uwzględniany również przy ustalaniu należności pieniężnych przysługujących z tytułu pełnienia zawodowej służby wojskowej, jak np.: dodatek za długoletnią służbę wojskową, świadczenie za długoletnią służę wojskową, świadczenie motywacyjne.

Postulat Rzecznika Praw Obywatelskich zawarty w przedmiotowym wystąpieniu został już wdrożony do porządku prawnego w ramach przepisów ustawy o obronie Ojczyzny.