Samotni Polacy w pułapce spadkowej: Kto przejmie majątek po ich śmierci? Co z testamentem?

Samotni Polacy w pułapce spadkowej: Kto przejmie majątek po ich śmierci? Co z testamentem? / Shutterstock

Liczba singli w Polsce rośnie, a wraz z nią poważny problem – kto odziedziczy ich dorobek? Brak testamentu może oznaczać, że majątek trafi do dalekich krewnych lub… do Skarbu Państwa! Eksperci ostrzegają: brak świadomego zaplanowania przyszłości to ryzyko sporów i nieoczekiwanych decyzji sądu. Jak zabezpieczyć swój majątek i uniknąć niechcianych konsekwencji? Sprawdź, co możesz zrobić już dziś!

Z danych wynika, że około 23% gospodarstw domowych w Polsce to osoby żyjące samotnie, a liczba singli wciąż rośnie[1]. Podobnie zwiększa się liczba bezdzietnych[2], którzy często stają przed wyjątkowym wyzwaniem – kwestią zabezpieczenia swoich aktywów i zadecydowania, komu przekażą swój dorobek. Spisanie testamentu dla osób stanu wolnego, choć może wydawać się tematem odległym, pozwala na kontrolowanie przyszłości oraz budowanie swojego dziedzictwa.

Testament jest obecnie coraz bardziej docenianą formą zarządzania własnym majątkiem

Sformalizowanie naszej ostatniej woli w testamencie to ważny krok, pozwalający na samodzielne zadecydowanie o przyszłości majątku oraz innych dóbr osobistych.  Dzięki temu możemy mieć pewność, że nasze decyzje będą respektowane, a ewentualne spory spadkowe zminimalizowane. To także szansa, by wspierać wybrane cele charytatywne lub organizacje, co sprawia, że testament staje się nie tylko formalnością, ale także wyrazem naszych wartości i życiowych priorytetów.

Co ciekawe, wiele znanych bezdzietnych osób – od hollywoodzkich ikon po gwiazdy muzyki – zdecydowało się na świadome rozporządzenie swoimi oszczędnościami. Takie przykłady inspirują również w Polsce, gdzie prawo do spisania testamentu staje się coraz bardziej docenianą możliwością zarządzania swoim dorobkiem. 

"Podjęcie decyzji z wyprzedzeniem sprawia, że możemy uniknąć potencjalnych konfliktów spadkowych oraz niejasności po naszej śmierci. Warto sporządzić testament nawet przy mniejszym majątku, aby jasno określić swoje życzenia. Należy także pamiętać, że taki dokument można aktualizować, wprowadzać do niego zmiany, gdy zmienia się sytuacja życiowa lub pojawiają się nowe priorytety" - mówi ekspertka Intrum, Justyna Krysiewicz-Rećko

Testamenty sławnych osób, jako przykłady z życia wzięte

Jedną z najbardziej znanych osób, która zadeklarowała podział swoich dóbr w testamencie, była Marilyn Monroe. Nieposiadająca własnych dzieci, Monroe przeznaczyła część swojej spuścizny osobom z bliskiego otoczenia, w tym swojemu trenerowi aktorskiemu, Lee Strasbergowi oraz wieloletniej przyjaciółce. Ostatnia wola aktorki przeszła do historii także jako źródło sporów prawnych, gdyż Strasberg zmarł, a prawa te odziedziczyła jego żona Anna, która nie miała osobistej relacji z Monroe. To wywołało sprzeciw i liczne dyskusje na temat tego, czy prawa do wizerunku gwiazdy powinny być zarządzane przez kogoś spoza jej bliskiego kręgu.[3]

Innym przykładem jest Karl Lagerfeld, który przed śmiercią wyraził wolę, by jego kotka Choupette była finansowo zabezpieczona na przyszłość. Jego majątek, szacowany na 200 milionów dolarów, miał być częściowo przeznaczony na jej opiekę – co jest możliwe we Francji i Niemczech, gdzie prawo dopuszcza przekazanie środków na rzecz zwierząt, choć formalnie przez powiernika. Dzięki zapisowi testamentowemu, pupilka, której Lagerfeld zapewnił luksusowe życie, otrzymała pełne zaplecze finansowe po jego odejściu.

Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory

Testament osoby bezdzietnej, singla – na co zwrócić uwagę, co można uwzględnić?

Osoby bezdzietne oraz single, jak inni, mają możliwość świadomie kierować swoim majątkiem, przeznaczając go na cele zgodne z ich osobistymi wartościami. Przykładowo, jak Lagerfeld, coraz częściej decydują się na uwzględnienie swoich zwierząt w testamentach, chcąc zapewnić im bezpieczną przyszłość. Trend ten rośnie, zwłaszcza w krajach, gdzie przepisy pozwalają na przekazanie środków na opiekę nad zwierzęciem poprzez powierników lub organizacje zajmujące się ich dobrostanem[4]. Dzięki takim zapisom właściciele mogą być pewni, że ich ulubieńcy będą mieli zagwarantowaną odpowiednią opiekę, nawet gdy ich już zabraknie. 

Ostatnia wola daje także możliwość przekazania części środków nie tylko rodzinie czy pupilom, ale i wybranym instytucjom, które działają na rzecz idei bliskich sercu danej osoby. "W Polsce zapisania majątku na rzecz organizacji pożytku publicznego lub fundacji można dokonać poprzez testament, jasno określając w nim, komu ma on zostać przekazany. Aby uniknąć nieporozumień oraz ewentualnych sporów, dokument powinien precyzyjnie wymieniać instytucję (np. nazwę fundacji). Ważne jest również, aby był on zgodny z wymaganiami formalnymi – najlepiej spisany własnoręcznie lub u notariusza, co zwiększa jego prawomocność i utrudnia podważenie treści: - wyjaśnia Justyna Krysiewicz-Rećko.

Ważne

Oddając swój dorobek na cele charytatywne, spadkodawca może wesprzeć wybraną organizację bez konieczności spłacania przez nią podatku od spadków i darowizn, o ile ma ona status organizacji pożytku publicznego.

 

 

shutterstock

Testament może być spisany własnoręcznie i nie wymaga obecności notariusza ani świadków

Przykłady Monroe oraz Lagerfelda pokazują, jak testament pozwala nie tylko na zarządzenie materialną stroną swojego życia, ale też na realizację wyższych celów. W Polsce single jak najbardziej mogą zdecydować się na ten krok – czy to z myślą o rodzinie, przyjaciołach, czy wspieraniu organizacji pożytku publicznego.  

"Warto pamiętać, że świadome sporządzenie testamentu nie wymaga dużych nakładów czasu ani skomplikowanej wiedzy. Samodzielne spisanie testamentu w Polsce jest stosunkowo proste – wystarczy własnoręcznie napisać dokument, zawierając w nim swoje dane, jasno określone dyspozycje dotyczące majątku oraz datę i własnoręczny podpis. Testament spisany własnoręcznie (holograficzny) nie wymaga obecności notariusza ani świadków, ale dla dodatkowego bezpieczeństwa warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć potencjalnych błędów formalnych" - dodaje ekspertka.

[1] populationof.net Polska liczba ludności (na żywo)  https://www.populationof.net/pl/poland/

[2] spis.gov.pl Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 https://spis.gov.pl/

[3] liveabout.com Summary of the Last Will and Testament of Marilyn Monroe https://www.liveabout.com/marilyn-monroe-will-testament-3505094

[4] stacklaw.com Can I leave an inheritance to my pets when I die? https://stacklaw.com.au/news/wills-and-wealth-protection/can-i-leave-an-inheritance-to-my-pets-when-i-die 

oprac. Adam Kuchta
rozwiń więcej
Prawo
Adam Szłapka rzecznikiem rządu. Premier Tusk już zdecydował
20 cze 2025

Adam Szłapka, dotychczasowy minister ds. Unii Europejskiej, będzie rzecznikiem rządu - poinformował premier Donald Tusk. Jak dodał rozpocznie on tę pracę dzień po zakończeniu polskiej prezydencji w Radzie UE, a więc na początku lipca.

Co z MOPS dla osób 60+ i 65+ w 2025 roku? [5 przykładów]
20 cze 2025

Ośrodki pomocy społecznej wypłacają różnorodne świadczenia pieniężne m.in. osobom z niepełnosprawnością, doświadczającym ciężkich chorób czy zdarzeń losowych. Czy seniorzy, którzy osiągnęli już wiek emerytalny również mogą uzyskać jakieś wsparcie? Oto przykładowe świadczenia pieniężne na 2025 rok!

Nawrocki i Tusk na kursie kolizyjnym? Polacy podzieleni, rząd szykuje plan awaryjny
20 cze 2025

Polska polityka weszła w nowy, napięty etap. Po wyborach prezydenckich, w których minimalnie zwyciężył Karol Nawrocki – kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość – kraj znalazł się w realiach tzw. kohabitacji. Premier Donald Tusk, w odpowiedzi na nowy układ sił, uzyskał już wotum zaufania dla swojego rządu. Mimo to przed rządem stoją ogromne wyzwania – zarówno legislacyjne, jak i koalicyjne.

Życie od wypłaty do wypłaty, mimo rekordowego zatrudnienia. Nowy raport ujawnia nierówności
20 cze 2025

Aż 57% pracowników na świecie ledwo wiąże koniec z końcem. Choć zatrudnienie rośnie, stabilność finansowa wciąż pozostaje dla wielu nieosiągalna. Polska nie wypada najlepiej – 46% pracowników żyje od pensji do pensji, a dodatkowe zatrudnienie to rzadkość.

Dodatek na zagospodarowanie: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności
20 cze 2025

W 2025 r. na mocy obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej również przysługuje dodatek na zagospodarowanie. I to w niemałej wysokości bo: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności ale też 2272 zł dla osób bez orzeczonej niepełnosprawności.

Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. Co to i dla kogo?
20 cze 2025

Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. To tylko jedna z możliwości, bo kwoty pomocowe w zależności od konkretnych przesłanek ustawowych ale i lokalnego prawa samorządowego - mogą być różne, mniejsze ale też i większe. W każdym razie warto wiedzieć, że osobie usamodzielniającej się przyznaje się generalnie pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie jak i udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych czy w zatrudnieniu. Nie można też pominąć innej formy pomocy jaką jest pomoc prawna i psychologiczna.

Nie 300 plus a 759 zł miesięcznie w roku szkolnym 2025/2026, w roku akademickim 2025/2026, na kurs albo przygotowanie zawodowe
20 cze 2025

Nie 300 plus na wyprawkę szkolną a aż 759 zł miesięcznie na edukację, w roku szkolnym 2025/2026, w roku akademickim 2025/2026, na kurs albo przygotowanie zawodowe. Kiedy, dla kogo, jakie warunki trzeba spełnić? Świadczenie jest naprawdę atrakcyjne finansowo, ale oczywiście nie każdy ma do niego prawo.

Hołownia zaprasza Nawrockiego do Sejmu. O czym chce rozmawiać marszałek z prezydentem elektem?
20 cze 2025

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia ujawnił, że zaprosił Karola Nawrockiego do Sejmu na rozmowę o „szczegółach technicznych” przed objęciem urzędu prezydenta. Choć na razie do spotkania nie doszło, Hołownia zapewnia, że znajdzie się na to czas między decyzją Sądu Najwyższego a zaprzysiężeniem. Co może kryć się za tą inicjatywą i kiedy dojdzie do zaprzysiężenia nowego prezydenta?

Obwieszczenie MRPiPS: oprócz 800 plus te rodziny dostają 1517 zł (czy 1002 zł) miesięcznie na dziecko + dodatek 306 zł. Daje to na dziecko nawet 2623 zł miesięcznie. Kiedy, jak wnioskować i dla kogo?
20 cze 2025

Istnieje pewna grupa rodzin, które otrzymują znacznie większe wsparcie finansowe na dziecko niż tylko 800 plus czy 300 plus. Zwykle rodziny te dostają 1517 zł (czy 1002 zł) miesięcznie na dziecko + dodatek 306 zł. (sic!). To są naprawdę wysokie kwoty, bo przykładowo przy 3. dzieci daje to już ponad 4000 zł, do tego jeszcze 800 plus na każde dziecko. Co więcej, rodziny i tym samym dzieci otrzymują często jeszcze inną, zindywidualizowaną pomoc finansową czy rzeczową np. od starosty. Osoby otrzymujące świadczenie mówią wprost: nam się to należy. Kiedy, jak wnioskować i dla kogo?

TSUE: bank nie może żądać zwrotu całego kredytu po unieważnieniu umowy. Teoria dwóch kondykcji sprzeczna z prawem UE. Kolejny wyrok korzystny dla frankowiczów
19 cze 2025

W dniu 19 czerwca 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że po unieważnieniu umowy kredytu frankowego bank nie może domagać się od konsumenta zwrotu całej nominalnej kwoty kredytu, jeśli wcześniej kredytobiorca spłacił już część należności. TSUE zakwestionował więc obowiązującą w polskim orzecznictwie sądowym tzw. teorię dwóch kondykcji, a za słuszną uznał teorię salda, zgodnie z którą (w przypadku uznania umowy za nieważną) rozliczeniu podlega jedynie różnica, a zwrot pieniędzy przysługuje tylko tej stronie, która zapłaciła więcej.

pokaż więcej
Proszę czekać...