Wypadek pożyczonym samochodem – o zasadach odpowiedzialności

Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
rozwiń więcej
Wypadek pożyczonym samochodem – o zasadach odpowiedzialności
Może się zdarzyć, że podczas korzystania z cudzego samochodu dojdzie do wypadku. Zasady odpowiedzialności wydają się oczywiste, gdy jego sprawca, a zarazem kierujący pojazdem, jest właścicielem auta uczestniczącego w zdarzeniu. Co jednak w sytuacji, gdy za kierownicą zasiada osoba, której samochód ten jedynie udostępniono?

Wypadek pożyczonym samochodem a OC

Jeśli pojazdem uczestniczącym w kolizji kieruje osoba nie będąca jego właścicielem, to odszkodowanie za wyrządzoną wskutek ruchu tego pojazdu szkodę zostanie wypłacone z polisy ubezpieczeniowej OC posiadacza pojazdu. Stanowi o tym art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r., zgodnie z którym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Co za tym idzie, udostępniając komuś swój samochód, jego właściciel powinien być bardzo ostrożny, albowiem w razie konieczności poniesienia przykrych konsekwencji odszkodowawczych wynikających z kolizji, to z jego polisy ubezpieczeniowej będzie pokrywana strata, mimo, że to nie on kierował samochodem. Ochrona ubezpieczyciela obejmuje bowiem nie tylko posiadacza pojazdu, ale również kierowcę (ubezpieczenie jest przypisane do pojazdu, a nie do osoby, która nim kierowała).

Aby uniknąć konieczności korzystania z polisy ubezpieczeniowej, najlepszym rozwiązaniem, a zarazem przejawem przyzwoitości ze strony kierującego, byłoby pokrycie przez niego pełnej szkody wynikającej z kolizji. W ten sposób posiadacz pojazdu nie musiałby zgłaszać szkody do ubezpieczyciela i nie traciłby przysługujących mu zniżek za bezkolizyjną jazdę. Jednak gdy wysokość szkody jest wysoka, to zazwyczaj bez wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela nie da się obejść.

W skrócie: gdy pojazd biorący udział w kolizji posiada aktualną polisę OC, to z niej będzie wypłacone odszkodowanie, bez względu na osobę kierującego, chyba że kierowca (sprawca wypadku), będzie tak uprzejmy pokryć zaistniałą szkodę w całości.

Co się dzieje w sytuacji, gdy pojazd nie ma ważnej polisy OC?

Wówczas posiadacz pojazdu oraz osoba kierująca w trakcie kolizji odpowiadają za powstałą szkodę solidarnie. Roszczenia odszkodowawcze mogą zatem być wtedy kierowane przez poszkodowanego do każdego z nich.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 pkt 3 lit. a wspomnianej wcześniej ustawy, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny pokryje roszczenie z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie i na mieniu, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Później jednak Fundusz może dochodzić zwrotu wypłaconego przez siebie odszkodowania w ramach tzw. regresu ubezpieczeniowego (stanowi o tym art. 110 wspomnianej ustawy). Wezwanie to może być skierowane zarówno do posiadacza pojazdu, jak i do osoby kierującej w chwili zdarzenia.

Jeśli zatem decydujemy się prowadzić cudzy pojazd, powinniśmy sprawdzić, czy samochód posiada aktualną polisę ubezpieczeniową. W przeciwnym razie, narażamy siebie na koszty, bo w razie kolizji, musimy pokryć szkodę. Co ciekawe, fakt czy dany pojazd posiada ważne OC możemy łatwo sprawdzić internetowo, wpisując numer rejestracyjny pojazdu w formularz znajdujący się na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Jednak, jeśli kierujący pojazdem:

  1. wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
  2. wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
  3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
  4. zbiegł z miejsca zdarzenia;

wówczas to od niego będzie domagał się zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania Zakład ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (art. 43 ww. ustawy).

Pamiętajmy również, że nawet jeśli posiadamy aktualną polisę, a dochodzi do wypadku, natomiast kierowca nie chce pokryć szkody, możemy na drodze powództwa cywilnego domagać się od niego zapłaty straty finansowej wynikającej z utraty naszych zniżek u ubezpieczyciela.

Kara za brak aktualnego ubezpieczenia

Trzeba mieć na uwadze, że brak aktualnego ubezpieczenia pojazdu grozi wysokimi karami finansowymi. Ponadto, jak już wspomniano wyżej, trzeba mieć na uwadze komu udostępniamy swój samochód, aby nie narazić się również na karę grzywny. Zgodnie bowiem z art. 96 Kodeksu wykroczeń:

§ 1. Właściciel, posiadacz, użytkownik lub prowadzący pojazd, który na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu dopuszcza:

1) do prowadzenia pojazdu osobę niemającą sprawności fizycznej lub psychicznej w stopniu umożliwiającym należyte prowadzenie pojazdu,

2) do prowadzenia pojazdu osobę niemającą wymaganych uprawnień,

3) do prowadzenia pojazdu osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,

4) pojazd do jazdy pomimo braku wymaganych dokumentów stwierdzających dopuszczenie pojazdu do ruchu,

5) pojazd do jazdy, pomimo że pojazd nie jest należycie zaopatrzony w wymagane urządzenia i przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swego przeznaczenia,

6) do korzystania z pojazdu samochodowego w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem,

podlega karze grzywny.

Adwokat Pamela Opoczka
Kancelaria Adwokacka

Prawo
Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Google schowa nasz adres IP. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
26 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

2150,00 zł miesięcznie na usługi dla seniora. Na jakich warunkach będzie przyznawany bon senioralny?
26 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

PFRON: Stawka w programie "Rehabilitacja 25 plus” wynosi 3200 zł miesięcznie. Wnioski tylko do 7 czerwca 2024 r.
26 kwi 2024

PFRON przyjmuje wnioski do programu "Rehabilitacja 25 plus” (od 29 kwietnia 2024 r.)

Mobbing - czym jest, jak udowodnić. Czym różni się od dyskryminacji, molestowania, naruszenia dóbr osobistych? Jaką ochronę ma pracownik? Co powinien zrobić pracodawca?
26 kwi 2024

O mobbingu mówi i pisze się wiele. Ale nie każdy wie, czym mobbing faktycznie jest i jak odróżnić mobbing od dyskryminacji, molestowania czy stalkingu, a także jednorazowego naruszenia dóbr osobistych. Mobberami wobec pracownika mogą być pracodawca lub inni pracownicy, w tym jego przełożeni, choć również przełożony może doznawać mobbingu ze strony podwładnych. Jaka ochrona przysługuje pracownikowi w razie mobbingu i jak powinien zachować się pracodawca? Wyjaśniamy te kwestie.

Dlaczego warto złożyć wniosek o 800 do końca kwietnia?
26 kwi 2024

Warto się pospieszyć ze złożeniem wniosku o 800 plus do ZUS, jeśli chce się zachować ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego. Czy można złożyć wniosek również w weekend? 

pokaż więcej
Proszę czekać...