Co to jest zdolność kredytowa?
Zdolność kredytowa to inaczej mówiąc zdolność do spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Od zdolności kredytowej zależy wysokość udzielanego kredytu. Im większa zdolność kredytowa tym bank może udzielić wyższego kredytu.
Jeżeli ktoś nie ma zdolności kredytowej nie uzyska pieniędzy w ogóle.
Ten sam klient w podobnej sytuacji finansowej w każdym banku dostanie inną kwotę kredytu. Zasady określania zdolności kredytowej nie są określone w przepisach prawa. Dlatego też banki stosują różne kryteria oceny zdolności kredytowej.
Więcej na temat kredytów przeczytaj tutaj
Jak banki obliczają koszty utrzymania?
Banki w różny sposób obliczają koszty utrzymania. Natomiast koszty utrzymania mają duży wpływ na zdolność kredytową.
Różnice w kosztach utrzymania są bardzo duże i przekładają się na maksymalną dostępną wysokość kredytu. Jedno z podstawowych założeń przy obliczaniu kosztów utrzymania to minimum socjalne. Jest to kwota przypadająca na osobę w rodzinie, która musi pozostać po spłacie miesięcznych zobowiązań. Właśnie ona ustalana w różny sposób.
W jednym banku koszty utrzymania to np. 450 zł na każdą osobę, a w innym stosuje się zasadę, że na pierwsze dwie osoby w rodzinie przypada kwota 1 tys. zł, a na każdą kolejną po 200 zł. W przypadku pięcioosobowej rodziny w pierwszym wariancie ta kwota sięgnie 2250 zł (5 osób x 450 zł), a w drugim będzie to 1600 (1.000 zł- za dwie osoby i 3x 200 zł za trzy następne).
Spore różnice występują przy obliczaniu kosztów utrzymania nieruchomości. Część banków uzależnia stawkę od powierzchni nieruchomości, a inne przewidują wartość zryczałtowaną bez względu na metraż.
Stawki mogą być również uzależnione od miejsca zamieszkania. Zasadą jest przyjmowanie innej kwoty dla województwa mazowieckiego, a innej dla pozostałych regionów.
Jak na zdolność kredytową wpływają inne kredyty?
Przy ocenie sytuacji finansowej bank bierze pod uwagę posiadane kredyty. W tym przypadku sposób obliczania jest podobny. Pod uwagę bierze się wysokość rat spłacanego kredytu.
Im więcej kart kredytowych posiadamy, tym zdolność kredytowa będzie bardziej obciążona. Klienci często w celu zwiększenia swojej zdolności kredytowej zamykają karty kredytowe przed zaciągnięciem kredytu.
Co jeszcze wpływa na zdolność finansową?
Jest także bardzo istotny czynnik wpływający na zdolność kredytową. Chodzi o poręczenie kredytu. W większości banków rata poręczonego kredytu w pełni wpływa na zdolność kredytową tej osoby w taki sam sposób, jak rata kredytu spłacanego. W niektórych bankach można odciążyć swoją zdolność kredytową przedstawiając zaświadczenie, że poręczony kredyt jest obsługiwany terminowo.
Na oceny wpływają także zasądzone alimenty, fakt posiadania samochodu, a także polisy na życie. W przypadku posiadaczy samochodu brana jest pod uwagę stawka zryczałtowana, a posiadaczowi ubezpieczenia na życie dolicza się do jego obciążeń finansowych miesięczną składkę.
Jak banki oceniają?
Banki stosują dwa podstawowe systemy oceny zdolności kredytowej:
- indywidualny na podstawie wymienionych wyżej kryteriów
- oraz bardziej zautomatyzowany system scoringowy, który określa prawdopodobieństwo zaprzestania spłaty kredytu.
W przypadku produktów masowych, np. kredytów gotówkowych, scoring ma duży udział w ostatecznej ocenie zdolności kredytowej.
W przypadku kredytów mieszkaniowych ma on mniejsze znaczenie, ponieważ każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie.
Banki nie opierają się wyłącznie na dokumentach dostarczonych przez klienta. Sprawdzają nie tylko jego obecną sytuację finansową, ale także historię kredytową. Ważny jest także fakt, czy płacił terminowo inne rachunki, np. za gaz czy za telefon. To wszystko składa się na ocenę jego wiarygodności.
Jak samemu sprawdzić zdolność kredytową?
Sposobem na sprawdzenie swojej sytuacji kredytowej jest uzyskanie takiej wiadomości z Biura Informacji Kredytowej.
Raz na sześć miesięcy taki raport można otrzymać bezpłatnie. Trzeba wypełnić wniosek o udostępnienie Raportu Standard, który dostępny jest w biurze obsługi klienta lub na stronie internetowej BIK, a następnie złożyć osobiście lub wysłać listem poleconym (w takim przypadku opłata wynosi 10 zł).
Takie informacje są przydatne dla osób, które mają zamiar zaciągnąć kredyt, a także dla poręczycieli, którzy chcą się dowiedzieć, czy poręczony przez nich kredyt jest spłacany regularnie. Każda osoba, która chce zamówić raport, może przesłać odpowiednie zamówienie do BIK lub skontaktować się z biurem telefonicznie.
Jeśli dane na temat zadłużenia bądź historii kredytowej są nieprawdziwe, trzeba się zwrócić do banku, z którego pochodzą, bo tylko tam mogą być skorygowane lub zaktualizowane.