Strony umowy komisu
Stronami umowy komisu jest zleceniodawca określany jako komitent oraz zleceniobiorca zwany komisantem.
Przykładem obrazującym w praktyce przedmiotowy przepis może być sytuacja wstawienia do komisu samochodowego pojazdu, celem znalezienia przez prowadzącego komis chętnego do jego zakupu.
POBIERZ WZÓR: Umowa sprzedaży komisowej
Co rożni umowę komisu od innych umów?
Podstawową cechą umowy komisu, odróżniającą ją od pozostałych umów o podobnej konstrukcji, tj. umową zlecenie oraz umową agencyjną jest fakt, iż komisant (przyjmujący zlecenie) w tym stosunku zobowiązaniowym działając na rachunek komitenta (zleceniodawcy) zawsze działa przy tym w imieniu własnym.
Oznacza to, iż jedynie jego obciążają obowiązki oraz przysługują uprawnienia wynikające z zawartej przez niego z osobą trzecią umowy sprzedaży lub umowy kupna, pomimo faktu, iż w efekcie to między komitentem a osobą trzecią dochodzi do przejścia własności rzeczy.
Celem zlecenia komisowego powierzonego komisantowi przez komitenta jest zawarcie przez komisanta umowy sprzedaży bądź umowy kupna z osoba trzecią na rachunek komitenta.
Podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż komisant może występować w tym stosunku zobowiązaniowym jako tzw. komis sprzedaży bądź tzw. komis kupna.
Komisantem może być jedynie osoba fizyczna lub prawna, która profesjonalnie, tj. w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zajmuje się świadczeniem usług komisowych (np. komis samochodowy, komis z antykami).
Co można "oddać" w komis?
Przedmiotem umowy komisu mogą być jedynie rzeczy ruchome, natomiast forma w jakiej powinna ona zostać zawarta jest dowolna.
Umowa może zostać zawarta na czas określony i po jego upływie samoistnie się rozwiązać, bądź też może być zawarta na czas nieokreślony, z jednoczesną możliwością jej wypowiedzenia w każdym czasie.
Obowiązki komisanta
Z uwagi na fakt, iż komisant działa na rachunek i zlecenie komitenta, jest on zobowiązany do wydania wszystkiego co przy wykonaniu zlecenia uzyskał dla komitenta.
Jeśli mamy do czynienia z komisem kupna to komisant jest zobowiązany do przeniesienia na komitenta prawa własności nabytej rzeczy, jeśli zaś chodzi o komis sprzedaży - do przekazania komitentowi uzyskanej ceny.
W tym miejscu wskazać należy, iż również wierzytelności z tytułu wad rzeczy nabytych podlegają przeniesieniu na rzecz komitenta.
Należy oznaczyć cenę
Jednym z podstawowych elementów umowy komisu, który powinien zostać w niej zawarty, jest oznaczenie ceny rzeczy, którą komisant ma sprzedać bądź zakupić na rachunek komitenta.
Cena ta nie musi być ściśle wskazana, strony mogą oznaczyć ja w sposób bardziej ogólny np. „od – do”. Oznaczenie takie nie zwalnia jednak komisanta z obowiązku zabiegania o uzyskanie ceny jak najwyższej ze wskazanego w umowie przedziału (przy komisie sprzedaży), bądź ceny jak najniższej (przy komisie kupna).
Brak jest w przepisach prawa wyraźnego wskazania co do określania obowiązków komisanta dotyczących mienia powierzonego przez komitenta. Nie ulega jednak wątpliwości, iż nawet w sytuacji gdy umowa komisu nie określa w sposób precyzyjny w/w obowiązków, na komisancie i tak spoczywa obowiązek odpowiedniej pieczy nad mieniem komitenta, w szczególności zachowania rzeczy w stanie w jakim się ona znajdowała w chwili powierzenia.
Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne, a także prawne rzeczy, w sytuacji której przed zawarciem umowy albo przy jej zawarciu poinformował o nich nabywcę.
Wynagrodzenie dla komisanta
Odnosząc się do kwestii wynagrodzenia (prowizji) jaka należy się komisantowi za wypełnienie postanowień umowy komisu, wskazać należy, iż roszczenie o wynagrodzenie powstaje i staje się wymagalne dopiero w momencie całkowitego wykonania zlecenia komisowego, tj. w sytuacji w której komitent otrzymał rzecz lub cenę, z tym tylko zastrzeżeniem, że wynagrodzenie będzie zawsze należne jeśli umowa wykonawcza (umowa sprzedaży rzeczy lub jej nabycia) nie doszła do skutku z przyczyn leżących po stronie komitenta.
Joanna Targowska