Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Po opublikowaniu w dniu 22 listopada 2011 r. tekstu dyrektywy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej państwa członkowskie powinny dokonać transpozycji nowych regulacji do przepisów prawa krajowego przed upływem 2013 r. Zmiany dotyczą m.in. eliminacji „pułapek cenowych” w Internecie, ujednolicenia i wydłużenia czasu na odstąpienie od umowy zawartej na odległość oraz korzystnych dla konsumentów rozwiązań w zakresie kosztów zwrotu towarów.
Najważniejsze zmiany, jakie pociąga za sobą nowa dyrektywa:
1) W następstwie wniosku zostaną wyeliminowane ukryte opłaty i koszty w Internecie
Konsumenci zyskają ochronę przed „pułapkami cenowymi” w Internecie. Z takimi pułapkami mamy do czynienia, gdy oszuści próbują nabierać konsumentów, zmuszając ich do płacenia za „nieodpłatne” usługi, takie jak horoskopy lub przepisy. Teraz konsumenci będą musieli wyraźnie potwierdzić, że zdają sobie sprawę z konieczności uiszczenia opłaty.
2) Zwiększona przejrzystość cenowa
Sprzedawcy będą musieli ujawniać całkowity koszt towaru lub usługi, jak również wszelkie dodatkowe opłaty. Klienci dokonujący zakupów w Internecie nie będą musieli ponosić żadnych opłat lub kosztów dodatkowych, jeżeli nie zostaną o nich odpowiednio poinformowani przed złożeniem zamówienia.
3) Zakaz wprowadzania na stronach internetowych pól wyboru zaznaczonych z góry
Zdarza się, że gdy dokonujemy zakupów w Internecie – na przykład gdy kupujemy bilet lotniczy – oferowane są nam opcje dodatkowe, na przykład ubezpieczenie podróżne lub wynajem samochodu. Te dodatkowe usługi mogą być oferowane za pośrednictwem z góry zaznaczonych pól wyboru. Dzisiaj często jest tak, że konsumenci, którzy nie życzą sobie takich dodatkowych usług, muszą odpowiednio „odznaczyć” takie pole. Nowa dyrektywa zabroni na terenie całej Unii Europejskiej zaznaczania z góry pól wyboru.
4) Czternaście dni na zmianę decyzji o zakupie
Okres, w którym konsumenci mogą wycofać się z umowy zakupu, został przedłużony do czternastu dni kalendarzowych (w porównaniu z siedmioma dniami, które obowiązują obecnie na mocy unijnego prawa). Oznacza to, że w przypadku zmiany decyzji konsumenci mogą zwrócić towar, niezależnie od przyczyny.
Dodatkowa ochrona w przypadku braku informacji: jeżeli sprzedający nie poinformował klienta wyraźnie o prawie do wycofania się, okres, w którym zwrot jest możliwy, zostanie przedłużony do jednego roku.
Konsumenci będą również chronieni w przypadku zamówionych wizyt, z których będą mogli się wycofywać – dotyczy to sytuacji, gdy handlowiec dzwoni i nakłania konsumenta do umówienia się na wizytę. Ponadto nie będzie już konieczności wprowadzenia rozróżnienia między wizytą umówioną a nieumówioną; w ten sposób uniknie się przypadków obchodzenia prawa.
Prawo do wycofania się zostaje rozszerzone na aukcje internetowe, takie jak eBay – aczkolwiek towary kupione na aukcji mogą być zwrócone jedynie wtedy, gdy są kupione od zawodowego sprzedawcy.
Okres, w którym wycofanie jest możliwe, będzie rozpoczynać się w momencie otrzymania towaru przez konsumenta, nie zaś w momencie zawarcia umowy, jak to ma miejsce obecnie. Przepisy będą miały zastosowanie do sprzedaży przez Internet i telefon, do sprzedaży wysyłkowej, a także do sprzedaży poza sklepem, na przykład na progu mieszkania konsumenta, na ulicy, podczas imprezy u znajomych połączonej ze sprzedażą bezpośrednią czy też podczas wycieczki zorganizowanej przez handlowca.
5) Lepsze prawo do uzyskania zwrotu pieniędzy
Handlowcy muszą zwrócić konsumentowi pieniądze za towar w ciągu czternastu dni od momentu wycofania się. Zwrot obejmuje koszty dostawy. Ogólnie rzecz biorąc, handlowcy ponoszą ryzyko uszkodzenia towarów w transporcie, do momentu gdy konsument wejdzie w posiadanie towaru.
6) Wprowadzenie wzoru formularza odstąpienia obowiązującego na terytorium UE
Konsumenci będą mieli do dyspozycji wzór formularza odstąpienia, z którego będą mogli (ale nie będą musieli) skorzystać, gdy zmienią zdanie i zdecydują się na odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub na progu mieszkania. Ułatwi to wycofanie się z umowy zawartej na terytorium UE.
7) Eliminowanie dopłat za korzystanie z kart kredytowych i telefonicznych numerów oferujących pomoc
Handlowcy nie będą mogli obciążać konsumentów za zapłatę kartą kredytową (lub innymi środkami płatności) kwotą większą niż ta, która faktycznie obciąża handlowca za oferowanie takiej możliwości zapłaty. Handlowcy, którzy korzystają z linii telefonicznych, umożliwiając konsumentom kontakt w związku z umową, nie będą mogli obciążać konsumentów wyższymi kosztami niż koszty podstawowej taryfy za rozmowy telefoniczne.
Zobacz:Ochrona konsumentów korzystających z Premium Rate
8) Wyraźniejsze informacje odnośnie do tego, kto płaci za zwrot towarów
Jeżeli handlowiec chciałby, aby to klient ponosił koszty zwrotu towarów po ewentualnej zmianie decyzji, musi wyraźnie poinformować o tym konsumenta przed zakupem, w przeciwnym razie sam poniesie koszy zwrotu towarów. W przypadku towarów o dużej objętości zakupionych przez Internet lub w ramach sprzedaży wysyłkowej, takich jak sofa, handlowcy muszą wyraźnie przedstawić, przynajmniej szacunkowo, maksymalny koszt zwrotu towaru jeszcze przed zakupem, tak aby konsument mógł dokonać świadomego wyboru przed podjęciem decyzji, gdzie zakupić towar.
9) Lepsza ochrona konsulenta w związku z produktami cyfrowymi
Wyraźniejsze muszą być również informacje dotyczące cyfrowej zawartości, w tym dotyczące zgodności ze sprzętem i z oprogramowaniem oraz dotyczące zastosowania wszelkich technicznych środków ochronnych, na przykład ograniczonego prawa konsumenta do kopiowania zawartości.
Konsumenci będą mieli prawo wycofania się z zakupu treści cyfrowych, takich jak pliki muzyczne lub wideo, jednak jedynie do momentu, w którym zacznie się proces pobierania pliku.
10) Wspólne przepisy dla przedsiębiorstw ułatwią im prowadzenie działalności handlowej na terytorium Europy
Należą do nich:
Jednolity zestaw podstawowych zasad obowiązujących w odniesieniu do umów na odległość (sprzedaż przez telefon, za pośrednictwem poczty lub przez Internet) oraz umów zawieranych poza lokalem (sprzedaż poza siedzibą przedsiębiorstwa, na przykład na ulicy lub na progu mieszkania) na terenie Unii Europejskiej; dzięki temu w przypadku handlowców prowadzących sprzedaż międzynarodową obowiązywać będą równe reguły gry, zaś koszty transakcji spadną; dotyczy to szczególnie sprzedaży przez Internet.
Standardowe formularze ułatwią przedsiębiorstwom ich działalność: formularz zgodności z wymogami dotyczącymi informacji o prawie do wycofania się.
Szczegółowe przepisy będą miały zastosowanie do małych przedsiębiorstw i rzemieślników, takich jak hydraulik. Prawo do wycofania się nie będzie obowiązywać w przypadku pilnych napraw i prac konserwacyjnych. Państwa członkowskie mogą również zdecydować się na wyłączenie z pewnych wymogów związanych z udzieleniem informacji tych handlowców, do których konsumenci zwracają się z prośbą o wykonanie w domu prac naprawczych i konserwujących o wartości nieprzekraczającej kwoty 200 Euro.
Anna Sergiej/ECK