Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej

Karolina Muzyczka
Doktor nauk prawnych; adiunkt w Pomorskiej Szkole Wyższej w Starogardzie Gdańskim. Ponadto współpracuje z uczelniami: Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy; Kaszubsko-Pomorską Szkołą Wejherowie, Społeczną Akademią Nauk w Warszawie; Uniwersytetem SWPS; Staropolską Akademią Nauk w Kielcach
rozwiń więcej
Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej /Fot. Shutterstock / shutterstock
Prawo własności w Chinach reguluje ustawa Ogólne zasady prawa cywilnego, która jest odpowiednikiem kodeksu cywilnego (OZPC).

W szczególności art. 71–75 OZPC określają definicję własności oraz ogólne jej gwarancje. Ustawodawca w art. 71 OZPC definiuje własność: „Prawo własności mienia oznacza uprawnienie właściciela do posiadania, używania, pobierania pożytków i rozporządzania swoim mieniem w granicach prawa”. Artykuł ten ustanawia trójstopniową hierarchię własności: własność państwowa (kolektyw oraz obywatel, czyli państwo, definiowane jest przez ustawę jako cały lud, skład kolektywu stanowią masy pracujące danej wsi bądź regionu). Prawo posiadania jest następstwem prawa własności. Jednakże nie określa ono wprost posiadania samoistnego, czyli władania rzeczą jak właściciel (termin mu odpowiadający występuje tylko w chińskim języku prawniczym).

Posiadanie samoistne i zależne

W przypadku przekazania rzeczy w posiadanie drugiej osobie właściciel wciąż pozostaje posiadaczem z tytułu prawa własności, dlatego jest posiadaczem samoistnym. Posiadanie i posiadanie zależne podlega ochronie prawnej, a więc właścicielowi wprawdzie przysługuje wobec posiadacza zależnego roszczenie zwrotu rzeczy, nie ma jednak przy tym prawa do samowolnego naruszenia jego stanu posiadania. Artykuł 71 OZPC upoważnia do prawa do używania i pobierania pożytków. Prawo do używania pożytków upoważnia nie tylko do samego korzystania z jej możliwości, ale i całkowitego zużycia. Osoba niebędąca właścicielem posiada powyższe uprawnienie, np. użytkownik, o ile odbywa się to w granicach wyznaczonych przez prawo i przez właściciela rzeczy. W sytuacji, gdy właściciel jest uprawniony do pobierania (pożytków) materialnych, np. potomstwo zwierząt określanych jako „pożytki naturalne”, jak i niematerialnych (np. dochody) nazywanych w ustawie „pożytki cywilne”, pożytki rzeczy należą do jej właściciela nawet w przypadku, jeśli powstały w czasie używania jej przez osobę trzecią, chyba że zostało to w inny sposób uregulowane szczegółowymi przepisami lub umową.

Uprawnienie właściciela rozporządzeniem rzeczą

Uprawnieniem właściciela jest rozporządzenie rzeczą, czyli ma swobodne przeniesienie własności (art. 10 Konstytucji ChRL) czy rozporządzenie rzeczą na wypadek śmierci (art. 76 OZPC). Nie dotyczy to jednak własności państwowej, gdyż nie może ona zostać przeniesiona ani na kolektyw, czy na osobę fizyczną (art. 73 OZPC). Negatywną stroną tego przepisu są wszelkie ograniczenia stosowane wobec osób trzecich w stosunku do sfery uprawnień właścicielskich, ponieważ zakłada on wyłączność prawa własności dla właściciela; dotyczy to własności państwowej (art. 73 OPZC) – choć jest ona formalnie własnością wszystkich obywateli, nie wolno w nią ingerować żadnej jednostce czy instytucji. W myśl art. 75 OZPC własność prywatną obywatela stanowić będą oszczędności; przedmioty związane z kulturą, np. dzieła sztuki; materiały biblioteczne; drzewa i żywy inwentarz. Ten katalog również jest otwarty. Żaden z jego elementów nie narusza jednak przepisów dotyczących rzeczy mogących stanowić wyłącznie własność państwa lub kolektywu. Własność państwowa jest najbardziej chronionym i wyraźnie najważniejszym z typów własności w Chinach. Podstawą chińskiej gospodarki, określonej w art. 6 Konstytucji ChRL, jest socjalistyczne mienie publiczne. W przepisie tym Konstytucja ChRL wskazuje na ustrojowe znaczenie własności państwowej formalnie należącej do całego ludu oraz, w mniejszym stopniu, kolektywnej.

  1. Konstytucja Chińskiej Republiki Ludowej z dnia 4 grudnia 1982 r., nowelizowana 12 kwietnia 1988 r., 29 marca 1993 r., 15 marca 1999 r., 14 marca 2004 r. Stan prawny aktów prawnych ujętych w niniejszym artykule – czerwiec 2015 r. Następnie Konstytucja została zmieniona w dniu 11 marca 2018 r.;
  2. Ustawa z dnia 16 marca 2007 r. o własności Chińskiej Republiki Ludowej, przyjęta na piątej sesji dziesiątego narodowego kongresu Chińskiej Republiki Ludowej;
  3. K. Muzyczka, Rola administracji w budowie pozycji Chińskiej Republiki Ludowej jako supermocarstwa, Toruń 2021.
Prawo
Będą zmiany w przyznawaniu obywatelom Ukrainy świadczeń 800 plus i 300 plus
30 kwi 2024

Przyjęta przez rząd nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy przedłuża ochronę tymczasową dla Ukraińców uciekających przed wojną do 30 września 2025 r. Co się zmieni w zakresie świadczeń rodzinnych?

Religia i etyka w grupach międzyklasowych. W szkołach i przedszkolach szykują się zmiany. Znamy propozycje MEN
30 kwi 2024

Religia i etyka w grupach międzyklasowych. W szkołach i przedszkolach szykują się zmiany. Znamy propozycje MEN. 30 kwietnia 2024 r. rozpoczynają się konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe, które potrwają do 29 maja 2024 r.

Koszt bonu energetycznego wyniesie 20 zł? To prawie 6,7% wartości bonu w jego najbardziej popularnej wersji
30 kwi 2024

Samorządy chcą 20 zł za rozpatrzenie ….. 1 wniosku o bon energetyczny. Podstawowa wartość bonu to 300 zł.

Zakaz użytkowania "kopciuchów" od 1 maja 2024
30 kwi 2024

Zgodnie z uchwałą antysmogową w województwie małopolskim, od 1 maja 2024 roku, zabronione będzie użytkowanie kotłów poniżej 3 klasy do ogrzewania budynków. Ograniczenia dotyczą również właścicieli kominków na drewno – muszą one spełniać wymogi ekoprojektu lub posiadać sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80 proc.

880 zł dofinansowania na dziecko na zajęcia z neurologopedą. Sprawdź, dla kogo w 2024 r. i jak uzyskać.
01 maja 2024

880 zł dofinansowania na dziecko na zajęcia z neurologopedą. Na taką pomoc mogą liczyć w 2024 r. mieszkańcy Sopotu po zaangażowaniu „wkładu własnego” w wysokości 1320 zł.

To pewne - W 2024 r. bez dodatkowej i z nędzną waloryzacją w 2025 r. GUS podał dane o inflacji
30 kwi 2024

To pewne - bez dodatkowej waloryzacji w 2024 r. i z nędzną waloryzacją w 2025 r.

Darmowe parkowanie w długi weekend majowy. Warszawa da odpocząć kierowcom
30 kwi 2024

Darmowe parkowanie w Warszawie. W tym roku długi weekend majowy ułożył się tak, że przez pięć dni, od środy do godz. 8.00 w poniedziałek, kierowcy parkujący w strefie płatnego parkowania nie muszą płacić za postój.

To była jedna z najgłośniejszych afer III RP. Sprawa Amber Gold wraca na wokandę
30 kwi 2024

Sprawa Amber Gold, jednej z najgłośniejszych afer III RP, wraca na wokandę - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". Sąd Apelacyjny w Warszawie ma rozstrzygnąć, czy państwo zapłaci odszkodowania poszkodowanym.

Ceny gazu ziemnego wzrosną o 45 proc. w lipcu? Posłowie PiS chcą nowej ustawy
29 kwi 2024

Politycy partii Prawo i Sprawiedliwość wystąpili z inicjatywą przyjęcia przez Sejm ustawy, która miałaby na celu zamrożenie cen gazu ziemnego. W obliczu zbliżających się podwyżek, posłowie chcą chronić interesy polskich rodzin.

Od 300 do 1200 zł – tyle będzie wynosił bon energetyczny. A próg dochodowy? Od 1700 do 2500 zł. Decyzje zapadną 7 maja.
29 kwi 2024

Stały Komitet Rady Ministrów w poniedziałek przyjął nie tylko rewizję KPO i Plan Finansowy Państwa na lata 2024–2027, ale także projekt ustawy o bonie energetycznym – podał na platformie X szef Stałego Komitetu RM Maciej Berek. Projektem w sprawie bonu rząd zajmie się 7 maja.

pokaż więcej
Proszę czekać...