Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej

Karolina Muzyczka
Doktor nauk prawnych
rozwiń więcej
Cywilnoprawna forma własności w Chińskiej Republice Ludowej /Fot. Shutterstock / shutterstock
Prawo własności w Chinach reguluje ustawa Ogólne zasady prawa cywilnego, która jest odpowiednikiem kodeksu cywilnego (OZPC).

W szczególności art. 71–75 OZPC określają definicję własności oraz ogólne jej gwarancje. Ustawodawca w art. 71 OZPC definiuje własność: „Prawo własności mienia oznacza uprawnienie właściciela do posiadania, używania, pobierania pożytków i rozporządzania swoim mieniem w granicach prawa”. Artykuł ten ustanawia trójstopniową hierarchię własności: własność państwowa (kolektyw oraz obywatel, czyli państwo, definiowane jest przez ustawę jako cały lud, skład kolektywu stanowią masy pracujące danej wsi bądź regionu). Prawo posiadania jest następstwem prawa własności. Jednakże nie określa ono wprost posiadania samoistnego, czyli władania rzeczą jak właściciel (termin mu odpowiadający występuje tylko w chińskim języku prawniczym).

Posiadanie samoistne i zależne

W przypadku przekazania rzeczy w posiadanie drugiej osobie właściciel wciąż pozostaje posiadaczem z tytułu prawa własności, dlatego jest posiadaczem samoistnym. Posiadanie i posiadanie zależne podlega ochronie prawnej, a więc właścicielowi wprawdzie przysługuje wobec posiadacza zależnego roszczenie zwrotu rzeczy, nie ma jednak przy tym prawa do samowolnego naruszenia jego stanu posiadania. Artykuł 71 OZPC upoważnia do prawa do używania i pobierania pożytków. Prawo do używania pożytków upoważnia nie tylko do samego korzystania z jej możliwości, ale i całkowitego zużycia. Osoba niebędąca właścicielem posiada powyższe uprawnienie, np. użytkownik, o ile odbywa się to w granicach wyznaczonych przez prawo i przez właściciela rzeczy. W sytuacji, gdy właściciel jest uprawniony do pobierania (pożytków) materialnych, np. potomstwo zwierząt określanych jako „pożytki naturalne”, jak i niematerialnych (np. dochody) nazywanych w ustawie „pożytki cywilne”, pożytki rzeczy należą do jej właściciela nawet w przypadku, jeśli powstały w czasie używania jej przez osobę trzecią, chyba że zostało to w inny sposób uregulowane szczegółowymi przepisami lub umową.

Uprawnienie właściciela rozporządzeniem rzeczą

Uprawnieniem właściciela jest rozporządzenie rzeczą, czyli ma swobodne przeniesienie własności (art. 10 Konstytucji ChRL) czy rozporządzenie rzeczą na wypadek śmierci (art. 76 OZPC). Nie dotyczy to jednak własności państwowej, gdyż nie może ona zostać przeniesiona ani na kolektyw, czy na osobę fizyczną (art. 73 OZPC). Negatywną stroną tego przepisu są wszelkie ograniczenia stosowane wobec osób trzecich w stosunku do sfery uprawnień właścicielskich, ponieważ zakłada on wyłączność prawa własności dla właściciela; dotyczy to własności państwowej (art. 73 OPZC) – choć jest ona formalnie własnością wszystkich obywateli, nie wolno w nią ingerować żadnej jednostce czy instytucji. W myśl art. 75 OZPC własność prywatną obywatela stanowić będą oszczędności; przedmioty związane z kulturą, np. dzieła sztuki; materiały biblioteczne; drzewa i żywy inwentarz. Ten katalog również jest otwarty. Żaden z jego elementów nie narusza jednak przepisów dotyczących rzeczy mogących stanowić wyłącznie własność państwa lub kolektywu. Własność państwowa jest najbardziej chronionym i wyraźnie najważniejszym z typów własności w Chinach. Podstawą chińskiej gospodarki, określonej w art. 6 Konstytucji ChRL, jest socjalistyczne mienie publiczne. W przepisie tym Konstytucja ChRL wskazuje na ustrojowe znaczenie własności państwowej formalnie należącej do całego ludu oraz, w mniejszym stopniu, kolektywnej.

  1. Konstytucja Chińskiej Republiki Ludowej z dnia 4 grudnia 1982 r., nowelizowana 12 kwietnia 1988 r., 29 marca 1993 r., 15 marca 1999 r., 14 marca 2004 r. Stan prawny aktów prawnych ujętych w niniejszym artykule – czerwiec 2015 r. Następnie Konstytucja została zmieniona w dniu 11 marca 2018 r.;
  2. Ustawa z dnia 16 marca 2007 r. o własności Chińskiej Republiki Ludowej, przyjęta na piątej sesji dziesiątego narodowego kongresu Chińskiej Republiki Ludowej;
  3. K. Muzyczka, Rola administracji w budowie pozycji Chińskiej Republiki Ludowej jako supermocarstwa, Toruń 2021.
Prawo
Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

Zasiłek pielęgnacyjny. Ważne terminy, o których warto pamiętać
19 gru 2025

Kiedy najlepiej składać wniosek o zasiłek pielęgnacyjny z MOPS? Jaki jest termin na wniesienie odwołania do SKO? Ubiegając się o świadczenia warto pamiętać o procedurach i wymaganych formalnościach.

POLSTR zastąpi WIBOR do końca 2027 r. Będzie też spread korygujący dla wcześniej zawartych umów kredytowych. MFiG wyda rozporządzenie
19 gru 2025

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP poinformowało, że wyznaczenie zamiennika WIBOR nastąpi w formie rozporządzenia, który wyda Minister Finansów i Gospodarki. Resort nie wyklucza także ujemnego wskaźnika (spreadu) korygującego dla zamiennika WIBOR przy wcześniej zawartych umowach kredytowych.

Planowanie urlopów wypoczynkowych na 2026 rok inne niż zwykle. O co chodzi? Zmieniają się przepisy i trudniej będzie zrobić dobry plan
19 gru 2025

Planowanie urlopów to w bardziej skomplikowanych organizacjach konieczność. Jednak w 2026 roku będzie ono inne niż zwykle. Dlaczego? Bo zmieniają się przepisy, a zrobić dobry plan będzie trudniej. Trzeba więc z góry wiedzieć, co nas czeka.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia? Jest decyzja Senatu
21 gru 2025

W dniu 21 listopada 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy. Tym samym – trafiła ona do Senatu, który zgłosił do ustawy kilka poprawek.

pokaż więcej
Proszę czekać...