Umowa prorogacyjna

Łukasz Matys
rozwiń więcej
inforCMS
Zgodnie z przepisami k.p.c. sądem właściwym do rozpoznawania spraw wynikających z umowy jest sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Jednakże strony w umowie mogą określić inną właściwość sądu.

Roszczenia wynikające ze stosunku prawnego rozpatruje właściwy sąd. Przy czym mamy do czynienia z właściwością miejscową i właściwością rzeczową.

Właściwość miejscowa i rzeczowa

Pytanie o właściwość rzeczową sprowadza się do tego czy daną sprawę w pierwszej instancji rozstrzyga sąd rejonowy czy sąd okręgowy?

Co do zasady właściwym jest sąd rejonowy tylko w nielicznych wypadkach mamy do czynienia z właściwością sądu okręgowego w pierwszej instancji. Dotyczy to spraw o znacznej wartości przedmiotu sporu, albo spraw skomplikowanych (np. sprawy o naruszenie dóbr osobistych).

Pytanie o właściwość miejscową to z kolei pytanie o to gdzie położony sąd będzie rozpatrywał sprawę. W tym wypadku regułą jest, że sprawę rozstrzyga sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego.

Właściwości rzeczowej nie można zmieniać z drodze umowy prorogacyjnej.

Umowa prorogacyjna

Umowa prorogacyjna to umowa w której strony określają jaki sąd będzie właściwy miejscowo do rozstrzygania sporów wynikłych z danego stosunku prawnego. Strony nie mają jednak zupełnej dowolności w wyborze sądu.

Po pierwsze nie mogą w drodze umowy zmieniać właściwości rzeczowej. Oznacza to, że jeżeli kodeks postępowania cywilnego stanowi, że właściwy jest sąd rejonowy wtedy strony nie mogą w umowie postanowić, że zaistniałe spory będzie rozpatrywał sąd okręgowy.

Po drugie strony mogą ustalać w drodze umowy tylko właściwość sądu w procesie. Nie mogą natomiast umawiać się co do właściwości sądu w postępowaniu nieprocesowym (np. w sprawach o podział majątku).

Po trzecie nie można zmieniać umownie właściwości wyłącznej.

Umowa prorogacyjna może dotyczyć zarówno sporów przyszłych jak i już wynikłych.

Właściwość wyłączna

Zgodnie z przepisami k.p.c. właściwość dzieli się nie tylko na rzeczową i miejscową ale również na ogólną, przemienną i wyłączną.

O właściwości przemiennej mówimy wtedy gdy kodeks wymienia dwa lub więcej sądów, które uprawnione są do rozpatrywania sporów wynikających z danego stosunku prawnego.

Właściwość wyłączna to sytuacja gdy jedynym sądem mogącym rozstrzygać sprawy jest sąd określony w kodeksie postępowania cywilnego.

Według kodeksu właściwość wyłączna jest m. in. sprawach:

  • dotyczące nieruchomości,
  • dotyczących spadków,
  • dotyczących spraw między rodzicami a dziećmi.
Prawo
Wybory prezydenckie 2025 coraz bliżej. Sprawdź, jak głosować poza miejscem zamieszkania. Nie przegap terminów!
03 maja 2025

Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.

Koniec z absurdem tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców – od teraz dodatkowy dzień wolny na każde kolejne dziecko?
03 maja 2025

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025
03 maja 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności części orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
03 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

pokaż więcej
Proszę czekać...