Umowne prawo odstąpienia zastrzega się gdy strony przewidują, że stosunki społeczno-ekonomiczne mogą ulec zmianie, np. gdy spodziewany jest wzrost inflacji lub gdy możliwa jest interwencja państwa na rynku.
W jakiej umowie
Umowne prawo odstąpienia może być zawarte w każdej umowie. Nie ma znaczenia czy jest to umowa nazwana (wymieniona w kodeksie cywilnym) czy nienazwana (nie wymieniona w kodeksie cywilnym), odpłatna czy nieodpłatna, wzajemna czy jednostronnie zobowiązująca. Prawo do odstąpienia może być wprowadzona do każdej z nich.
Termin na odstąpienie
Termin do skorzystania z prawa do odstąpienia musi być podany w umowie. Termin ten może być zapisany w różny sposób. Bądź to przez podanie daty końcowej (np. „odstąpić od umowy można do dnia 12.12.09”) lub przez podanie okresu czasu (np. „od umowy można odstąpić w ciągu roku od dnia podpisania umowy). Jeżeli nie określono w umowie terminu na odstąpienie to zapis taki jest nieważny.
Kto może odstąpić
Umowa musi określać której ze stron będzie przysługiwało prawo do odstąpienia. Przy czym może ono przysługiwać zarówno jednej ze stron jak i obydwu naraz. Jeżeli nie podane jest kto może od umowy odstąpić, wtedy taka klauzula jest nieważna, a odstąpić od umowy nie może żadna ze stron.
Jak odstąpić
Od umowy odstępuje się przez złożenie oświadczenia woli drugiej stronie. Oznacza to, że naszemu kontrahentowi należy oświadczyć, że od umowy odstępujemy. Dla oświadczenia nie jest przewidziana żadna szczególna forma. Może więc być ono złożone ustnie, pisemnie a nawet w formie aktu notarialnego. Najdogodniejszą formą jest forma pisemna. To znaczy oświadczenie o odstąpieniu składa się drugiej stronie na piśmie.
Skutki odstąpienia
Skorzystanie z umownego prawa odstąpienia powoduje, że umowa uważana jest za nigdy nie zawartą. Strony muszą zwrócić sobie to co otrzymały od siebie nawzajem.
Za korzystanie z rzeczy i wykonane usługi należy się wynagrodzenie
Odstępne
Strony mogą się umówić, że odstąpienie od umowy będzie skuteczne tylko po zapłaceniu pewnej sumy pieniędzy. W takiej sytuacji od umowy można odstąpić tylko gdy zapłaci się określoną w umowie kwotę. Odstępne (suma pieniędzy) ma w założeniu pokryć straty spowodowane odstąpieniem. Warto pamiętać, że odstępne można określić w dowolny sposób (np. 1000 zł, 20% wartości umowy, 5-krotność najniższego wynagrodzenia). Nie ma przy tym żadnych limitów co do wielkości odstępnego.
Podsumowanie
Odstąpienie od umowy jest jednym ze sposobów na zakończenie współpracy. Warto jednak pamiętać, że prawo do odstąpienia przysługuje tylko wtedy gdy jest to zastrzeżone w umowieokreślony jest termin na odstąpienie oraz oznaczone, której ze stron prawo to przysługuje
Natomiast gdy od umowy można odstąpić za zapłatą odstępnego, wtedy nie trzeba określać terminu do odstąpienia. Trzeba natomiast razem z oświadczeniem o odstąpieniu zapłacić przewidzianą umową sumę pieniędzy.
Przeczytaj również:
Wypowiedzenie umowy zlecenia
Kiedy dochodzi do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.