Przyjmuje się bowiem, że ugoda to najlepszy sposób rozwiązania zaistniałego sporu – bowiem opierający się na wzajemnym porozumieniu (ustępstwie) jednej i drugiej strony.
Zasadniczym celem ugody jest więc definitywne zakończenie sporu.
Zawarta przed sądem ugoda nie przesądza o zwycięstwie lub przegranej jednej ze stron. Strony osiągając bowiem porozumienie w spornej sprawie nie potrzebują już rozstrzygnięcia w postaci wyroku sądowego.
Zawarcie ugody zwłaszcza w początkowym stadium postępowania znacząco ogranicza również koszty postępowania jak i czas. W wyniku zawarcia ugody – stronie wnoszącej powództwo zwracana jest połowa opłaty od pozwu.
Konsekwencją uzgodnień pomiędzy stronami zasad zakończenia sporu sądowego jest spisanie treści ugody, która stanowi część protokołu rozprawy.
Treść ugody powinna być precyzyjna i dokładnie określać ostatecznie ustalone między stronami rozmiary świadczenia i zakres objętych procesem roszczeń, które mają zostać zaspokojone.
Jest to o tyle ważne, że nieprecyzyjnej czy niekompletnej ugody nie można już w żaden sposób uzupełnić. Nie jest dopuszczalne późniejsze rozstrzyganie wątpliwości co do oświadczeń stron w drodze postanowienia sądu, tak jak usuwane są wątpliwości co do treści wyroku (art. 352). Nie jest również dopuszczalny wniosek o uzupełnienie ugody.
Konsekwencją zawarcia pomiędzy stronami ugody jest konieczność wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania. Z chwilą zawarcia ugody nabiera ona mocy prawnej adekwatnej do wyroku sądowego. Oznacza to, że strona, która unika wykonana zawartej ugody może zostać przymuszona do jej wykonania w drodze egzekucji sądowej. Zgodnie z brzmieniem art. 777 kodeksu postępowania cywilnego, tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem. Celem wszczęcia egzekucji na podstawie ugody sądowej należy uzyskać z sądu odpis ugody opatrzony klauzulą wykonalności. Odpis taki podlega opłacie kancelaryjnej w wysokości 6 zł za każdą stronę.