Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności - podstawowe informacje

Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
rozwiń więcej
Obligatoryjna przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzeka w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary./Fot. Shutterstock / shutterstock
Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest pewnego rodzaju formą "odpoczynku" przez skazanego od jednostki, w której odbywa karę. Kiedy zatem może zostać udzielona, jaki jest jej wymiar i kiedy może być odwołana?

Podstawa prawna

Problematyka przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności została uregulowana w Kodeksie karnym wykonawczym (dalej: k.k.w.). Analiza art. 153 k.k.w. wskazuje, iż przerwa może być obligatoryjna jak również fakultatywna.

Obligatoryjna przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzeka w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że przerwa trwa do czasu ustania przeszkody (art. 153 § 1 k.k.w.).

Jeżeli chodzi o fakultatywną przerwę w odbywaniu kary, to może być ona orzeczona przez sąd penitencjarny jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste (art. 153 § 2 k.k.w.).

Wniosek o przerwę w karze może złożyć także dyrektor zakładu karnego.

Polecamy: Pracodawca w kryzysie

Opłata od wniosku

Składając wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności należy pamiętać o uiszczeniu opłaty w wysokości 60 złotych, która wynika z treści art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

Właściwy sąd i posiedzenie

Właściwym sądem penitencjarnym do rozpoznania wniosku o przerwę w wykonaniu kary jest sąd, w którego obszarze znajduje się jednostka penitencjarna. Mówiąc najprościej chodzi o wydział penitencjarny sądu okręgowego.

W przypadku, gdy zachodzi potrzeba kolejnego stosowania przerwy w karze, właściwym sądem, jest ten, który udzielił pierwszej przerwy (art. 153 § 5 k.k.w.).

Decyzja w przedmiocie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności jest orzekana na posiedzeniu, w którym może wziąć udział skazany wraz z obrońcą, prokurator, a nadto kurator sądowy lub dyrektor jednostki, w przypadku gdy składali wniosek o przerwę w karze (art. 153a § 1 k.k.w.). Sąd po rozpoznaniu wniosku wydaje postanowienie o udzieleniu lub nieudzieleniu przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, na które przysługuje zażalenie (art. 153a § 2 k.k.w.), przy czym, w sytuacji, gdy prokurator sprzeciwia się udzieleniu przerwy, to postanowienie staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia (art. 154 § 1 k.k.w.), zaś w sytuacji, gdy prokurator wniesie zażalenie, to podlega ono rozpoznaniu w terminie 14 dni (art. 154 § 2 k.k.w.).

Wymiar przerwy i obowiązki skazanego

Przerwa w karze może być udzielona kilkakrotnie na okres jednego roku. W przypadku kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może zarządzić przerwę w karze na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka (art. 151 § 1 k.k.w.).

Przerwa biegnie od dnia wydania postanowienia w tym przedmiocie.

W trakcie przerwy w odbywaniu kary skazany może zostać zobowiązany przez sąd do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych (art. 151 § 4 k.k.w.). W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż przepisy pozwalają na gromadzenie informacji dotyczących skazanego w drodze wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego a nawet ustalenia tożsamości skazanego przez Policję lub inne organy (art. 14 § 1 k.k.w.).

Nie można udzielić przerwy przed upływem roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy (art. 153 § 3 k.k.w.).

Odwołanie przerwy

Wprawdzie przerwa w odbywaniu kary jest udzielana z uwagi na konkretne przyczyny, to nie oznacza to, że skazany może robić wszystko. W sytuacji gdy ustaje przyczyna dla której udzielono przerwy lub, gdy skazany nie korzysta z przerwy w celu, w jakim została ona udzielona bądź rażąco narusza porządek prawny albo nie wykonuje obowiązków, jakie zostały wobec niego orzeczone w postanowieniu o udzieleniu przerwy (art. 156 § 1 k.k.w.), to wówczas sąd penitencjarny, który wydał postanowienie, może odwołać przerwę. W sytuacji, gdy powyższe przesłanki będą istnieć po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, to wówczas sąd obligatoryjnie odwołuje przerwę, chyba, że zaistnieją ku temu szczególne względy.

Jeżeli w czasie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności skazany został tymczasowo aresztowany, kara pozbawienia wolności, której odbywanie zostało przerwane, podlega wykonaniu z mocy prawa.

Warunkowe zwolnienie

W przypadku, gdy skazany odbył co najmniej 6 miesięcy kary, a przerwa w wykonaniu kary trwała co najmniej rok, to sąd może zwolnić warunkowo skazanego z odbycia reszty kary na zasadach określonych w art. 77 Kodeksu karnego (dalej: k.k.) czyli w sytuacji, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, i w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Takie zwolnienie może nastąpić w każdym czasie i wówczas nie stosuje się ograniczeń z art. 78 i 79 k.k. - tj. limitów dotyczących odbycia kary, które pozwalają na warunkowe zwolnienie skazanego. Warunkowe zwolnienie jest wydawane w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na treść art. 155 § 2 k.k.w. zgodnie z którym niniejszy przepis nie ma zastosowania do kary lub sumy kar pozbawienia wolności przekraczających 3 lata.

Polecamy serwis: Więziennictwo

Prawo
Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Bezrobotni rozczarowani: Chcemy ubezpieczenia zdrowotnego (autonomicznego) bez rejestracji w PUP
27 kwi 2024

Wynika to z pominięcia w projekcie ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia możliwości dania bezrobotnym ubezpieczenia zdrowotnego bez rejestracji w urzędzie pracy. Można to było rozwiązać bardzo prosto wprowadzając zasadę, że ubezpieczenie zdrowotne przysługuje np. przez rok od utraty pracy. 

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Google schowa nasz adres IP. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
26 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

PFRON: Stawka w programie "Rehabilitacja 25 plus” wynosi 3200 zł miesięcznie. Wnioski tylko do 7 czerwca 2024 r.
26 kwi 2024

PFRON przyjmuje wnioski do programu "Rehabilitacja 25 plus” (od 29 kwietnia 2024 r.)

pokaż więcej
Proszę czekać...