Pomimo zbieżności nazewnictwa, pozycja Parlamentu Europejskiego jest odmienna niż pozycja parlamentów krajowych w demokratycznych systemach sprawowania władzy państwowej.
Parlament - kompetencje
Funkcja prawodawcza
Funkcją podstawową parlamentów krajowych jest funkcja prawodawcza, polegająca na tworzeniu i wpływie na tworzenie prawa. Uprawnienia legislacyjne PE są natomiast znacząco ograniczone, nie ma on inicjatywy ustawodawczej, a zdecydowana większość decyzji prawodawczych podejmowana jest przy współudziale innych organów.
Funkcja kreacyjna
PE posiada znaczące uprawnienia kreacyjne, decyduje o obsadzie innych organów wspólnotowych, sprawuje też nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami unijnymi.
Funkcja kontrolna
Parlament UE, podobnie jak parlamenty krajowe sprawuje też pieczę nad budżetem UE.
Zobacz również: Wybory do PE 2014 – termin
Kompetencje PE, w porównaniu z parlamentami krajowymi są znacznie ograniczone, często parlament dzieli je z innymi organami. Podział ten wynika wciąż z silnej pozycji państw członkowskich, rządów, w których gestii pozostaje podejmowanie kluczowych decyzji. Warto podkreślić, że coraz widoczniejsza staje się tendencja stopniowego zwiększania uprawnień Parlamentu Europejskiego. Wynika to z szerokiej legitymizacji demokratycznej. PE jest bowiem jedynym organem unijnym wybierany w powszechnych i bezpośrednich wyborach przez obywateli państw członkowskich.
Parlament Europejski - struktura
Jeżeli chodzi o organizację wewnętrzną parlamentu, opiera się ona na rozwiązaniach zbliżonych do tych stosowanych w parlamentach krajowych. Znamiennym jest również to iż kandydaci do Parlamentu startują w wyborach zwykle w barwach jednej z partii istniejącej w swoim kraju, jednak po wejściu do Parlamentu przyłączają się do jednej z frakcji politycznych funkcjonujących w Parlamencie. Frakcje stanowią reprezentację grup interesów, nie państwa.
Zapytaj na: Forum