Podstawowym warunkiem nabycia prawa do zasiłku chorobowego jest wystąpienie niezdolności do pracy w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie jest wypłacana z ubezpieczenia wypadkowego.
Podstawowym warunkiem nabycia prawa do zasiłku chorobowego jest wystąpienie niezdolności do pracy w okresie, kiedy chroni nas ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe. A więc osoba, która nie była ubezpieczona nie nabywa prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy.
Przy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie jest wypłacane z ubezpieczenia wypadkowego, w pozostałych przypadkach z ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli dana osoba nie jest objęta ubezpieczeniem wypadkowym (np. zleceniobiorca wykonujący umowę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności zleceniodawcy) zasiłek będzie przysługiwał z ubezpieczenia chorobowego.
Prawo do zasiłku chorobowego nie przysługuje w następujących przypadkach:
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie urlopu bezpłatnego,
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie urlopu wychowawczego,
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie odbywania czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego,
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego,
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie tymczasowego aresztowania,
- jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia,
- za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego,
- za okres pierwszych 5 dni niezdolności do pracy jeżeli została spowodowana została nadużyciem alkoholu,
- osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym oraz duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenie, w razie stwierdzenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przewyższającą 6,60 zł do czasu spłaty całości zadłużenia; w przypadku uregulowania całości zadłużenia po upływie 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń, prawo do zasiłku przysługuje od dnia spłaty całości zadłużenia,
- w przypadku ustalenia w drodze kontroli, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane,
- za okres po ustaniu tytułu do ubezpieczenia osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego albo urlopu dla poratowania zdrowia,
- za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
- za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia,
- za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
- za cały okres zwolnienia, jeśli ubezpieczony wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia,
- ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, odsuniętemu od pracy z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej, zasiłek chorobowy nie przysługuje, jeżeli nie podjął proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom, odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po uprzednim przeszkoleniu,
- gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez nas przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
- jeżeli będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, ubezpieczony przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku przy pracy,
- jeżeli zachodziło podejrzenie, że osoba poszkodowana w wypadku przy pracy była pod wpływem alkoholu i wyżej wymienionych substancji, a odmówiła poddania się badaniu na ich wykrycie lub też swoim zachowaniem uniemożliwiła przeprowadzenie badania (chyba, że udowodni istnienie przyczyn, które uniemożliwiały poddanie się badaniom),
- po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, wynoszącego 182 dni.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych