Gotówka od matki: Skarbówka nie odpuszcza, ważny jest sposób przekazania darowizny

Adam Kuchta
rozwiń więcej
Gotówka od matki: Skarbówka nie odpuszcza, ważny jest sposób przekazania darowizny / Infor

Choć darowizny między najbliższymi krewnymi często korzystają z pełnego zwolnienia z podatku, fiskus nie pozostawia miejsca na dowolność w ich dokumentowaniu. Najnowsza interpretacja podatkowa pokazuje, że nawet spełnienie podstawowych warunków, takich jak zgłoszenie darowizny w terminie i jej otrzymanie od członka rodziny, nie wystarczy, jeśli środki przekazano w gotówce.

Darowizny środków pieniężnych między członkami najbliższej rodziny zazwyczaj korzystają z ustawowego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Warunki tego zwolnienia są jednak jasno określone i wymagają bezwzględnego ich spełnienia. Dowodem tego jest indywidualna interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z dnia 9 maja 2025 roku, która rozstrzyga wątpliwości dotyczące opodatkowania darowizny gotówkowej przekazanej „z ręki do ręki”, mimo zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

Darowizna w gotówce pomiędzy najbliższymi – co z podatkiem?

W opisanym przypadku matka przekazała córce 10 000 euro, które wcześniej przewalutowała na złotówki i wypłaciła w gotówce ze swojego konta. Następnie córka wpłaciła tę kwotę na swoje konto bankowe – wszystko tego samego dnia i w tym samym banku. Obdarowana kobieta zgłosiła darowiznę w ustawowym terminie i uznała, że transakcja ta spełnia wymogi do skorzystania z tzw. zwolnienia grupy „0”, przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dyrektor KIS jednak uznał takie stanowisko za nieprawidłowe. Mimo spełnienia warunku zgłoszenia darowizny w terminie oraz przynależności do najbliższej rodziny, kluczowy warunek – udokumentowanie przekazania środków bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek bankowy obdarowanego – nie został spełniony. W związku z tym, darowizna ta podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zwolnienie podatkowe – tylko przy spełnieniu ściśle określonych warunków!

Aby móc skorzystać z preferencyjnego zwolnienia podatkowego, należy spełnić wszystkie warunki wynikające z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

  1. Zgłoszenie darowizny do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy.
  2. Otrzymanie darowizny od najbliższych: małżonka, rodziców, dzieci, dziadków, wnuków, rodzeństwa itd.
  3. Udokumentowanie przekazania środków: wyłącznie przelewem na rachunek bankowy obdarowanego (rachunek płatniczy, inny rachunek bankowy, SKOK lub przekaz pocztowy).

Brak przelewu ze strony darczyńcy jest najczęstszym błędem powodującym utratę prawa do zwolnienia. W analizowanym przypadku, środki pieniężne zostały przekazane w gotówce, co wyklucza możliwość skorzystania z preferencji.

Jakie skutki podatkowe niesie darowizna gotówkowa?

Jeśli darowizna nie spełnia wszystkich wymogów określonych w przepisach, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dla członków I grupy podatkowej (czyli m.in. rodziców, dzieci, rodzeństwa) obowiązują następujące progi i stawki:

  • Kwota wolna od podatku: 36 120 zł.
  • Jeśli suma darowizn od jednej osoby w ciągu 5 lat przekracza tę kwotę – obowiązuje podatek:
    • do 10 278 zł – 3%
    • od 10 278 zł do 20 556 zł – 308,30 zł + 5% od nadwyżki ponad 10 278 zł
    • ponad 20 556 zł – 822,20 zł + 7% od nadwyżki ponad 20 556 zł

W analizowanej sprawie, darowizna (po przeliczeniu na złotówki) mogła przekroczyć limit 36 120 zł, co oznacza, że obdarowana będzie musiała złożyć deklarację SD-3 i opłacić należny podatek.

Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory

Jak uniknąć błędów przy przekazywaniu darowizn?

Aby darowizna pieniężna między członkami najbliższej rodziny była całkowicie zwolniona z podatku, należy pamiętać o kilku poniższych zasadach:

  • Nie przekazuj darowizny w gotówce, nawet jeśli darowizna dotyczy członka najbliższej rodziny.
  • Wykonaj przelew bankowy z konta darczyńcy na konto obdarowanego – nie odwrotnie!
  • Zachowaj dowód przelewu – to jedyny akceptowalny dokument potwierdzający sposób przekazania środków.
  • Zgłoś darowiznę na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania środków (chyba że całkowita suma od jednej osoby nie przekracza limitu).
  • Sprawdź wartość poprzednich darowizn – obowiązuje 5-letni okres kumulacji darowizn od jednej osoby.

Ważne! Tylko spełnienie wszystkich trzech warunków zapewni zwolnienie z podatku.

Gotówka oznacza podatek, nawet jeżeli zgłosisz prawidłowo darowiznę!

Interpretacja indywidualna z 9 maja 2025 roku jednoznacznie potwierdza, że przekazanie darowizny w gotówce – nawet przy zgłoszeniu w terminie – nie zwalnia z podatku, jeśli środki nie zostały przekazane przelewem z konta darczyńcy na konto obdarowanego.

Ten przypadek jest ważnym ostrzeżeniem dla podatników – nawet osoby w grupie „0”, jak dzieci i rodzice, muszą bardzo dokładnie przestrzegać formalnych wymogów, jeśli chcą uniknąć opodatkowania darowizny.

Podstawa prawna:

Pismo z dnia 9 maja 2025 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4015.61.2025.2.ASZ Skutki podatkowe darowizny środków pieniężnych

Tabela: Skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn

Poniższa tabela zawiera skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

Kwoty nadwyżki w zł

Podatek wynosi

ponad

do

1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej

 

11 833

3%

11 833

23 665

355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł

23 665

 

946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł

2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej

 

11 833

7%

11 833

23 665

828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł

23 665

 

1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł

3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej

 

11 833

12%

11 833

23 665

1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł

23 655

 

3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł

Infor.pl
Ł. Krasoń o nowym systemie orzekania o niepełnosprawności. Co z kryterium niesamodzielności? Co ze stopniami niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny)?
21 sie 2025

To dwa podstawowe pytania nurtujące osoby niepełnosprawne - czy nowy system będzie oparty o sprawdzenie rzeczywistej samodzielności osoby niepełnosprawnej (oznacza to niskie świadczenia dla osoby niewidomej czy sparaliżowanej od pasa w dół - osoby te są wysoko samodzielne według osób przyznających świadczenie wspierające). No i co się stanie ze stopniami niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny)? Na dziś nie znamy odpowiedzi na nie.

Czy zagraniczny pracodawca zatrudniający w Polsce pracowników musi wdrożyć PPK?
21 sie 2025

Program PPK został stworzony, aby umożliwić pracownikom regularne gromadzenie środków stanowiących dodatkowe zabezpieczenie emerytalne. Oszczędności w ramach PPK pochodzą z 3 różnych źródeł: od pracownika, od pracodawcy a także od państwa. Obowiązkiem wdrożenia PPK objęci są wszyscy pracodawcy zatrudniający w Polsce pracowników. Nie jest to jednak tylko obowiązek, pracodawcy mogą wykorzystać fakt zapewnienia pracownikom możliwości uczestnictwa w PPK jako element motywacyjny. Wielu pracodawców, stosując pewne obiektywne kryteria (np. staż pracy w firmie), oferuje pracownikom finansowanie dodatkowej składki PPK finansowanej przez zakład pracy. Niewątpliwie, jest to jeden z elementów podnoszących atrakcyjność danego pracodawcy na rynku pracy.

Ministerstwo Finansów: te daniny muszą wzrosnąć aby Polacy byli zdrowsi. Podwyżka akcyzy na alkohol i opłaty cukrowej od 2026 roku
21 sie 2025

Ministerstwo Finansów informuje, że przedstawiło dwa projekty ustaw dotyczących zdrowia publicznego. Jako pierwsze proponuje aktualizację (czytaj: podniesienie) stawek akcyzy na wszystkie napoje alkoholowe, co ma na celu ograniczenie spożycia napojów alkoholowych, a w konsekwencji redukcję negatywnych skutków jego nadużycia. Ministerstwo Finansów przygotowuje również aktualizację ustawy o zdrowiu publicznym, której celem jest ograniczenie ekonomicznej dostępności napojów słodzonych.

Zasiłek pogrzebowy 2026 – nie tylko podwyżka ale i zmiany w formalnościach, wnioskach, terminie wypłaty
21 sie 2025

Od 1 stycznia 2026 r. w przepisach dotyczących zasiłku pogrzebowego zajdą duże zmiany. Najważniejszą jest z pewnością pierwsza od ponad 14 lat podwyżka kwoty zasiłku (z 4 tys. zł do 7 tys. zł). Zmiana ta wynika z ustawy z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zawiera także mechanizm waloryzacji kwoty zasiłku pogrzebowego i wprowadzi nowy zasiłek celowy z pomocy społecznej na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu – jeżeli przekraczają wysokość zasiłku pogrzebowego. Ale ponadto podpisana 21 sierpnia 2025 r. kolejna nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zmieni od nowego roku zasady i tryb składania oraz rozpatrywania wniosków o zasiłek pogrzebowy. Zajdą również zmiany w zakresie trybu i sposobu wypłaty zasiłku pogrzebowego.

Pułapka w rządowym pilotażu! Firmy zapłacą wyższe podatki i składki
21 sie 2025

Okazuje się, że pracodawca, który skorzysta z pilotażowego programu skróconego czasu pracy, zapłaci większe podatek dochodowy oraz składkę zdrowotną. „To zaskakujące, że nikt z rządu o tym nie uprzedził” – czytamy w dzisiejszym „Dzienniku Gazecie Prawnej”.

Kontrole L4 i obniżenie świadczeń 2025. ZUS sprawdza, czy naprawdę jesteś chory
21 sie 2025

W Polsce rośnie skala nadużyć związanych ze zwolnieniami lekarskimi. Dla większości pracowników L4 to czas leczenia i regeneracji, ale część traktuje je jak okazję do dorobienia albo wyjazdu na wakacje. Liczby mówią same za siebie. Tylko w pierwszym półroczu 2025 roku ZUS odzyskał 150,5 mln zł, wstrzymując tysiące niesłusznie wypłacanych świadczeń.

Czy użyczenie mieszkania trzeba opodatkować?
21 sie 2025

W praktyce często zdarza się, iż użyczamy bezpłatnie mieszkanie naszemu rodzeństwu, kuzynom czy znajomym. Jak na te sytuacje patrzy skarbówka? Niuanse umowy użyczenia wyjaśnia Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl.

Urodzenie martwego dziecka - nowe zasady składania dokumentów do zasiłku macierzyńskiego i pogrzebowego od 6 sierpnia 2025 r.
21 sie 2025

W dniu 6 sierpnia 2025 roku weszły w życie przepisy, które umożliwiają ustalenie prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego lub zasiłku pogrzebowego na podstawie zaświadczenia o martwym urodzeniu. W przypadku zasiłku pogrzebowego będzie to możliwe również na podstawie karty zgonu.

14. emerytura w 2025 r. nie dla każdego emeryta i rencisty. ZUS pokazał w tabeli ile wynosi brutto i netto. Kiedy wypłata? Kto nie dostanie wcale?
21 sie 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że tzw. czternasta emerytura zostanie w 2025 r. wypłacona - jak co roku - we wrześniu razem z comiesięcznymi świadczeniami. Pierwsi seniorzy otrzymają czternastą emeryturę 1 września a ostatni 1 października. Do dodatkowego świadczenia uprawnione będą osoby, które na 31 sierpnia 2025 roku będą miały prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego i będą je pobierały. ZUS informuje, że "czternastki" nie dostaną osoby z miesięczną emeryturą lub rentą wyższą niż 4728,91 zł brutto.

Całkowita niezdolność do pracy 2025 – jakie choroby najczęściej prowadzą do renty z ZUS?
21 sie 2025

Czy Twoja choroba może oznaczać całkowitą niezdolność do pracy i prawo do renty z ZUS? Każdego roku tysiące Polaków słyszy od orzeczników, że nie są w stanie podjąć żadnej pracy. Nie ma jednej listy chorób, ale pewne diagnozy dominują w decyzjach ZUS. Zobacz, które problemy zdrowotne najczęściej prowadzą do przyznania renty i dlaczego właśnie one.

pokaż więcej
Proszę czekać...