Podwyżka zasiłku pogrzebowego i zmiany w formalnościach, wnioskach, terminie wypłaty od 2026 roku

• Podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł, waloryzacja i nowy zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu
• Zmiany w zasadach składania oraz rozpatrywania wniosków o zasiłek pogrzebowy i co do  trybu i sposobu wypłaty tego zasiłku
• Czym jest zasiłek pogrzebowy

Podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł, waloryzacja i nowy zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu

Od początku 2026 roku wysokość zasiłku pogrzebowego wzrośnie do 7000 zł. Warto zauważyć, że to pierwsza podwyżka tego zasiłku od 1 marca 2011 r. od kiedy to zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 zł. Zmiana ta wynika z ustawy z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw – opublikowanej w Dzienniku Ustaw z 3 czerwca 2025 r. poz. 718.
Nowelizacja ta przewiduje także mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego, jeżeli inflacja za poprzedni rok przekroczy 5%.

Co więcej omawiana nowelizacja dodała do ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nowy zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu, obok już istniejącego zasiłku celowego, który może być przyznany na pokrycie kosztów pogrzebu. Zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu będzie mógł być przyznany osobie, która pokrywa koszty pogrzebu, jeżeli:
1) po osobie zmarłej nie będzie przysługiwał zasiłek pogrzebowy albo
2) koszty związane z pogrzebem będą nadzwyczajne, trudne do przewidzenia i niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego.

Ten nowy zasiłek będzie przyznawany niezależnie od dochodu. Zasiłek będzie przyznawany pod warunkiem zwrotu przez osobę, której przyznano ten zasiłek, części albo całości kwoty zasiłku jeżeli:
1) tej osobie zostanie wypłacone po osobie zmarłej świadczenie od innej instytucji lub osoby, z wyłączeniem zasiłku pogrzebowego, albo
2) z masy spadkowej, jeżeli osoba ta jest spadkobiercą.

Więcej na temat ww. zmian w artykule: Zasiłek pogrzebowy: od 2026 roku podwyżka do 7000 zł plus nowy zasiłek celowy. Waloryzacja dopiero, gdy inflacja przekroczy 5% 

Zmiany w zasadach składania oraz rozpatrywania wniosków o zasiłek pogrzebowy i co do  trybu i sposobu wypłaty tego zasiłku

Kolejne zmiany w zasiłku pogrzebowym, jakie zajdą od 1 stycznia 2026 r., wynikają z ustawy z 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta została podpisana 21 sierpnia 2025 r. przez Prezydenta RP i aktualnie oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw.
Ta nowelizacja wprowadzi od nowego roku zmiany w zakresie:
- zasad i trybu składania oraz rozpatrywania wniosków o zasiłek pogrzebowy.
- trybu i sposobu wypłaty zasiłku pogrzebowego. 

1) Od 2026 roku ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości - co do zasady - nie będzie wymagało wydania decyzji.
Decyzja będzie wydawana wyłącznie w przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przez: 
a) więcej niż jedną osobę lub podmiot (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego), w przypadku gdy zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu,
b) inną osobę niż członek rodziny osoby zmarłej, pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat lub osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego – w takim przypadku zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej niż kwota określona w art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie 4000 zł, od 1 stycznia 2026 r. 7000 zł).

2) Wniosek w sprawie przyznania zasiłku pogrzebowego będzie można zgłosić bezpośrednio w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, lub za pośrednictwem zakładu pogrzebowego.

3) Będzie można wypłacić zasiłek pogrzebowy, w całości lub częściowo, na rachunek bankowy zakładu pogrzebowego wskazanego w upoważnieniu.

4) Nowelizacja zmieniła także termin wypłaty zasiłku pogrzebowego z dotychczasowych 30 dni na 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do zasiłku (w przypadku gdy ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości nie wymaga wydania decyzji). 

Ta nowelizacja zawiera też niezbędne zmiany dostosowujące przepisy dotyczące nienależnie pobranego zasiłku pogrzebowego do zmian wprowadzanych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Za świadczenie nienależnie pobrane zostanie uznany zasiłek pogrzebowy wypłacony osobie nieuprawnionej z przyczyn niezależnych od organu rentowego.

Ustawa zawiera też przepis przejściowy, zgodnie z którym do postępowań w sprawie zasiłku pogrzebowego wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie (czyli przed 1 stycznia 2026 r.) będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe. 

Czym jest zasiłek pogrzebowy

Zasiłek pogrzebowy, to jednorazowe świadczenie z ZUS-u wypłacane rodzinie zmarłego z przeznaczeniem na zrekompensowanie koszów pogrzebu (pochówku). Celem tego zasiłku jest pokrycie większości standardowych kosztów pogrzebu. Chodzi tu o te koszty, które mają związek z pochówkiem, a więc ze złożeniem ciała lub prochów do grobu. Na potrzeby określenia kosztów pogrzebu przyjmuje się, że sam pogrzeb to czynności, które trwają od chwili zgonu do momentu pochowania zwłok osoby zmarłej.

Podstawa prawna: 
- Ustawa z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw 2025 r. poz. 718).
- Ustawa z 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (Dziennik Ustaw 2025 r. poz. 1159).