Podwyżka wieku emerytalnego kobiet jest już przesądzona. Ale czy to wszystkie zmiany w emeryturach? Problemów jest tak wiele, że konieczna jest prawdziwa reforma a może nawet i rewolucja w systemie emerytalnym. Czy rząd się na nią zdecyduje i co zmieni w pierwszej kolejności?
- Nowy wiek emerytalny: ustawowy czy według stażu pracy
- Podwyższenie wieku emerytalnego kobiet: dlaczego jest już pewne
- Będzie wyższy wiek emerytalny kobiet: od kiedy i ile wyniesie
- Późniejsze przechodzenie na emeryturę jest w interesie wszystkich
- Podwyższanie wieku emerytalnego - stały proces, choć niekonieczne drogą zmian w ustawie
Problemów do rozwiązania jest zresztą znacznie więcej, a kolejne zmiany w systemie emerytalnym zamiast je rozwiązywać tylko ten system komplikują. Najlepszym tego dowodem jest reanimacja emerytur pomostowych - świadczenia, które w momencie wprowadzenia reformy emerytalnej miało być sukcesywnie wygaszane czy trzymanie w niepewności potencjalnych beneficjentów emerytur stażowych.
Zreformowany ponad 20 lat temu system wygenerował też emerytury groszowe. Przykłady można by mnożyć.
Tymczasem nie od wczoraj wiadomo, że najczęściej zamiast nakładać kolejną łatę czy zatykać dziurę, lepiej zmobilizować się i dokonać wymiany na nowe. W tym przypadku konieczna wydaje się kolejna reforma całego systemu emerytalnego.
I to jak najszybciej, nim dojdzie do katastrofy, która zapowiadane jest co prawda za dwie-trzy dekady, ale wtedy radykalne działania wymusi sytuacja. A wtedy rzadko kiedy są one mniej kosztowne niż przeciwdziałanie przed czasem.
Politycy i rząd nie mają wyboru – muszą podwyższyć wiek emerytalny. Politycznie może się to wydawać samobójstwem, ale realnie brak podwyższenia wieku emerytalnego to samobójstwo ekonomiczne. Dlatego cała sztuka polega na tym, by przekonać społeczeństwo, że podniesienie wieku emerytalnego jest w interesie wszystkich.
Nowy wiek emerytalny: ustawowy czy według stażu pracy
Polska jest ostatnim krajem w Unii Europejskiej, w którym ustawowy wiek emerytalny kobiet jest niższy niż mężczyzn. Nawet Rumunia zdecydowała się na wprowadzenie takiego emerytalnego równouprawnienia.
Choć z różnych powodów dla różnych grup społecznych. I to zróżnicowanie interesów oraz korzyści grupowych trzeba wykorzystać w komunikacji, by decyzja była akceptowalna.
Podobnie, jak trzeba wcześniej przygotować też rozwiązania dające możliwości alternatywne. Z tym bowiem jest ogromny problem, czego najlepszym przykładem są emerytury stażowe. Opór rządu przed ich wprowadzeniem – na warunkach i zasadach dających taką możliwość wyłącznie osobom, dla których ze względu na stan zdrowia i sytuacje losowe jest niezbędne – to fundamentalny błąd polityczny. Także jedna z barier, które przełamać trzeba będzie, by przekonać wyborców, że konieczność podniesienia wieku emerytalnego nie ma alternatywy.
Temat konieczności podwyższenia wieku emerytalnego wrócił ostatnio w wypowiedziach polityków.
Za uzasadnienie ekonomiczne z kolei może posłużyć opublikowana tuż przed świętami rozmowa Polskiej Agencji Prasowej PAP z prof. Agnieszką Chłoń-Domińczak, dyrektorką Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej.
https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/6811231,rowny-wiek-emerytalny-dla-kobiet-i-mezczyzn-w-polsce-profesor-z-sgh-to-absolutna-koniecznosc-minimum-65-lat-wiekszosc-panstw-europy-to-zrozumiala.html
Podwyższenie wieku emerytalnego kobiet: dlaczego jest już pewne
Dla samych kobiet to praktycznie jedyny sposób na wyższe emerytury, porównywalne z tymi, jakie otrzymują mężczyźni. Już teraz otrzymują one świadczenia niższe o tysiąc złotych, a te różnice rosną niemal z każdym miesiącem.
To efekt tego, że kobiety krócej pracują nie tylko z racji macierzyństwa i w związku z tym mają zgromadzone niższe kwoty na kontach emerytalnych. Także z tego powodu, że jednocześnie długość życia kobiet rośnie szybciej niż mężczyzn.
Wyliczając świadczenie emerytalne więc ZUS mniejszą niż w przypadku mężczyzny kwotę z konta i subkonta emerytalnego dzieli przez większą liczbę miesięcy, stąd taki rachunkowy efekt.
Będzie wyższy wiek emerytalny kobiet: od kiedy i ile wyniesie
Wiele kobiet świadomych tego zjawiska wydłuża już teraz swój okres aktywności zawodowej, bez przymusu prawnego – podwyższonego ustawowego wieku emerytalnego. Jednak to niewielki margines, który w żaden sposób nie tylko nie rozwiązuje problemy, ale nawet nie umniejsza jego wagi.
Późniejsze przechodzenie na emeryturę jest w interesie wszystkich
We wspomnianym wywiadzie prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak szczegółowo uzasadnia opinię, iż podwyższenie wieku emerytalnego jest w interesie wszystkich grup społecznych.
Najbardziej obecnych dwudziesto- i trzydziestolatków, wkraczających na rynek pracy. Bez podwyższenia wieku emerytalnego nie tylko oni sami będą mieli emerytury pozwalające zapewnić środki na utrzymanie w 30 procentach. Przede wszystkim wcześniej sami, nim przejdą na emeryturę, nie będą w stanie zapewnić utrzymania ze swoich składek osobom przechodzącym w tym czasie na emeryturę, a budżet państwa nie będzie w stanie sfinansować ani transferów społecznych, ani systemu opieki nad coraz bardziej starzejącym się społeczeństwem.
Po szczegóły odsyłam do wypowiedzi prof. Agnieszki Chłoń-Domińczak.
Podwyższanie wieku emerytalnego - stały proces, choć niekonieczne drogą zmian w ustawie
Prof. Agnieszki Chłoń-Domińczak odwołuje się do przykładu ośmiu krajów, które zdecydowały się na rozwiązanie dynamiczne – wiek emerytalny rośnie w nich wraz z wydłużaniem się średniego okresu trwania życia.
Być może taki powinien być i model docelowy w Polsce, ale nim to nastąpi kluczowe jest zrównanie wieku emerytalnego kobiet z wiekiem mężczyzn. Tym bardziej, że cel ten jest jednoznaczny z potrzebą przełamania oporu społecznego przed tak niepopularnymi decyzjami.
Jeszcze raz warto to podkreślić, nie służy temu niezrozumiały nie tylko dla zainteresowanych opór rządzących przed emeryturami stażowymi. Także dla innych grup społecznych może to być swoisty papierek lakmusowy ich intencji – iż bolesne i konieczne rozwiązania prawne mają jednak wmontowany wentyl bezpieczeństwa.
Zresztą przy takim oporze nie trzeba koniecznie sięgać po narzędzie w formie ustawowego obliga. Ważny jest przecież wyłącznie efekt - jak najdłuższe oszczędzanie na emeryturę czyli maksymalnie wydłużona aktywność zawodowa oraz jak najpóźniejsze sięganie na kapitały emerytalne zgromadzone na kontach w ZUS.
Jeśli stworzy się ku temu odpowiednie zachęty ekonomiczne oraz infrastrukturalne, przesuwający się w czasie realny termin przechodzenia na emeryturę będzie daleko odbiegał od obecnego ustawowego - oczywiście u osób, którym stan zdrowia pozwoli na wydłużanie aktywności. Zbędne za to staną się protezy w postaci emerytur stażowych czy pomostowych, które służąc rzeczywiście potrzebującym zawsze mają margines nadużyć.