Złóż wniosek do ZUS pieniądze po zmarłym, należą ci się jego składki emerytalne jako wypłata gwarantowana

Zbigniew Biskupski
rozwiń więcej
ZUS nie wypłaci żadnych pieniędzy spadkobiercom, jeśli nie złożą oni odpowiedniego wniosku / shutterstock

Nawet jeśli senior zaczął pobierać emeryturę z ZUS jeszcze przed śmiercią, to jeśli miał zgromadzone środki na subkoncie, w ciągu dwóch lat należą się one spadkobiercom. ZUS sam z siebie jednak nie wykona w tym kierunku żadnego ruchu. Trzeba bowiem najpierw złożyć wniosek o wypłatę gwarantowaną, o czym wciąż rodzina i krewni zmarłego emeryta z reguły nie wiedzą.

Skąd pieniądze w ZUS czekające na krewnych po zmarłym i od czego zależy czy jest to duża kwota? Gdy osoba posiadająca konto i subkonto emerytalne w ZUS umrze przed złożeniem wniosku o emeryturę, środki z subkonta są wypłacane w całości. A co się dzieje gdy już zacznie pobierać emeryturę? Tu wszystko zależy od tego, jak długo tę emeryturę z ZUS pobierała.

Pieniądze po zmarłym emerycie: co ZUS wypłaca a czego nie

Nie tylko część składek emerytalnych zgromadzonych w OFE jest dziedziczna, także te znajdujące się bezpośrednio na subkoncie w ZUS. Nie wszyscy wiedzą, że zasada ta obowiązuje także w przypadku emerytów, którzy przed śmiercią zaczęli pobierać emeryturę z ZUS. Komu należy się wypłata gwarantowana, jak uzyskać z ZUS nawet dziesiątki tysięcy złotych.

Osoby przechodzące w ostatnich latach na emeryturę niemal w komplecie opłacały składki na ubezpieczenie emerytalne w nowym systemie. To znaczy, że miały dzieloną część składki na ubezpiecznie na gromadzoną na koncie, a część na subkoncie. Tę drugą albo z wykorzystaniem ZUS albo nie. Składki na subkoncie są traktowane jak środki prywatne, podlegają więc dziedziczeniu.
Gdy osoba posiadająca konto i subkonto emerytalne w ZUS umrze przed złożeniem wniosku o emeryturę, środki z subkonta są wypłacane w całości. A co się dzieje gdy już zacznie pobierać emeryturę? Tu wszystko zależy od tego, jak długo tę emeryturę z ZUS pobierała.

Subkonto i konto emerytalne w ZUS: jakie ma do niego prawa ubezpieczony i jego spadkobiercy

Tymczasem bardzo osób wciąż pozostaje w fałszywym przekonaniu, że dziedziczenie takich pieniędzy jest możliwe tylko jeśli posiadacz takich środków w ZUS nie zaczął pobierać emerytury.
Przekonanie jest fałszywe, bo przepisy emerytalne przewidują swego rodzaju okres gwarancyjny dla dziedziczenia środków z subkonta ZUS. Wynosi on trzy lata. Oznacza to, że jeśli od przyznania pierwszej emerytury do dnia śmierci emeryta nie upłynęło więcej czasu niż trzy lata, wskazana w przepisach część środków z subkonta ZUS ma trafić do uposażonych lub spadkobierców.

Od razu jednak zaznaczmy, że chodzi wyłącznie o emerytury wypłacane według nowych zasad, zwane emeryturami z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego – a więc dla osób urodzonych od 1 stycznia 1949 roku. Ponadto – emerytów, którzy przed ustaleniem przez ZUS emerytury docelowej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie pobierały emerytury kapitałowej.
Osoby urodzone od 1 stycznia 1949 r. mają prawo przekazywać część składki na ubezpieczenie emerytalne do OFE

Wypłata gwarantowana z subkonta ZUS zmarłego emeryta

Osoby urodzone od 1 stycznia 1949 r. mają prawo przekazywać część składki na ubezpieczenie emerytalne w ramach tak zwanego drugiego filaru emerytalnego. Subkonto ZUS to część konta ubezpieczonego prowadzonego w ZUS. Subkonto prowadzone jest dla osób, które są członkami otwartych funduszy emerytalnych (OFE), oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE.
Przy czym gdy posiadaczowi OFE pozostanie do emerytury mniej niż 10 lat – a więc kobieta osiągnie wiek 50 lat, a mężczyzna 55 lat – w ramach tak zwanego suwaka bezpieczeństwa pieniądze z OFE są systematycznie przekazywane na subkonto. Gdy więc osoba taka osiągnie już ustawowy wiek emerytalny, na subkoncie ZUS są wszystkie środki z OFE.

Po złożeniu wniosku o emeryturę z racji osiągnięcia wieku emerytalnego – 60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni, ZUS ustala wysokość emerytury docelowej.
Wysokość emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych to wynik podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku, który senior osiągnął w dniu, w którym złożył wniosek, według obowiązującej w tym dniu tablicy trwania życia. Emerytura w przeliczonej wysokości będzie mu przysługiwać od miesiąca, w którym złożony został wniosek.

Na podstawę obliczenia emerytury składają się:

  • składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, z uwzględnieniem ich waloryzacji,
  • zwaloryzowany kapitał początkowy,
  • środki zapisane na subkoncie w ZUS, z uwzględnieniem ich waloryzacji.

Kto ma prawo do pieniędzy z ZUS po zmarłym, na jakich zasadach

Właśnie ta trzecia „składowa” podstawy obliczania emerytury jest przedmiotem wypłaty gwarantowanej – z tym, że prawo do wypłaty gwarantowanej przysługuje osobie lub osobom uposażonym, gdy śmierć emeryta nastąpiła w ciągu trzech lat od miesiąca, w którym ZUS po raz pierwszy wypłacił świadczenie emerytalne.
Ile wynosi wypłata gwarantowana? Zgodnie z prawem, jest to różnica między kwotą środków stanowiących podstawę obliczenia docelowej emerytury, zapisanych na subkoncie w ZUS, a iloczynem liczby pełnych miesięcy jakie upłynęły od początku miesiąca, w którym po raz pierwszy została wypłacona emerytura, do końca miesiąca w którym nastąpił zgon oraz trzydziestej siódmej części kwoty zapisanej na tym koncie.

Ujmując to najprościej od wartości subkonta z dnia ustalania emerytury docelowej odejmuje się 1/37 tej kwoty za każdy z możliwych 36 miesięcy pobierania emerytury. Reszta to wypłata gwarantowana.
ZUS po potrąceniu podatku przekaże wypłatę gwarantowaną tak zwanym uposażonym. Są to osoby wskazane przez seniora za jego życia.

Gdy emeryt pozostawał ze współmałżonkiem we wspólności majątkowej, to staje się on automatycznie osobą uposażoną do wypłaty gwarantowanej i nie ma potrzeby składania wniosku ze wskazaniem współmałżonka jako osoby uposażonej. Można natomiast złożyć wniosek ze wskazaniem kogoś innego niż współmałżonek.
Natomiast gdy emeryt był osobą samotną i przed śmiercią nie dokonał takiej dyspozycji, wypłata gwarantowana należy się spadkobiercom – na ogólnych zasadach dziedziczenia.
W celu uzyskania wypłaty gwarantowanej uprawniona osoba lub osoby musi złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń wniosek o wypłatę. Służy do tego specjalny formularz – ZUS EWG-P.

Infor.pl
Święta pełne prezentów i rachunków? Polacy coraz częściej pożyczają na upominki
23 gru 2025

Na świąteczne upominki dla najbliższych statystyczny Polak zamierza wydać średnio niemal 800 zł. Kilkanaście procent badanych deklaruje, że bierze na tę okazję kredyt lub pożyczkę - czytamy „Rzeczpospolitej”.

Karp prosto z wody czy filety? Połowa nabywców chce żywego
23 gru 2025

Coraz trudniej kupić żywego karpia, mimo że formalnie nie ma zakazu sprzedaży żywych ryb. Rybę prosto z wody można nabyć jedynie w stawach hodowlanych i specjalnych stoiskach na bazarach i targowiskach - powiedział prezes Towarzystwa Promocji Ryb "Pan Karp" Zbigniew Szczepański.

Świąteczne ceny pod lupą: tańsza marchewka i ziemniaki, a co podrożało? [GUS]
23 gru 2025

Przed tegorocznymi świętami Bożego Narodzenia potaniały rok do roku marchewka czy ziemniaki. Więcej zapłacić trzeba jednak za czekoladę - przekazał we wtorek Główny Urząd Statystyczny (GUS). Nieznacznie tańszy niż przed rokiem jest karp.

Niespodzianka dla kierowców przed świętami – obligatoryjna konfiskata pojazdu, która ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Prezydent podpisał ustawę
23 gru 2025

W dniu 22 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki złożył swój podpis pod ustawą, która ma poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Ustawa wprowadza m.in. nowe rozwiązania w zakresie przepadku pojazdów mechanicznych, w tym reguluje zupełnie nowe okoliczności, w których policja dokona konfiskaty samochodu (a w dalszej kolejności – sąd będzie mógł, a w określonych przypadkach – musiał orzec przepadek pojazdu).

Uwaga na oblodzenie. IMGW ostrzega
23 gru 2025

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia I stopnia przed oblodzeniem dla części woj. dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego.

Święta to jedno z bardziej stresujących wydarzeń. "Nie zaglądajmy ludziom do talerzy, do portfeli ani do łóżka"
23 gru 2025

Święta to jedno z bardziej stresujących wydarzeń. Dlaczego tak się dzieje i co możemy zrobić, żeby zneutralizować negatywne emocje, wyjaśniła w rozmowie z PAP dr Marta Kucharska-Hauk, adiunktka w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego.

Progi podatkowe w 2026 roku: jest już przesądzone, że nie będzie 60 tys. zł kwoty wolnej od podatku, czyli żadnej poprawy w portfelu
23 gru 2025

W 2025 roku progi podatkowe pozostaną na obecnym poziomie, a kwota wolna od podatku wyniesie 30 tys. zł, tak jak dotychczas. Wciąż jednak pojawiają się zapowiedzi podniesienia kwoty wolnej do 60 tys. zł. Sprawdź, jakie będą Twoje podatki i co zrobić, aby nie przekroczyć wyższego progu podatkowego.

Nie tylko 800 plus. Rodzice co miesiąc mogą dostać 1500 złotych. Trzeba spełnić tylko jeden warunek
23 gru 2025

O tym, że co miesiąc państwo wypłaca rodzinom z dziećmi 800 plus wie każdy. W cieniu popularnego świadczenia pozostaje tak zwane babciowe. Do wzięcia jest 1,5 tysiąca złotych. To element znacznie większej układanki jakim jest rządowy programu Aktywny Rodzic. To kolejna próba rozwiązania jednego z najbardziej palących problemów demograficznych i tych związanych z rynkiem pracy. Chodzi o to, żeby skłonić rodziców małych dzieci, głównie matki, do szybszego powrotu do aktywności zawodowej.

Mały ZUS plus 2026 - zmiany. Komunikat ZUS: Niższe składki przez 36 miesięcy; tak trzeba liczyć ulgowe miesiące
23 gru 2025

W komunikacie z 22 grudnia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił obszernych wyjaśnień odnośnie zmian jakie zajdą od 1 stycznia 2026 r. w zakresie ulgi zwanej „mały ZUS plus”. Przedsiębiorcy, czyli osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą będą mogły skorzystać z tej preferencji według nowych zasad, które określają w jaki sposób należy liczyć okresy ulgi.

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

pokaż więcej
Proszę czekać...