Co roku 1 marca ZUS podnosi emerytury, ale to, ile zyskają seniorzy w 2026 r., wciąż budzi emocje. Rząd, związki zawodowe i prezydent proponują różne zasady waloryzacji, a różnice mogą sięgnąć nawet kilkuset złotych. Zobacz, jak mogą zmienić się Twoje świadczenia i sprawdź orientacyjne wyliczenia brutto i netto w przejrzystej tabeli.
Aktualna emerytura minimalna w 2025 r.
Od 1 marca 2025 r. najniższa emerytura wynosi 1878,91 zł brutto, czyli ok. 1709,81 zł netto po odliczeniu składki zdrowotnej i podatku. To świadczenie przysługuje kobietom, które ukończyły 60 lat i mają co najmniej 20 lat stażu (składkowego i nieskładkowego) oraz mężczyznom od 65. roku życia z 25-letnim stażem. Osoby, które nie spełniają tych kryteriów, otrzymują emeryturę wyliczaną na podstawie rzeczywiście zgromadzonego kapitału i może ona być niższa.
Minimalna emerytura stanowi podstawę do wypłaty trzynastek i częściowo czternastek, dlatego jej poziom jest ważny również dla wysokości tych dodatków.
Prognoza waloryzacji 2026
Prognozy waloryzacji emerytur na 2026 rok budzą spore emocje, nie tylko wśród seniorów, ale też wśród ekspertów i związkowców. Stawką jest przekroczenie przez emeryturę minimalną psychologicznej granicy 2000 zł brutto. W grze są trzy różne propozycje: rządowa, związkowa i prezydencka, każda oparta na innym mechanizmie przeliczenia świadczeń. Zobacz, która opcja ma największe szanse na realizację i co oznacza dla Twojej emerytury.
Rządowa propozycja (4,9 proc.)
Według projektu rozporządzenia przyjętego przez Stały Komitet Rady Ministrów, wskaźnik waloryzacji rent i emerytur w 2026 r. ma wynieść 4,9 proc. W takim wariancie emerytura minimalna wzrosłaby o 92,07 zł, z 1878,91 zł do 1970,98 zł brutto. Po potrąceniu składki zdrowotnej seniorzy otrzymaliby na rękę ok. 1793,59 zł netto, czyli o ok. 84 zł więcej niż obecnie.
Wyliczenia ekspertów pokazują, że emeryt pobierający 2000 zł brutto zyskałby ok. 89 zł, a osoba z emeryturą 3000 zł, ok. 115,77 zł.
Wariant związkowców (5,95 proc.)
Związki zawodowe proponują waloryzację na poziomie 5,95 proc., czyli wyższym niż rządowy (4,9 proc.). Mimo że oba warianty prowadzą do tej samej kwoty minimalnej emerytury – 1970,98 zł brutto, różnią się sposobem obliczania. Wariant związkowy zakłada większy udział wzrostu płac w kalkulacji wskaźnika waloryzacji.
Wariant prezydencki (min. 150 zł)
Prezydent Karol Nawrocki zaproponował minimalny wzrost o 150 zł brutto dla każdego emeryta. W tym wariancie emerytura minimalna przekroczyłaby 2 tys. zł. Eksperci zwracają jednak uwagę, że podwyżka kwotowa wypłaszcza różnice i może być droższa dla budżetu państwa.
Druga waloryzacja 2026? Rząd mówi „nie”. Dlaczego nie powtórzy rozwiązania z 2025 roku?
W 2025 r. emeryci i renciści po raz pierwszy otrzymali drugą waloryzację, czyli dodatkową podwyżkę świadczeń w drugiej połowie roku (1 września), wynikającą z rekordowej inflacji i wzrostu płac w 2024 r. Jednak w 2026 r. rząd nie planuje powtórzenia tego rozwiązania.
Powód? Prognozowany poziom inflacji oraz sytuacja budżetowa nie uzasadniają wprowadzenia drugiej waloryzacji. Jak podkreśla Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, mechanizm ten był wyjątkowy i jednorazowy, a jego wdrożenie było możliwe tylko dzięki dynamicznemu wzrostowi dochodów budżetu państwa.
Jak działa waloryzacja emerytur? Wyjaśniamy wzór i składniki wskaźnika
Wskaźnik waloryzacji składa się z:
- średniorocznej inflacji dla gospodarstw emerytów z roku poprzedniego,
- co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.
Negocjacje Rady Dialogu Społecznego w sprawie udziału płac odbywają się latem, a jeśli nie ma porozumienia, rząd ustala wskaźnik rozporządzeniem. Ostateczne dane GUS za 2025 r. poznamy w lutym 2026 r.; dopiero wtedy Ministerstwo Rodziny publikuje ostateczny wskaźnik. Waloryzacja jest automatyczna, ZUS podwyższa świadczenia 1 marca, a emeryci nie muszą składać wniosków.
Kto dostaje minimalną emeryturę w 2026? Wiek, staż i zasady
Aby otrzymać emeryturę minimalną, trzeba:
- osiągnąć wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn),
- mieć co najmniej 20 lat stażu składkowego i nieskładkowego (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni).
Osoby z niższym stażem otrzymują świadczenie obliczane proporcjonalnie do zgromadzonych składek. Warto upewnić się, że do stażu wliczone są wszystkie okresy (np. macierzyństwo, studia, służba wojskowa).
Jeśli twoja emerytura po waloryzacji nadal będzie niższa niż minimum, możesz ubiegać się o zasiłek stały z pomocy społecznej (MOPS/GOPS) lub świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością.
Zobacz także: Świadczenia z MOPS w 2025 r. Pełna lista dodatków i aktualne kwoty
Przykładowe podwyżki (brutto/netto)
Obecna emerytura brutto | Nowa emerytura brutto(4,9% – rząd) | Netto | Nowa emerytura brutto(5,95% – związki) | Netto | Nowa emerytura brutto(+150 zł – prezydent) | Netto |
|---|---|---|---|---|---|---|
1878,91 zł (minimalna) | 1970,98 zł+92,07 zł | ok. 1793,59 zł | 1970,98 zł+92,07 zł | ok. 1793,59 zł | 2028,91 zł +150 zł | ok. 1844,00 zł |
2000,00 zł | 2097,80 zł+97,80 zł | ok. 1905,00 zł | 2119,00 zł+119,00 zł | ok. 1924,00 zł | 2150,00 zł +150 zł | ok. 1955,00 zł |
3000,00 zł | 3147,00 zł+147,00 zł | ok. 2856,00 zł | 3178,50 zł+178,50 zł | ok. 2886,00 zł | 3150,00 zł +150 zł | ok. 2858,00 zł |
4000,00 zł | 4196,00 zł+196,00 zł | ok. 3801,00 zł | 4238,00 zł+238,00 zł | ok. 3839,00 zł | 4150,00 zł +150 zł | ok. 3759,00 zł |
Kwoty netto są orientacyjne i zależą od składki zdrowotnej oraz podatku dochodowego.
Co zrobić, gdy nie masz odpowiedniego stażu?
Jeśli nie spełniasz wymaganego stażu, ZUS wyliczy Twoją emeryturę według zgromadzonych składek, może to być zaledwie kilkaset złotych. W takiej sytuacji warto:
- sprawdzić, czy można doliczyć okresy nieskładkowe (np. studia, urlop wychowawczy),
- skorzystać z pomocy społecznej, np. zasiłku stałego z MOPS/GOPS, który jest wyrównaniem do kryterium dochodowego,
- rozważyć dodatkowe źródła dochodu (praca dorywcza, świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością, dodatek mieszkaniowy itp.).
Dodatki: trzynastka i czternastka w 2026 r.
Projekt budżetu na 2026 r. zakłada kontynuację wypłat trzynastych i czternastych świadczeń. Trzynastka jest równa minimalnej emeryturze brutto (czyli po waloryzacji 1970,98 zł), natomiast czternastka jest wypłacana na podobnych zasadach jak w 2025 r. (pełna kwota dla emerytur do 2900 zł brutto, a powyżej, obowiązuje zasada złotówka za złotówkę).
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy waloryzacja jest pewna?
Tak, podwyżka emerytur i rent następuje co roku 1 marca i wynika z ustawy. Nie trzeba składać wniosków.
Dlaczego waloryzacja 2026 będzie niższa niż 2025?
W 2025 r. wskaźnik wyniósł 12,12 proc., bo wynikał z wysokiej inflacji w 2023 r. Prognozy na 2025 r. zakładają niższą inflację (ok. 3,6 proc.), stąd mniejszy wzrost świadczeń.
Czy ZUS potwierdzi już wysokość wskaźnika?
Nie. Ostateczny wskaźnik waloryzacji poznamy w lutym 2026 r., po ogłoszeniu przez GUS danych o inflacji i wzroście płac.
Czy minimalna emerytura przekroczy 2 tys. zł brutto?
Tylko w wariancie prezydenckim. Rządowa i związkowa propozycja zakładają minimalną emeryturę 1970,98 zł.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2023 poz. 1251, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2026 rok
- Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów