W dniu 3 listopada 2025 r., Prezydent Karol Nawrocki, podczas swojej wizyty w Sochaczewie, złożył podpis pod kolejną ze swoich inicjatyw ustawodawczych - projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (określanym przez Kancelarię Prezydenta - projektem ustawy „Godna emerytura”). Ww. projekt zakłada dodanie do ustawy FUS zupełnie nowego rozdziału, z którego wynikać ma kwota minimalnego podwyższenia emerytury lub renty, dokonywanego w ramach waloryzacji.
- W jaki sposób przeprowadzana jest waloryzacja emerytur i rent, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?
- Jaka była wysokość waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w marcu 2025 r.?
- „Sprawiedliwa waloryzacja emerytur” według Prezydenta Karola Nawrockiego
- Prezydent Karol Nawrocki złożył w Sejmie projekt ustawy „Godna emerytura”
- „Godna emerytura” Prezydenta Karola Nawrockiego - jak dokładnie zostały sformułowane zapisy, które mają zagwarantować podwyżkę emerytur i rent?
- „Godna emerytura” Prezydenta Karola Nawrockiego - kiedy można spodziewać się wejścia przepisów w życie?
W jaki sposób przeprowadzana jest waloryzacja emerytur i rent, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami?
Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych jest odpowiedzią na spadek siły nabywczej pieniądza spowodowany głównie przez inflację. Ma ona na celu urealnienie wartości wypłacanych świadczeń w odniesieniu do wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, dostosowując - w sposób ciągły - wartość wypłacanych świadczeń do zmian cen.
Emerytury i renty (oraz niektóre dodatki do nich, jak np. dodatek pielęgnacyjny czy dodatek dla sierot zupełnych oraz świadczenia i zasiłki przedemerytalne) podlegają corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik ten - zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa FUS) - odpowiada średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Zwiększenie o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest przedmiotem corocznych negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. W przypadku braku porozumienia w ramach tych negocjacji – wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, w danym roku, określa rozporządzenie Rady Ministrów.
W 2025 r. – wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19.07.2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – została ustalona na poziomie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Na tym samym poziomie (tj. 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym) – zgodnie z rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31.07.2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. – została również ustalona przez Radę Ministrów wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w roku 2026 r.
Rzeczywisty wskaźnik rocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych opiera się na danych dotyczących faktycznego wykonania w zakresie inflacji i realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (ogłaszanych w komunikatach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego). Do jego wyliczenia – potrzebne są zatem dane z dwóch komunikatów Prezesa GUS:
- dotyczące faktycznego wykonania w zakresie inflacji oraz
- dotyczące realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Jaka była wysokość waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w marcu 2025 r.?
W 2025 r. ww. dane GUS, potrzebne do wyliczenia rzeczywistego wskaźnika rocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, wynikały odpowiednio z:
- komunikatu Prezesa GUS z dnia 15.01.2025 r. w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2024 r. – w zakresie faktycznego wykonania w zakresie inflacji, zgodnie z którym – średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2024 r. w stosunku do 2023 r. wyniósł 103,6 (wzrost cen o 3,6%) oraz
- komunikatu Prezesa GUS z dnia 11.02.2025 r. w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r. – w zakresie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, zgodnie z którym – realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r., w stosunku do 2023 r., wyniósł 9,5%.
W związku z tym, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent to: średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym (a zatem wspomniane powyżej 3,6%), zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (a zatem – zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19.07.2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – o równe 20% ze wspomnianego powyżej 9,5%) – wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r., wyniósł 5,5% (tj. 3,6%+1,9%). Zgodnie z art. 89 ust. 6 ustawy FUS – został on ogłoszony w komunikacie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14.02.2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Ww. komunikat ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (którym aktualnie jest – Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) musi bowiem być, co roku, ogłoszony w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa GUS komunikatu w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
Waloryzacja emerytur i rent przeprowadzana jest z urzędu, co oznacza, że beneficjenci ww. świadczeń nie muszą składać w tej sprawie żadnego wniosku do ZUS. W następstwie dokonanej waloryzacji – każdy emeryt i rencista otrzymuje z ZUS decyzję z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia. W 2025 r. – łączny koszt waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, MRPiPS oszacowało na ok. 22,8 mld zł.
Najniższe gwarantowane emerytury i renty - w wyniku przeprowadzonej waloryzacji - od 1 marca 2025 r., wzrosły natomiast do następujących kwot:
- najniższa emerytura – 1 878,91 zł (podwyżka o 97,95 zł w stosunku do kwoty, która obowiązywała od 1 marca 2024 r.1),
- najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – 1 878,91 zł (podwyżka o 97,95 zł1),
- najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 1 409,18 zł (podwyżka o 73,46 zł2),
- najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową – 2 254,69 zł (podwyżka o 117,54 zł),
- najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową – 1 691,02 zł (podwyżka o 88,16 zł),
- najniższa renta rodzinna – 1 878,91 zł (podwyżka o 97,95 zł1)oraz
- najniższa renta socjalna – 1 878,91 zł (podwyżka o 97,95 zł1).
Na chwilę obecną – pomimo, że znamy już wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w roku 2026 r. (który wyniesie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym) – nie wiemy jeszcze do jakich kwot wzrosną najniższe gwarantowane emerytury i renty w ramach waloryzacji, która – zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami – będzie miała miejsce w marcu 2026 r. Do ostatecznego wyliczenia rzeczywistego wskaźnika rocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w roku 2026, potrzebne są bowiem dane z dwóch komunikatów Prezesa GUS, które poznamy dopiero na początku 2026 r.
„Sprawiedliwa waloryzacja emerytur” według Prezydenta Karola Nawrockiego
W swoim programie wyborczym, Prezydent Karol Nawrocki - w sekcji „Niskie, proste i prorodzinne podatki – podatkowy kontrakt” zawarł obietnicę, że 6 sierpnia 2025 r., czyli - w dniu objęcia przez niego urzędu prezydenta (w pierwszym dniu prezydentury) - złoży do Sejmu projekt ustawy przewidujący, że - w ramach waloryzacji emerytur świadczenia zawsze będą o wzrastać o minimum 150 zł, a wskaźnik waloryzacji będzie zawsze wyższy od wskaźnika inflacji (obietnica ta, została złożona w następującym brzmieniu: „Sprawiedliwa waloryzacja emerytur: Waloryzacja emerytur minimum o 150 zł i zawsze powyżej wskaźnika inflacji.”). Zapewnienie Karola Nawrockiego odnośnie nowych zasad waloryzacji emerytur, zostało również powtórzone w sekcji „Dobrobyt – więcej pieniędzy w kieszeniach Polaków” jego programu wyborczego i określone „godną waloryzację emerytur”.
Prezydent Karol Nawrocki złożył w Sejmie projekt ustawy „Godna emerytura”
Co prawda nie 6 sierpnia 2025 r., ale w dniu 3 listopada br., Prezydent Karol Nawrocki, podczas swojej wizyty w Sochaczewie, złożył podpis pod kolejną ze swoich inicjatyw ustawodawczych - projektem ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (określanym przez Kancelarię Prezydenta - projektem ustawy „Godna emerytura”).
Ww. projekt zakłada dodanie do ustawy FUS zupełnie nowego rozdziału (2a), z którego wynikać ma kwota minimalnego podwyższenia emerytury lub renty, dokonywanego w ramach waloryzacji. Kwota ta - została określona w projekcie na poziomie 150 zł. Co więcej - kwota ta, ma podlegać corocznej waloryzacji od dnia 1 marca (i być ogłaszana przez Prezesa ZUS, w formie komunikatu, co najmniej na 7 dni roboczych przed terminem waloryzacji w danym roku).
Oznacza to, że - jeżeli w wyniku waloryzacji - kwota podwyższenia emerytury lub renty, ustalona zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, opiewać będzie na kwotę niższą od kwoty minimalnego podwyższenia - wówczas, kwota ta, podlegać będzie uzupełnieniu do ww. kwoty minimalnego podwyższenia (czyli - w pierwszym roku obowiązywania ustawy, do 150 zł, a w następnych latach - do odpowiednio wyższej, zwaloryzowanej kwoty).
Mechanizm waloryzacji kwoty minimalnego podwyższenia ma zagwarantować emerytom i rencistom prawo do godnej podwyżki świadczeń również w kolejnych latach, po wejściu w życie ustawy - czytamy w komunikacie Kancelarii Prezydenta, wydanym po podpisaniu przez Karola Nawrockiego projektu ustawy w powyższym przedmiocie.
Podczas swojej wizyty w Sochaczewie, gdzie Prezydent złożył swój podpis pod ww. projektem - Karol Nawrocki przypomniał, że w październiku 2023 r., wśród „100 konkretów na pierwsze 100 dni” sprawowania władzy przez obecny rząd - była zagwarantowana m.in. dwukrotna waloryzacja emerytur (konkretnie w pkt 7, który brzmiał - „Wprowadzimy drugą waloryzację emerytur i rent, gdy inflacja będzie przekraczała 5%.”). Obietnica ta, nie została jednak zrealizowana, w związku z czym - Prezydent przekazał, że zwraca się w tej sprawie do Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska i - ustawę wprowadzającą taką drugą waloryzację, chętnie by podpisał. Na wypadek, gdyby jednak nie przeszła ona przez Sejm (tak jak miało to miejsce dotychczas) - składa własny projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (projekt „Godna emerytura”), który - „ma sprawić, żeby Prezydent Polski był głosem polskich emerytów i emerytek”.
- „Proponuję podchodzenie do waloryzacji, i w sposób procentowy, i kwotowy. To jest głównie głos w imieniu tych, którzy mają najniższe emerytury poniżej 3 tysięcy złotych. Polska w XXI wieku zasługuje na to, żeby najniższa emerytura wynosiła chociaż 2 tysiące złotych i ten projekt na taką drogę nas wprowadza” – powiedział Prezydent.
Prezydent podkreślił potrzebę zagwarantowania seniorom możliwości stałej waloryzacji emerytury na poziomie co najmniej 150 zł. - „Chciałbym, żebyście mieli przeświadczenie, że Prezydent jest wdzięczny wszystkim tym, którzy pracowali na polski sukces gospodarczy. Jeśli rząd nie zrealizuje swojej obietnicy w odniesieniu do podwójnej waloryzacji emerytury, to wierzę, że mój projekt jeszcze w tej kadencji zyska przychylność większości posłów, bo seniorom się te rozwiązania należą.” - podkreślił Karol Nawrocki.
Karol Nawrocki przypomniał, że obecnie młodymi emerytami zostają mężczyźni urodzeni w roku 1960 i kobiety urodzone w roku 1965. - „Ci ludzie nie mieli takich możliwości rozwoju, jak moje pokolenie. Ci ludzie w czasach transformacji ustrojowej walczyli o to, żeby polska gospodarka się rozwijała. Ciężko pracowali w latach 90 po to, żeby dziś Prezydent mógł powiedzieć, że jesteśmy 20 gospodarką na świecie. Takich ludzi państwo polskie nie może zostawić samych sobie. Nie mogę się zgodzić na waloryzacje na poziomie 3, 13 czy 20 złotych.” – dodał.
Jeżeli powyższy projekt przełożylibyśmy na realia waloryzacji emerytur i rent, która miała miejsce w marcu bieżącego (2025) roku (chociaż należy mieć świadomość, że pierwsza waloryzacja, do której znajdowałby on zastosowanie, jeżeli doczekałby się swojego wejścia w życie - miałaby miejsce marcu 2026), oznaczałoby to, że - kwota najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty socjalnej i renty rodzinnej wzrosłaby nie do 1 878,91 zł, a do 1 930,96 zł (czyli podwyżka - w stosunku do obecnie obowiązującej kwoty świadczenia - opiewałaby na 52,05 zł). Im wyższa emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta socjalna lub renta rodzinna - tym podwyżka (w związku z zastrzeżeniem minimalnej kwoty waloryzacji na poziomie 150 zł) byłaby jednak niższa: w przypadku świadczenia na poziomie 2 700 zł brutto miesięcznie - podwyżka wynosiłaby już tylko 1,50 zł, a w przypadku świadczenia na poziomie 2 800 zł brutto miesięcznie i wyższym - nie miałaby już w ogóle miejsca.
„Godna emerytura” Prezydenta Karola Nawrockiego - jak dokładnie zostały sformułowane zapisy, które mają zagwarantować podwyżkę emerytur i rent?
Przedstawiony przez Prezydenta projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1956) w swoim art. 1 przewiduje dodanie rozdziału 2a do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu:
„Rozdział 2a
Kwota minimalnego podwyższenia świadczeń
Art. 94a. 1. W przypadku gdy kwota podwyższenia emerytury lub renty ustalona w wyniku waloryzacji, o której mowa w art. 88, jest niższa od kwoty minimalnego podwyższenia, kwotę podwyższenia świadczenia uzupełnia się do kwoty minimalnego podwyższenia.
2. Kwota minimalnego podwyższenia wynosi 150 zł i podlega corocznie waloryzacji od dnia 1 marca.
3. Waloryzacja, o której mowa w ust. 2, polega na pomnożeniu kwoty minimalnego podwyższenia obowiązującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację, przez wskaźnik waloryzacji określony w art. 89. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota minimalnego podwyższenia nie może ulec obniżeniu.
4. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do świadczenia niższego od kwoty najniższego świadczenia, do którego nie ma zastosowania gwarancja wysokości najniższego świadczenia, o której mowa w art. 85.
5. W przypadku gdy kwota podwyższenia renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy ustalona w wyniku waloryzacji, o której mowa w art. 88, jest niższa od 75% kwoty minimalnego podwyższenia, kwotę podwyższenia renty uzupełnia się do 75% kwoty minimalnego podwyższenia.
6. W przypadku gdy kwota podwyższenia emerytury częściowej ustalona w wyniku waloryzacji, o której mowa w art. 88, jest niższa od 50% kwoty minimalnego podwyższenia, kwotę podwyższenia emerytury częściowej uzupełnia się do 50% kwoty minimalnego podwyższenia.
7. Kwota uzupełnienia podwyższenia świadczenia do kwoty minimalnego podwyższenia, o której mowa w ust. 1, 5 i 6, jest ustalana corocznie w marcu na okres 12 miesięcy i nie jest wliczana do wysokości świadczenia, od której dokonuje się waloryzacji, o której mowa w art. 88. Ustaloną kwotę uzupełnienia podwyższenia świadczenia zaokrągla się w górę do pełnego złotego.
8. Jeżeli emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje łącznie z okresową emeryturą kapitałową, a suma podwyższenia świadczeń ustalona w wyniku waloryzacji, o której mowa w art. 88, jest niższa od kwoty minimalnego podwyższenia, podwyższenie świadczeń do kwoty minimalnego podwyższenia ustala się proporcjonalnie do wysokości tych świadczeń.
9. Prezes Zakładu ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należną od terminu waloryzacji kwotę minimalnego podwyższenia.”
„Godna emerytura” Prezydenta Karola Nawrockiego - kiedy można spodziewać się wejścia przepisów w życie?
Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (określany przez Kancelarię Prezydenta - projektem ustawy „Godna emerytura”), w dniu 3 listopada 2025 r. został podpisany przez Prezydenta Karola Nawrockiego podczas jego wizyty w Sochaczewie, a już następnego dnia, tj. 4 listopada br. - wniesiony przez niego do Sejmu (gdzie został on od razu skierowany do opinii sejmowego Biura Legislacyjnego oraz do konsultacji społecznych). W ramach konsultacji społecznych projektu, które potrwają do 5 grudnia 2025 r., każdy może zgłosić do niego swoje uwagi, wypełniając ankietę (dot. projektu nr RPW/36763/2025) dostępną pod adresem: LINK. Na dzień dzisiejszy, nie został jeszcze wyznaczony termin posiedzenia Sejmu, podczas którego odbędzie się I czytanie projektu.
Zgodnie z art. 21 ww. projektu - ustawa miałaby wejść w życie z dniem 1 marca 2026 r., a kwota minimalnego podwyższenia świadczeń, którą ma ona zagwarantować - po raz pierwszy, znajdować zastosowanie w ramach waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych dokonywanej w marcu 2026 r. (zgodnie z art. 20 ust. 1 projektu). Należy jednak mieć na względzie, że projekt Prezydenta Karola Nawrockiego czeka jeszcze długa droga przez niemalże cały proces legislacyjny (tj. zarówno przez etap sejmowy, jak i senacki), zanim finalnie trafi on na jego biurko, celem ostatecznego złożenia pod nim swojego podpisu.
1 Od 1 marca 2024 r. obowiązywała bowiem kwota 1 780,96 zł podstawie pkt 1 lit. a) komunikatu Prezesa ZUS z dnia 14.02.2024 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2024 r., poz. 133)
2 Od 1 marca 2024 r. obowiązywała bowiem kwota 1 335,72 zł podstawie pkt 1 lit. b) komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 lutego 2024 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2024 r., poz. 133)
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory
Podstawa prawna:
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (znak w sejmowym wykazie projektów ustaw, którym nie został jeszcze nadany numer druku: RPW/36763/2025, a następnie druk sejmowy nr 1956)
- Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19.07.2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (Dz.U. z 2024 r., poz. 1122)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31.07.2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (Dz.U. z 2025 r., poz. 1048)
- Komunikat Prezesa ZUS z dnia 18.02.2025 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2025 r., poz. 152)
- Komunikat Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14.02.2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (M.P. z 2025 r., poz. 129)
fot. Przemysław Keler/KPRP