Dodatek stażowy, nazywany również dodatkiem za wysługę lat, co do zasady wypłacany jest pracownikom sfery budżetowej. Prawo do dodatku stażowego nabywa się po przepracowaniu określonego czasu. Jaki staż pracy uprawnia do nabycia prawa do dodatku stażowego?
- Dodatek za wysługę lat czy to to samo co dodatek stażowy
- Wysługa lat: kiedy należy się za nią dodatek, czy tylko w budżetówce
- Dodatek stażowy: ile komu się należy za wysługę lat
- Dodatek stażowy: co ze składkami ZUS i PIT
- Wysokość dodatku stażowego: jakie okresy wlicza się a jakie nie przy ustalaniu
Pojawia się też często wątpliwość, czy dodatek stażowy wchodzi w skład minimalnego wynagrodzenia za pracę i ogranicza wysokość podwyżki płacy z tego tytułu
Dodatek za wysługę lat czy to to samo co dodatek stażowy
Zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę dodatek stażowy nie jest uwzględniany przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika.
Dodatek stażowy dotyczy ogólnego stażu pracy albo wyłącznie stażu pracy u danego pracodawcy, ponieważ pracodawcy nienależący do sfery budżetowej również mogą wypłacać dodatek stażowy na zasadach określonych w wewnątrzzakładowym regulaminie.
Dodatek stażowy z mocy prawa wypłacany jest pracownikom sfery budżetowej i przysługuje za określony staż pracy.
– Do pracowników tych zaliczamy np.: urzędników, pracowników sądów i prokuratur, nauczycieli, żołnierzy zawodowych, pielęgniarki, kolejarzy, czyli wszystkich pracowników jednostek organizacyjnych państwa, których wynagrodzenie finansowane jest ze środków publicznych – wyjaśnia Katarzyna Sędziak z rządowej Zielonej Linii.
Wysługa lat: kiedy należy się za nią dodatek, czy tylko w budżetówce
W przypadku pozostałych pracowników, a więc zatrudnionych w firmach działających na warunkach rynkowych, dodatek stażowy uzależniony jest od woli pracodawcy.
– Jeśli pracodawca chce wypłacać pracownikom dodatek stażowy w formie jakiegoś benefitu, to zapis o tym powinien wprowadzić do regulaminu pracy lub zakładowego układu zbiorowego pracy, a w przypadku pracodawców niezobowiązanych do ustalenia regulaminu, w samej umowie o pracę – wyjaśnia ekspertka.
Dodatek stażowy: ile komu się należy za wysługę lat
Dodatek stażowy wypłacany jest co miesiąc wraz z wynagrodzeniem, a jego wysokość wzrasta wraz z każdym kolejnym przepracowanym rokiem.
Tam gdzie zasady wypłaty dodatku stażowego reguluje ustawa, a więc w sferze budżetowej, pierwszy dodatek za wysługę lat przysługuje po pięciu latach pracy.
Wówczas dodatek stażowy wypłacany jest w wysokości wynoszącej 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
– Trzeba jednak od razu przy tym zaznaczyć, że nieco inaczej wygląda dodatek stażowy wypłacany nauczycielom. Im takie świadczenie przysługuje już po 4 latach pracy, w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielowi, który jednocześnie wykonuje więcej niż jedną umowę o pracę, prawo do dodatku stażowego ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy – wyjaśnia ekspertka.
Dodatek stażowy: co ze składkami ZUS i PIT
Dodatek stażowy jest przychodem, dlatego też podlega opodatkowaniu oraz odprowadzane są od niego składki do ZUS, z wyjątkiem okresów niezdolności do pracy bądź pobierania zasiłków.
Warto jeszcze dodać, że dodatek stażowy nagradza ogólny staż pracy, który jest sumą lat przepracowanych u każdego pracodawcy.
Oznacza to, że pracownik, który przepracował np. cztery lata u prywatnego przedsiębiorcy, otrzyma dodatek stażowy w wysokości 5% wynagrodzenia zasadniczego już po roku zatrudnienia w jednostce budżetowej.
Wszystkie okresy zatrudnienia należy udokumentować świadectwami pracy, najlepiej od razu w momencie zatrudnienia.
Jeśli jednak pracownik tego nie zrobi, a w późniejszym terminie przedstawi dokumenty upoważniające do pobierania wyższego dodatku, pracodawca ma obowiązek wypłacić wyrównanie obejmujące okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz.
Wysokość dodatku stażowego: jakie okresy wlicza się a jakie nie przy ustalaniu
Do okresów pracy uprawniających do dodatku stażowego wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Dodatek stażowy jest przyznawany za dni, za które należne jest wynagrodzenie oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które zatrudniony otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego (zasiłek chorobowy lub zasiłek opiekuńczy).
Do stażu pracy uprawniającego do otrzymania dodatku stażowego nie wliczają się jednak okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umów: zlecenia, agencyjnej, o dzieło).
Przy obliczaniu wysługi lat nie uwzględnia się też okresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej.