Decyzja ostateczna, na mocy której strona nie nabyła prawa, może być uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy,który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub ważnyinteres podatnika. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej również maformę decyzji, a tym samym istnieje możliwość odwołania się od niej.
Uprawnienie to nie przysługuje samorządowemu kolegium odwoławczemu.
Przykłademdecyzji na mocy której strona nie nabyła prawa jest chociażby każdadecyzja odmawiająca w całości uwzględnienia jej żądania.
Worzecznictwie podkreśla się, iż interes publiczny i ważny interespodatnika są względem siebie równorzędne. Co więcej, w uzasadnieniudecyzji o uchyleniu lub zmianie, organ podatkowy powinien unikaćogólnych sformułować na rzecz precyzyjnego wskazania interesuprzemawiającego na rzecz dokonywanych zmian.
Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, także może być za jej zgodą uchylona lub zmienionaprzez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interespubliczny lub ważny interes strony. Istnieje tu jednak dodatkoweograniczenie w postaci zapisu, iż procedura ta nie może stać wsprzeczności z przepisami szczególnymi.
Organ uchylając lub zmieniając decyzję ostateczną nie może w tym wypadku wydać decyzji na niekorzyść strony.
Uchyleniu lub zmianie nie podlegają decyzje:
1. ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
2. o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów;
3. o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich;
4. określające wysokość należnych odsetek za zwłokę;
5. o odpowiedzialności spadkobiercy;
6. określające wysokość zwrotu podatku.
Zasadniczo nie mogą być uchylone lub zmienione decyzje ostateczne ustalające albo określające wysokość zobowiązania podatkowego.
Decyzjaostateczna, ustalająca lub określająca wysokość zobowiązaniapodatkowego na dany okres, może być jednak zmieniona przez organpodatkowy, który ją wydał, jeżeli po jej doręczeniu nastąpiła zmianaokoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określeniewysokości zobowiązania, a skutki wystąpienia tych okoliczności zostałyuregulowane w przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dniuwydania decyzji.
Zmiana decyzji ostatecznej może dotyczyć tylko okresu, za który ustalono lub określono wysokość zobowiązania podatkowego.
Organ podatkowy pierwszej instancji uchyla decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonych czynności, a strona nie dopełniła ich w wyznaczonym terminie.
Należy tu mieć na uwadze, iż jest to konstrukcjainna niż w wypadku decyzji, która została wydana z zastrzeżeniemdopełnienia przez stronę określonego warunku. W tym bowiem wypadkunastępstwem niedopełnienia jest automatyczne wygaśniecie decyzji, bezkonieczności jej uchylania.
Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej nie może być wszczęte z urzędu ani na wniosek, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia jej doręczenia. Termin ten nie podlega przywróceniu.
Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzjiostatecznej z powodu upływu terminu przedawnienia następuje w formiedecyzji.
Piotr Śliwiński