Pracownicze Plany Kapitałowe to prywatny i dobrowolny system oszczędzania. Środki zgromadzone na rachunku PPK podlegają dziedziczeniu i podziałowi w trakcie rozwodu. Oznacza to, że w sytuacji gdy nie ma rozdzielności majątkowej, kapitał zgromadzony w PPK wchodzi również w skład małżeńskiej wspólnoty majątkowej.
Dwie możliwości
W sytuacji rozwodu lub unieważnienia małżeństwa środki zgromadzone na rachunku PPK są dzielone pomiędzy byłymi małżonkami. Podział ten może nastąpić w jednej z dwóch form:
- wypłaty transferowej na konto PPK byłego małżonka. Wypłata transferowa ma na celu dalsze oszczędzanie emerytalne lub wypłacanie emerytury z PPK, lub
- w formie pieniężnej, czyli wycofanie środków (jest to możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy uczestnik PPK nie posiada rachunku PPK, na który może dokonać wypłaty transferowej).
Na czym polega wypłata transferowa?
Jeżeli małżeństwo uczestnika PPK ulegnie rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, wówczas środki, które zgromadził na swoim rachunku PPK będą przypadały byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków. W takiej sytuacji środki zgromadzone na rachunku PPK powinny zostać przekazane w formie wypłaty transferowej na rachunek PPK byłego małżonka.
Wypłata transferowa - ten rodzaj wypłaty oznacza przekazanie środków do innego PPK, PPE, rachunek IKE, IKZE. Oznacza to, że były małżonek nie otrzyma fizycznie środków.
Wypłata transferowa jest dokonywana w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku i przedstawienia dowodu, że były mąż/żona ma prawo do zgromadzonych przez byłego współmałżonka oszczędności.
Wypłata pieniężna
Z kolei jeśli były małżonek nie posiada konta PPK (wypisał się z PPK), środki będą mu przekazane w formie pieniężnej lub na lokatę wskazaną przez niego, pod warunkiem, że ich wypłata nie nastąpi przed osiągnięciem przez byłego małżonka 60.roku życia.
Co ważne, wypłata pieniężna będzie wiązała się z zapłatą podatku od dochodów kapitałowych. Dodatkowo przed dokonaniem zwrotu w formie pieniężnej instytucja finansowa dokona dwóch potrąceń. Pierwsza część potrącenia dokonywana jest ze środków uczestnika na rachunek bankowy wskazany przez ZUS. Jest to zwrot 30% wpłat pracodawcy do ZUS. Natomiast druga część potrącenia dokonywana jest na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy - jest to zwrot 100% wpłaty powitalnej (jednorazowo 250 zł) i dopłat rocznych (240 zł co roku).
Powyższe potrącenia nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy były współmałżonek nabył prawo do emerytury.
Opisane powyżej zasady znajdą odpowiednie zastosowanie w przypadku ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa uczestnika, albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między uczestnikiem a jego małżonkiem.
Jaką część otrzyma były małżonek?
Były małżonek otrzyma część środków zgromadzonych na rachunku PPK odpowiednio do ustalonego przez sąd podziału majątku.
Co w przypadku kiedy małżeństwo zostało zawarte np. w wieku 35 lat (mężczyzna i kobieta), wcześniej każdy miał swoje PPK, po roku nastąpił rozwód – jak w takim przypadku dzielone są środki?
Podział środków następuje tylko za okres trwania związku małżeńskiego i w okresie kiedy małżonkowie mieli wspólność majątkową.
Podział środków po śmierci małżonka
Co ze środkami w przypadku śmierci współmałżonka? Jak już wspomniano na początku artykułu, środki zgromadzone na rachunku PPK podlegają dziedziczeniu. Oznacza to, że jeśli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, współmałżonek otrzymuje połowę środków zgromadzonych w ramach PPK. Jeśli uczestnik nie pozostawał w związku małżeńskim, może on rozdysponować wszystkie środki z PPK. Zatem połowa zgromadzonych przez uczestnika PPK środków w razie jego śmierci powinna zostać przekazana w formie transferowej na rachunek jego współmałżonka w PPK, IKE lub PPE. Na wniosek małżonka zmarłego uczestnika zwrot może nastąpić w formie pieniężnej. Pozostałe środki są przekazywane w formie wypłaty transferowej lub trafia do osób uprawnionych. Uczestnik może bowiem wskazać instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mogą po jego śmierci otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Jeżeli uczestnik nie wskazał osób uprawnionych, środki będą dziedziczone przez jego spadkobierców na zasadach ogólnych uregulowanych w przepisach Kodeksu cywilnego.