Testować kandydatów do pracy można w różnoraki sposób, jest to najczęściej uzależnione od specyfiki firmy czy instytucji. Pracodawcy widzą potrzebę przeanalizowania profilu kandydata do pracy biorąc pod uwagę wiele kryteriów. Coraz częściej istotną rolę odgrywają cechy osobowościowe i kompetencje społeczne. Łatwiej bowiem przeszkolić pracownika w zakresie przygotowania merytorycznego, np. obsługę maszyn, obsługę klienta, znajomość odpowiednich zagadnień niż nauczyć go pracy w zespole, nawiązywania relacji interpersonalnych czy sumienności i rzetelności w stosunku do zadań zawodowych. Odpowiednie narzędzia stosowane do rekrutacji w formie testowej są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić, czy dana osoba przejawia cechy, które są pożądane na proponowanym stanowisku.
Często również stosowane są testy inteligencji określające konkretne predyspozycje do wykonywania konkretnych czynności, np. inteligencja werbalna, emocjonalna itd. Pracodawca mając taką wiedzę, może wnioskować, czy kandydat będzie miał łatwość z dostosowaniem się do środowiska pracowniczego, w którym się znajdzie.
Testy mogą również mierzyć postawy przedsiębiorcze, zdolności organizacyjne czy kreatywność. Są to cechy, które są pożądane na stanowiskach kierowniczych, liderów grupy, przywódczych. Daje to wizerunek kandydata mającego podstawy do zrealizowania się zawodowo pełniąc te funkcje.
Testy mogą również sprawdzać przygotowanie merytoryczne do pracy. Specjalnie na potrzeby procesu rekrutacji konstruowane są pytania związane z zagadnieniami dotyczącymi firmy, obowiązkami na danym stanowisku, możliwościami rozwoju firmy, regulaminem, zakresem odpowiedzialności, podnoszeniem jakości usług, konkretnymi produktami, możliwościami promocji firmy itp. W przypadku instytucji państwowych należy również zapoznać się z ustawami właściwego ministra, których zapisy obowiązują dany urząd.
Testowanie w procesie rekrutacji może być również w formie praktycznej, tzn. można poprosić kandydata o wykonanie czegoś, zademonstrowanie, przeanalizowanie, zaprezentowanie. Ale to również jest uzależnione od specyfiki jednostki do której kandydat aplikuje i stanowiska, jakie zamierza objąć.
Bardziej skomplikowane formy testowania pracowników polegają na przygotowywaniu wielu, bardzo skomplikowanych prezentacji związanych z branżą, w której firma funkcjonuje. Nie chodzi tutaj tyle o wiedzę merytoryczną, ponieważ można się posiłkować informacjami zaczerpniętymi z różnorodnych źródeł, ale bardziej o organizację pracy, systematyczność, zaplanowanie i realizację zadania oraz końcowy efekt czyli zaprezentowanie swojej propozycji na forum. Również wystąpienia publiczne mają na celu zapoznanie się z możliwościami kandydata do wykonywania tego rodzaju zadań. Jest to bardzo cenna informacja dla pracodawca , jeśli pracownik ma w zakresie swoich obowiązków tego typu wystąpienia czy prezentacje.
Testy związane z cechami osobistymi kandydata, choć zwiększają prawdopodobieństwo określenia wizerunku osoby, mają jedną wadę – kandydat sam je wypełnia i może w nich wpisywać wszystko, co niekoniecznie musi się pokrywać z prawdą. Nie chodzi o to, że osoba celowo fałszuje wyniki testu, ale może podświadomie zakreślać te zachowania, które by chciała kreować, cechy, które chciałaby posiadać, co jest atrakcyjne, akceptowane społecznie. Aby test był wiarygodny i oddawał rzeczywisty obraz osoby, musi być dobrze skonstruowany, a ponadto osoba go wypełniająca musi mieć dużą samoświadomość, znać swoje możliwości, ograniczenia, predyspozycje.
Inaczej z kolei jest z testami praktycznymi, gdzie pracodawca może obserwować, jak kandydat radzi sobie z wykonywaniem zadań, w jakim stopniu sprawiają mu one trudność, jakie są jego mocne i słabe strony.
W zakresie selekcji jest bardzo dużo możliwości doboru odpowiednich osób do pracy. Powstają coraz to nowe techniki i metody rekrutacji pracowników. Jednak nic nie zastąpi osobistego kontaktu pracodawcy z kandydatem do pracy. Wprawny rekruter na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej jest w stanie wyciągnąć bardzo wiele, istotnych dla siebie, wniosków. Może wówczas obserwować kandydata, zadawać u pytania, słuchać zadawanych pytań, wnioskować, jak osoba zachowuje się w sytuacji stresu (jaką jest rozmowa kwalifikacyjna) – to wszystko składa się na holistyczny obraz osoby. Poza tym można poznać motywy, jakimi kieruje się osoba interesująca się podjęciem zatrudnienia właśnie w tej firmie. I ostatni, ale chyba najważniejszy czynnik – na podstawie relacji jaką się nawiązuje można wywnioskować, czy dana osoba dobrze prognozuje jako przyszły pracownik w czysto ludzkim aspekcie.