Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia w dwóch przypadkach:
- jeżeli jest to usprawiedliwione istotną zmianą stosunków,
- gdy wypełnienia domaga się darczyńca lub jego spadkobierca, może zwolnić się z ciążącego na nim obowiązku przez wydanie przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje.
Możliwość zwolnienia się z obowiązku wypełnienia polecenia nie odnosi się - co wynika z brzmienia przepisu - do sytuacji, gdy wypełnienia polecenia domaga się organ państwowy (w tym administracji rządowej lub samorządowej).
Zobacz: Bezpłatna porada prawna
Zmiana stosunków (okoliczności) mogąca uzasadniać odmowę wykonania polecenia musi być istotna. Istotność tę należy oceniać na tle konkretnych stosunków majątkowych i osobistych, odnoszących się przede wszystkim do obdarowanego, ale także do darczyńcy, a gdy polecenie zostało ustanowione z korzyścią dla osoby trzeciej, również do tej osoby. Zmiana w sferze osobistej obdarowanego, uzasadniająca odmowę wypełnienia polecenia, może występować przede wszystkim wówczas, gdy utraci on psychofizyczne zdolności do przedsięwzięcia działań wynikających z polecenia.
Jeżeli, na przykład, obdarowany zapadnie na ciężką chorobę psychiczną, to jest rzeczą zupełnie zrozumiałą, że będzie on miał prawo odmówić wykonania takiego polecenia, jak kontynuowanie studiów. Dla przyjęcia, że nastąpiła istotna zmiana w stosunkach majątkowych, konieczne jest wykazanie, iż po wykonaniu umowy darowizny stan majątkowy obdarowanego znacznie się pogorszył.
Zwrot przedmiotu darowizny, zarówno w naturze, jak i przy zachowaniu wymaganych przez prawo form, może mieć miejsce jedynie za zgodą darczyńcy lub jego spadkobierców.
Zobacz serwis: Umowa darowizny