Do tej pory w celu uzyskania becikowego wystarczyło złożyć wniosek, wraz z odpowiednimi dokumentami. Od dnia 1 listopada 2009 roku będzie wymagane również złożenie określonego przez przepisy zaświadczenia lekarskiego - w tym dniu wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia, określające wzór zaświadczenia i formę opieki medycznej.
Kto otrzyma becikowe
Zmianie nie uległa ani wysokość becikowego, ani kryteria ich przyznawania (np. w stosunku do wysokości osiąganych dochodów).
Nadal upoważnionymi do uzyskania „becikowego” są:
• matka lub ojciec dziecka,
• opiekun prawny
• opiekun faktycznemu dziecka – niezależnie od wysokości dochodów.
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku, gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego (adoptowanego) – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie właściwy organ pozostawia bez rozpoznania.
To co się zmieni, to warunek posiadania udokumentowanej opieki medycznej.
Wizyta u lekarza przed 10 tygodniem ciąży
Wspomniana jednorazowa zapomoga (becikowe) przysługuje, jeżeli matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
Jedną z dopuszczalnych form kontaktu z lekarzem są: wizyty w zakładach podstawowej opieki zdrowotnej, poddawanie się ambulatoryjnym świadczeniom specjalistycznym, albo leczenie szpitalne.
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje, jeżeli jedno z tych świadczeń, było udzielone kobiecie co najmniej raz w każdym trymestrze ciąży.
Taka zmiana ma na celu zmotywowanie kobiet spodziewających się potomstwa do regularnych profilaktycznych badań lekarskich, a tym samym zapewnienie lepszej opieki nienarodzonym dzieciom.
Te wszystkie badania muszą być odpowiednio udokumentowane, aby później uzyskać wymagane zaświadczenie.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo
Od kiedy zaświadczenie obowiązkowe
Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1654.) obowiązek potwierdzenia opieki medycznej będzie obowiązywał od 1 listopada 2009r.
Wiele kobiet, których termin porodu wypadnie po tej dacie zadaje sobie pytanie, czy muszą stosować się do nowych zasad. Z przepisów wynika, że każdemu wnioskowi o becikowe musi od teraz towarzyszyć zaświadczenie lekarskie. Taki dokument lekarz wystawia jednorazowo po porodzie, a nie przy każdym badaniu.
Kobiety, które zaszły w ciążę przed 1 listopada, po porodzie, albo bezpośrednio przed, muszą poprosić o wystawienie zaświadczenia. Lekarz wyda je w oparciu o kartę przebiegu ciąży.
Problem w tym, że informacje o koniecznych badaniach znalazły się dopiero w rozporządzeniu. Kobiety, które nie korzystały z regularnej, trymestralnej opieki medycznej mogą mieć problem z uzyskaniem potrzebnego dokumentu. Czy powinny ponieść konsekwencje takiego niedopatrzenia?
Wydaje się, że nie można karać za niestosowanie się do przepisów, które w tym czasie jeszcze nie obowiązywały. Z punktu widzenia zasad poprawnej legislacji i reguły, stanowiącej, że prawo nie działa wstecz, jedynie taka interpretacja jest uzasadniona.
Słuszna idea, problem z realizacją
Stowarzyszenia kobiet alarmują, że w niektórych, szczególnie mniejszych miejscowościach czas oczekiwania na wizytę może przekroczyć nawet trzy miesiące. Przy wymogu trymestralnych badań, brak szerokiego dostępu do darmowej opieki ginekologicznej utrudni matkom dostęp do zapomogi.
Cel nowej ustawy, czyli rozpowszechnienie opieki medycznej nad kobietami w ciąży może zostać zrealizowany, gdy zmiana prawa pociągnie za sobą poprawę jakości opieki medycznej. Nie ulega żadnej wątpliwości, że wskazane w rozporządzeniu badania powinny towarzyszyć ciąży każdej kobiety i stanowić niezbędne minimum.
Kontrowersje budzi też termin 10. tygodnia ciąży, do którego należy wykonać potrzebne badania. Zdaniem lekarzy, w niektórych przypadkach kobiety mogą nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że są w ciąży.Tymczasem, zbyt późna wizyta u lekarza odbierze prawo do świadczenia.
Co z ciążami za granicą
Problemy z uzyskaniem becikowego będą miały Polki, które w czasie ciąży przebywają za granicą, a w Polsce ubiegają się o świadczenie. Rozporządzenie nie wyjaśnia, czy zaświadczenie wydane poza krajem, według innego wzoru wystarczy do otrzymania zapomogi.
W razie problemów przydać się może tłumaczenie przysięgłe takiego zagranicznego dokumentu.
I to nie rozwiąże jednak wszystkich wątpliwości. Dodatkowe problemy spowoduje graniczny termin 10 tygodnia – przykładowo, w Wielkiej Brytanii i Irlandii lekarz może nie poświadczyć opieki nad ciążą przed tym okresem, bo za początek ciąży uważa się dopiero 12 tydzień rozwoju płodu.
W najgorszym wypadku może się okazać, ze niektóre kraje w ogóle nie przewidują wydawania takich zaświadczeń.
Motywowanie kobiet do kontroli przebiegu ciąży to inicjatywa godna pochwały, jak widać, wymaga jednak dopracowania.
Zobacz również: Becikowe 2012