Przyczyny zmian
Proponowana nowelizacja stanowi element działań podejmowanych w celu reformy wymiaru sprawiedliwości w kierunku bardziej elastycznego ukształtowania struktury organizacyjnej sądów rejonowych i okręgowych, racjonalnego wykorzystania kadry orzeczniczej i środków finansowych wydatkowanych na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a także istotnej modyfikacji zasad sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów powszechnych, jak również usprawnienia zarządzania sądami.
Zmiany
Zmiany przepisów zakładają, że w sądach rejonowych obowiązkowe będą tylko wydziały cywilne i karne. Wydziały rodzinne będą fakultatywne. Zniesienie obligatoryjnych wydziałów rodzinnych oznacza likwidację wielu z nich. Zdaniem sędziów taka reforma godzi przede wszystkim w dobro dzieci.
Ministerstwo Sprawiedliwości uspokaja, że nie nastąpi automatyczna likwidacja wydziałów rodzinnych w sądach rejonowych. Założeniem projektu jest specjalizacja sędziów, a nie specjalizacja wydziałów.
Zobacz również: Kiedy sąd orzeka o pozbawieniu władzy rodzicielskiej
Projekt zakłada, iż podstawowa struktura każdego sądu rejonowego ma się opierać na dwóch wydziałach: cywilnym (sprawy rodzinne i nieletnich, prawa pracy) i karnym (szeroko rozumiane sprawy z zakresu prawa karnego). Wszędzie jednak tam, gdzie będzie uzasadniona potrzeba – duża ilość spraw – utworzony ma być wydział rodzinny do powierzenia mu spraw danego rodzaju z właściwości innych sądów.
Obecnie wydziały rodzinne są fakultatywne na poziomie sądów okręgowych. Na 45 okręgów istnieje 12 wydziałów rodzinnych.
Kompetencje sędziów
Sprawy rodzinne wymagają szczególnych predyspozycji. Praca sędziego rodzinnego opiera się na wywiadach kuratorskich, współpracy z psychologami, placówkami oświatowymi oraz centrami pomocy rodzinie. Zwykły sędzia, który wcześniej orzekał w sprawach cywilnych nie ma doświadczenia w prowadzeniu tego typu spraw. Niezbędna jest specjalne przygotowanie i specjalizacja w prawie rodzinnym.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo