Fakt urodzenia należy obligatoryjnie zgłosić w odpowiednim urzędzie – Urzędzie Stanu Cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka. Obowiązek zgłoszenia ciąży na rodzicach (ojcu lub matce), innej osobie obecnej przy porodzie, lekarzu lub położnej. Jeśli dziecko urodzi się w szpitalu, zgłoszenia dokonuje właśnie zakład opieki zdrowotnej (zoz). W obecnej sytuacji gospodarczo-społecznej jest to rozwiązanie występujące najczęściej. Warto podkreślić, że od osoby dokonującej zgłoszenia wymagana jest pełna zdolność do czynności prawnych. Zgłoszenia należy dokonać ustnie. Wyjątkiem są lekarze, położne oraz zakłady opieki zdrowotnej – zgłaszają pisemnie.
Termin zgłoszenia urodzenia do USC
Ustawodawca wskazuje, że zgłoszenia należy dokonać w ciągu 14 dni od daty narodzin dziecka. Termin ten liczony jest zgodnie z regułami obowiązującymi w postępowaniu administracyjnym. Oznacza to, że pod uwagę nie bierze się dnia narodzin. Termin mija wraz z upływem ostatniego dnia. Jeśli jest to dzień ustawowo wolny od pracy (niedziela lub święto), upływ terminu przypada w dniu następnym, który nie jest dniem ustawowo wolnym. W przypadku urodzenia dziecka martwego, fakt powyższy należy zgłosić w ciągu 3 dni. Akt urodzenia zawiera stosowną adnotację.
Dziecko urodziło się 17 lipca 2014 roku (czwartek). Termin na zgłoszenie faktu urodzenia mija więc 31 lipca 2014 roku (czwartek). Jeśli dziecko urodziło się 13 lipca 2014 roku (niedziela), wówczas termin mija 28 lipca 2014 roku.
Akt urodzenia dziecka
Akt urodzenia zawiera: nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka; miejsce i datę urodzenia dziecka; nazwiska, nazwiska rodowe rodziców; imię, miejsce i datę urodzenia oraz miejsce ich zamieszkania w chwili urodzenia się dziecka; nazwisko, imię i miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej fakt narodzin dziecka; dane dotyczące szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej, jeżeli to zakład dokonał zgłoszenia. W przypadku dostarczenia wszystkich wymaganych dokumentów akt urodzenia sporządzany jest tego samego dnia, „od ręki”.
Zgłaszając urodzenie dziecka należy w Urzędzie Stanu Cywilnego złożyć odpowiednie dokumenty. Należą do nich:
- pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka wystawiane przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej,
- skrócony odpis aktu małżeństwa - jeżeli rodzice dziecka są w związku małżeńskim,
- skrócony odpis aktu urodzenia - gdy matka dziecka jest niezamężna,
- skrócony odpis aktu zgonu męża - wypadku gdy matka dziecka jest wdową.
Jeżeli powyżej wskazane akty stanu cywilnego zostały sporządzone w USC, w którym ma miejsce zgłoszenie urodzenia, nie ma potrzeby ich przedstawiania.
- dowód osobisty lub inny dowód potwierdzając tożsamość zgłaszającego,
- dokumenty tożsamości rodziców.
Odpis aktu urodzenia do ślubu
Wiele sytuacji, spraw urzędowych w dalszym życiu wymaga przedstawienia aktu urodzenia. Jako przykład wskazać można wyrabianie dowodu osobistego, zawieranie ślubu oraz staranie się o zasiłki na dziecko.
Na potrzeby takich zdarzeń wyróżnia się trzy typy dokumentów: odpisy skrócone aktu urodzenia, pełne odpisy oraz odpisy międzynarodowe. Są one wydawane na wniosek samego zainteresowanego. Odpowiednie druki dostępne są w USC, także w Internecie. Z wnioskiem o wydanie odpisu aktu urodzenia może wystąpić tylko osoba uwzględniona w ustawowym katalogu podmiotów. Może to być:
- osoba, której dokument dotyczy,
- członek rodziny (czyli rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzeństwo, współmałżonek),
- przedstawiciel ustawowy osoby, której akt urodzenia dotyczy,
- sąd lub inny organ państwowy.
Co do zasady z wnioskiem należy wystąpić osobiście. Wyjątkowo można tego dokonać w formie listownej (list polecony z podpisem notarialnie poświadczonym) lub elektronicznej (wymagany podpis elektroniczny). Obecnie akt urodzenia można otrzymać w tym USC, w którym został sporządzony, czyli tym, w którego właściwości miejscowej nastąpiło zdarzenie – urodzenie. Odpisy aktów urodzenia nie mają terminów ważności.
Opłata za odpis aktu urodzenia
Urząd Stanu Cywilnego przyjmuje zgłoszenie nieodpłatnie. Bez pobierania dodatkowych opłat wydawane są także trzy odpisy aktu urodzenia. Kolejne odpisy wydawane są, co do zasady, odpłatnie:
- 33,00 zł - za sporządzenie odpisu zupełnego aktu urodzenia,
- 22,00 zł - za sporządzenie odpisu skróconego aktu urodzenia,
- 22,00 zł - za sporządzenie odpisu skróconego na druku międzynarodowym.
Nie podlegają opłacie skarbowej podania i odpisy aktów pobierane do wydania dowodu osobistego, spraw alimentacyjnych, przysposobienia, ubezpieczeń społecznych, szkół.
W związku z nowelizacją ustawy prawo o aktach stanu cywilnego, która wejdzie w życie 1 stycznia 2015 roku, wszystkie akta stanu cywilnego (także akt urodzenia) dostępne będą w formie teleinformatycznej. Odpis aktu będzie można uzyskać w każdym USC (niezależnie, gdzie został sporządzony), także w postaci elektronicznej. Dostęp do tych dokumentów zostanie więc znacznie ułatwiony.
Polecamy serwis: Sprawy rodzinne
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 września 1986 r. - prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 19 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98 poz. 1071 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.).