W Sejmie zakończyło się pierwsze czytanie rządowego projektu noweli Prawa oświatowego. Posłowie opozycji opuścili posiedzenie. Dlaczego? Czy zmieni się Prawo oświatowe w najbliższym czasie? Co z branżowymi centrami umiejętności?
We wtorek (red. 11 lipca 2023 r.) sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przyjęła rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw wraz z poprawkami zgłoszonymi przez PiS. Projekt dotyczy m.in. utworzenia sieci branżowych centrów umiejętności.
Czego dotyczy projekt
Wiceminister edukacji i nauki Marzena Machałek podkreśliła, że projekt dotyczy zupełnie nowej materii, która łączy ze sobą ustawowo szkoły, branże i uczelnie. "Stworzenie odpowiedniego, stabilnego finansowania wymagało konsultacji i uzgodnień" – zaznaczyła.
Przekazała, że we wtorek wyłoniono 89 benefitów. Podpisano około 20 umów na realizacje BCU. Wskazała, że ponad 1,4 mld zł zostało zapewnionych na funkcjonowanie tych centrów na etapie projektu.
"To mają być takie placówki, które łączą w sobie element wdrożeniowy, promocyjny nowych umiejętności jeśli chodzi o daną branżę" – podkreśliła. Dodała, że ośrodki są skierowane do studentów, doktorantów, nauczycieli zawodów oraz pracowników, którzy chcą zmieniać bądź rozwijać swoje umiejętności i kwalifikacje.
Biuro Legislacyjne Sejmu podczas dyskusji podkreśliło, że po otrzymaniu projektu nowelizacji w poniedziałek po południu sprawdziło projekt pod względem legislacyjnym, ale nie zdążyło tego zrobić pod względem merytorycznym, ale nawet z pobieżnego przejrzenia widać, że zastosowano w nim "niejednolitą technikę legislacyjną". Dodano, że w takim tempie pracy nie można było skorygować błędów.
Wnioski formalne opozycji
Opozycja złożyła wnioski formalne o odroczenie posiedzenia w związku ze zbyt krótkim odstępem czasu między wpłynięciem projektu do Sejmu, a posiedzeniem, jednak wnioski nie zostały przyjęte. Rządowy projekt ustawy wpłynął do Sejmu 10 lipca b.r.
"Zgłaszam zastrzeżenia do porządku obrad dzisiejszej komisji, ponieważ jest to komisja, która została zwołana przez panią przewodnicząca bezprawnie. Mamy dzisiaj w planie pracy komisji pierwsze czytanie projektu, który wpłynął do Sejmu i został mu nadany druk wczoraj o godzinie 18.00 z minutami. Druk liczy 242 strony, dostaliśmy w tej chwili następną ustawę w formie poprawek" – podkreśliła posłanka KO Krystyna Szumilas. Zwróciła również uwagę, że prezydium komisji nie zostało poinformowane o sytuacji.
Piotr Borys (KO) złożył wniosek formalny o przedłożenie projektu odpowiedniej podkomisji w związku liczbą poprawek. "Jeżeli wczytujemy się w część poprawek, one w ogólnie nie są związane z przedmiotem materii ustawy" – dodał.
Posłanka Lewicy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zwróciła uwagę, że komisja została zwołana bezprawnie. Dodała, że w zamrażarce sejmowej komisji umieszczony został obywatelski projekt ustawy o finansowaniu wynagrodzeń nauczycieli bezpośrednio z budżetu państwa.
"To jest wniosek obywatelski, który większość sejmowa skierowała do naszej komisji już wiele miesięcy temu i indywidulaną decyzja pani przewodniczącej on nadal nie jest procedowany. Proponujemy, żeby wprowadzać zmiany w porządku obrad – usnąć obecny projekt ustawy z tego porządku, a w jego miejsce wprowadzić czytanie obywatelskiego projektu ustawy dotyczącego wypłacania wynagrodzeń nauczycielskich" – wskazała.
Posłowie opozycji nie wzięli udziału w głosowaniach nad wnioskami formalnymi, w tym nad przyspieszaniem terminu posiedzenia komisji, po czym opuścili posiedzenie. Wskazano, że ma ono charakter bezprawny w związku z niedotrzymaniem terminu zawartego w art. 152 ust. 5 Regulaminu Sejmu, który stanowi, że o terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji zawiadamia się członków komisji i zawiadomienie powinno nastąpić co najmniej na 3 dni przed posiedzeniem komisji, chyba że posiedzenie zostało zwołane w wyniku decyzji podjętych na posiedzeniu Sejmu.
Branżowe centra umiejętności - zmiany
Na początku lipca rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe. Zakłada on utworzenie sieci branżowych centrów umiejętności (BCU). Będą to ogólnopolskie ośrodki kształcenia, szkolenia i egzaminowania, dostępne dla uczniów, studentów, doktorantów, pracowników branż i innych uczących się osób.
W komunikacie KPRM po posiedzeniu rządu poinformowano, że BCU będą prowadziły działania edukacyjne i szkoleniowe. Będą także integrować edukację z biznesem, upowszechniać innowacje i nowe technologie w danej branży.
BCU mają przygotowywać kadry na potrzeby poszczególnych branż w ścisłej współpracy z przedstawicielami tych branż. Ich działalność na styku edukacji i gospodarki przyczyni się również do zwiększenia krajowego, regionalnego i lokalnego potencjału inwestycyjnego.
Powstanie sieć branżowych centrów umiejętności o zasięgu ogólnokrajowym, co ma umożliwić uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, kwalifikacji zawodowych lub ich zmianę.
BCU będzie placówką kształcenia, szkolenia i egzaminowania, jeśli chodzi o daną dziedzinę zawodową. Sieć BCU będzie wspierała także w tym zakresie współpracę szkół i uczelni z pracodawcami. Dzięki działalności BCU szkoły i uczelnie będą miały szybki dostęp do najnowszych rozwiązań technologicznych i do innowacji. Sieć BCU będzie również prowadziła działania wspierające realizację doradztwa zawodowego dla uczniów i aktywizację zawodową studentów, doktorantów i absolwentów studiów. BCU uzupełni istniejącą ofertę kształcenia zawodowego na poziomie szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego.
BCU będą mogły być zakładane i prowadzone m.in. przez jednostki samorządu terytorialnego, do których zadań należy zakładanie i prowadzenie szkół ponadpodstawowych oraz publicznych placówek; przez organizacje branżowe właściwe dla danej dziedziny zawodowej i przez ministrów właściwych dla zawodów.
Warunkiem utworzenia BCU będzie zawarcie porozumienia z ogólnopolską organizacją branżową, odpowiednią dla danej dziedziny zawodowej. BCU będzie prowadzić branżowe szkolenia zawodowe. Uzupełnią one dotychczasowy katalog form pozaszkolnych kształcenia ustawicznego.
Osoba, która uzyska zaliczenie branżowego szkolenia zawodowego, otrzyma branżowy certyfikat umiejętności. Zgodnie z nowymi przepisami BCU będzie mogło także prowadzić kursy przygotowujące do uzyskania kwalifikacji dotyczącej edukacji pozaformalnej (tzw. kwalifikacji sektorowych). Osoba, która ukończy taki kurs i zda stosowny egzamin przeprowadzany przez organizację branżową współtworzącą BCU, uzyska certyfikat kwalifikacji sektorowej nadawany i uznawany przez daną branżę.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.(PAP)
Autorka: Aleksandra Kiełczykowska