Jaki jest cel umieszczenia w zakładzie poprawczym?
Umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym ma zapobiegać jego dalszej, a więc w bardzo wysokim stopniu, demoralizacji, ma zapobiegać popełnieniu przez niego nowego przestępstwa, ma stworzyć warunki do powrotu nieletniego do normalnego życia, winno odpowiadać dobru nieletniego, ma też uwzględniać interes społeczny.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich zawiera katalog środków, jakie sąd rodzinny może stosować wobec nieletniego. Środki te mają charakter nieizolacyjny lub izolacyjny. Umieszczenie w zakładzie poprawczym ma charakter środka izolacyjnego. Co ważne, umieszczenie w zakładzie poprawczym nie jest karą.
Sąd rodzinny orzeka o umieszczeniu nieletniego w zakładzie poprawczym wyrokiem po rozpoznaniu sprawy w trybie postępowania poprawczego. Formułując wyrok sąd powinien orzec jego umieszczenie w zakładzie poprawczym a nie orzekać skazanie. Nie ma przeszkód, aby sąd orzekając o umieszczeniu w zakładzie poprawczym określił w wyroku również rodzaj danego zakładu.
Zobacz: Kiedy nieletni trafia do policyjnej izby dziecka?
Wykonywanie środka poprawczego ustaje z mocy prawa z chwilą ukończenia przez nieletniego 21 lat
Rodzaje zakładów poprawczych
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie rodzajów i organizacji zakładów poprawczych oraz zasad pobytu w nich nieletnich przewiduje trzy podstawowe rodzaje zakładów poprawczych:
- zakłady resocjalizacyjne: o charakterze otwartym, półotwartym, zamkniętym i o wzmożonym nadzorze wychowawczym,
- zakłady resocjalizacyjno-rewalidacyjne dla nieletnich upośledzonych umysłowo,
- zakłady resocjalizacyjno-terapeutyczne dla nieletnich z zaburzeniami psychicznymi lub zaburzeniami osobowości, uzależnionych od środków odurzających lub psychotropowych, nosicieli wirusa HIV.
Warunkowe zawieszenie
Umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym można warunkowo zawiesić, jeżeli właściwości i warunki osobiste oraz środowiskowe sprawcy, jak również okoliczności i charakter jego czynu uzasadniają przypuszczenie, że pomimo niewykonania środka poprawczego cele wychowawcze zostaną osiągnięte. Warunkowe zawieszenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do lat 3. W okresie próby sąd stosuje do nieletniego środki wychowawcze.
Jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 3 miesięcy odwołanie warunkowego zawieszenia nie nastąpiło, orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie poprawczym z mocy prawa uważa się za niebyłe.
Jeżeli w okresie próby zachowanie nieletniego wskazuje na dalszą demoralizację albo jeżeli nieletni uchyla się od wykonywania nałożonych na niego obowiązków lub od nadzoru, sąd rodzinny może odwołać warunkowe zawieszenie i zarządzić umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym. W przypadku popełnienia niektórych przestępstw, sąd rodzinny odwołuje warunkowe zawieszenie i zarządza umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym.
Zobacz serwis: Dziecko i prawo