System kar i nagród dla nieletnich

Aleksandra Pajewska
rozwiń więcej
System kar i nagród dla nieletnich uregulowany został w ustawie. /Fot. Fotolia / Fotolia
Zgodnie z wytycznymi TK, zawartymi w wyroku z dnia 2 października 2012 roku (U 1/12) system kar i nagród w postępowaniu wobec nieletnich uregulowany został w ustawie. Kiedy i na jakiej podstawie można ukarać lub nagrodzić nieletniego? Jaką karę lub nagrodę można zastosować?

Stanowisko TK

W dniu 2 października 2012 roku Trybunał Konstytucyjny podjął się badania zgodności z ustawą zasadniczą rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz.U. Nr 124, poz. 1359, z późn. zm.). Zdaniem TK regulacje dotyczące kar i nagród stosowanych w zakładach i schroniskach są niezgodne z Konstytucją a także z ustawą z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 228). TK zaproponował by system kar i nagród został uregulowany na poziomie ustawowym (nie w rozporządzeniu, jak miało to miejsce dotychczas). System kar i nagród został zakwalifikowany przez TK jako „głęboka ingerencja w sferę gwarantowanej konstytucyjnie wolności osobistej jednostki”.

Przytoczony wyrok TK realizuje ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1165). Zgodnie z wytycznymi TK do ustawy wprowadzono regulacje dotyczące systemu kar i nagród. Poza katalogiem dostępnych środków ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zasad ich stosowania. Zgodnie z brzmieniem ustawy udzielenie nagrody i zastosowanie środka dyscyplinarnego nie może prowadzić do upokarzającego i poniżającego traktowania nieletniego.

Nagroda

Za właściwe zachowanie nieletniego, wyróżniające wykonywanie obowiązków, wzorowe przestrzeganie regulaminu schroniska albo zakładu lub osiąganie bardzo dobrych wyników w nauce przysługuje mu nagroda. Wyróżnienie pozytywne ma ogromny walor wychowawczy w związku z czym nie powinno być traktowane w kategorii wyjątku.

Zobacz również: Postępowanie wobec nieletnich na nowych zasadach

Katalog nagród

Katalog nagród obejmuje: pochwałę, list pochwalny do rodziców, opiekuna lub sądu rodzinnego, zezwolenie na rozmowę telefoniczną na koszt schroniska lub zakładu, nagrodę rzeczowa lub pieniężna, zgodę na wykonanie przedmiotu lub usługi w warsztatach szkolnych na potrzeby nieletniego lub jego osób najbliższych, zgodę na korzystanie z Internetu lub gier komputerowych, zgodę na udział w imprezach, zajęciach oświatowych i sportowych oraz szkoleniach poza schroniskiem lub zakładem, skrócenie lub darowanie uprzednio zastosowanego środka dyscyplinarnego, udzielenie przepustki na okres do 3 dni. Jeśli nieletni przebywa w zakładzie poprawczym nagrodą jest również udzielenie urlopu oraz podwyższenie kieszonkowego na okres do 3 miesięcy.

Kara

W przypadku negatywnego zachowania (niewykonywania obowiązków wynikających z ustawy lub regulaminu ustalonego w schronisku lub zakładzie, zachowania godzącego w dobro innych osób, ucieczki ze schroniska albo zakładu lub nieusprawiedliwionego nie powrócenia z udzielonego urlopu lub z przepustki) istnieje możliwość zastosowania kary. Udzielając kary należy wziąć pod uwagę szereg okoliczności indywidualnych, m.in.: rodzaj i okoliczności zachowania nieletniego, jego stosunek do tego zachowania, dotychczasową postawę, cechy osobowości i stan zdrowia.

Katalog kar

Do katalogu kar ustawodawca zalicza: upomnienie, naganę, zawiadomienie rodziców, opiekuna, sądu rodzinnego o niewłaściwym zachowaniu nieletniego, cofnięcie zezwolenia albo nieudzielanie go na rozmowy telefoniczne na koszt schroniska albo zakładu na okres do 1 miesiąca, z wyjątkiem rozmów z rodzicami albo opiekunem, obniżenie kieszonkowego na okres do 3 miesięcy, cofnięcie zgody na korzystanie z Internetu lub gier komputerowych na okres do 3 miesięcy, cofnięcie zgody albo nieudzielanie jej na udział w imprezach, zajęciach oświatowych i sportowych oraz szkoleniach poza schroniskiem albo zakładem na okres do 3 miesięcy, cofnięcie zgody albo nieudzielanie jej na wyjście poza teren schroniska albo zakładu na okres do 3 miesięcy.

Polecamy serwis: Dziecko i prawo

Decyzja

Decyzję zarówno w zakresie zastosowania nagrody jak i kary podejmuje dyrektor placówki (zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich). Powinna zostać sporządzona na piśmie i włączona do akt nieletniego. Decyzję może uchylić sam dyrektor (czyli podmiot, który ją wydał) a także sąd rodzinny.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1165),
• ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 228),
• wyrok TK z dnia 2 października 2012 r. (sygn. akt U 1/12).

Prawo
Rząd i dziedziczenie subkonta: po śmierci emeryta nie może być mowy o bezwzględnym dziedziczeniu środków, gdyż służą one sfinansowaniu emerytur dla emerytów dłużej żyjących
11 maja 2025

Coraz więcej emerytów zauważa, że w interesie systemu emerytalnego jest to, aby …. emeryt umarł jak najszybciej po przejściu na emeryturę. Świadczą o tym ożywione i krytyczne dyskusje w Internecie. Niestety jedno z pism rządowych potwierdza tą cechę naszego systemu emerytalnego. Pismo jest odpowiedzią na postulat emerytki, aby korzystniejszym dziedziczeniem były objęte niewykorzystane środki kapitału emerytalnego zmarłego zapisane na subkoncie. Emerytka chciała, aby np. żona dziedziczyła środki z subkonta także wtedy, gdy jej mąż zmarł np. w wieku 72 lat, a nie maksymalnie tylko 68 lat.

66 mld zł na wsparcie dla setek tysięcy osób niepełnosprawnych = pusta sala sejmowa. „Choćbym miał mówić (bo krzyczeć nie potrafię) do pustej sali, to osiągnę cel”
11 maja 2025

W dniu 8 maja br. odbyło się posiedzenie sesji plenarnej w Sejmie, podczas którego wiceminister i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, przybliżał posłom zagadnienia związane z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wprowadzenia systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej osób niepełnosprawnych – jednej z najważniejszych usług wsparcia, która może realnie zmienić życie setek tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce (i kosztować skarb państwa ponad 66 mld zł). Sala sejmowa, niestety, świeciła wówczas pustkami. Czy kwestia poprawy niezależności i jakości życia osób niepełnosprawnych w Polsce nie zasługuje na uwagę polityków?

Już 30 emerytów wygrało. ZUS musi przeliczyć im emerytury. Przykładowo o 2800 zł w górę. Kolejni emeryci czekają [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.
11 maja 2025

Emeryt wywalczył ponowne przeliczenie emerytury i podwyżkę o około 2800 zł miesięcznie. Tak znaczna podwyżka wynika z wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2025 r. (sygn. akt VII U 1462/24). Wyrok w wykonaniu innego wyroku - tym razem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. Spór dotyczył ponownego przeliczenia emerytury niesłusznie pomniejszonej o korzyści z emerytury wcześniejszej. Takie pomniejszenie pokrzywdziło co najmniej 150 000 osób w okresie od 2013 r. do dzisiaj.

Niepełnosprawni w pułapce systemu. Ekspert: To nie pomoc, to segregacja
10 maja 2025

Świadczenia dla niepełnosprawnych to gąszcz wykluczających się przepisów, który bardziej dzieli niż wspiera – uważa Piotr Figiel z fundacji Nowe Spojrzenie. W rozmowie z Infor.pl ekspert wskazuje, że obecne rozwiązania nie tylko nie odpowiadają na rzeczywiste potrzeby, ale też faworyzują wybrane grupy, pozostawiając resztę bez wsparcia. Tak się tworzy dyskryminacja.

Ekspertka BCC: Zakaz zawarcia umowy za mniejsze wynagrodzenie niż przewidziane w ogłoszeniu i zagrożenie karami jest niewłaściwym podejściem ustawodawcy
10 maja 2025

Przyjęta przez Sejm nowelizacja Kodeksu pracy, którą nakłada na pracodawców obowiązek przedstawienia w ogłoszeniach o pracę wysokości proponowanego wynagrodzenia. W ocenie ekspertek BCC, brak konsultacji społecznych tak ważnego projektu to poważny błąd.

Nowy sondaż prezydencki: Scenariusze drugiej tury – kto ma największe szanse? [SONDA]
10 maja 2025

Najnowszy sondaż Instytutu Pollster ujawnia aktualne preferencje Polaków tuż przed wyborami prezydenckimi. Kto zostanie nowym prezydentem RP? Co wydarzy się w drugiej turze?

Uzdrowiskowa Karta Korzyści: co daje i dla kogo?
10 maja 2025

Wciąż niewiele osób wie, że można uzyskać spore zniżki i profity posiadając specjalną kartę. To właśnie: Uzdrowiskowa Karta Korzyści(UKK) daje różne przywileje i rabaty. Jak można dostać Uzdrowiskową Kartę Korzyści, komu przysługuje i co daje? Podpowiadamy.

Koniec ze spowiadaniem dzieci poniżej 18 roku życia, bo „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”? Sprawą zajęła się komisja sejmowa
11 maja 2025

Trwa sezon Pierwszych Komunii Świętych w Kościele katolickim, a wraz z nim – wiele dzieci przystępuje do spowiedzi. W październiku 2024 r., do Sejmu została wniesiona petycja obywatelska, w której jej autorzy wnieśli o podjęcie przez Komisję inicjatywy ustawodawczej, której skutkiem byłoby wprowadzenie zakazu „spowiadania dzieci poniżej 18 roku życia w Kościele katolickim i innych kościołach, jeśli ją stosują”, ponieważ w ich ocenie – „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”. Nie chodzi jednak wyłącznie o praktyki kościoła Katolickiego, ale wszystkich związków wyznaniowych, które stosują spowiedź indywidualną. Petycja ta, była przedmiotem obrad Komisji do Spraw Petycji w dniu 3 kwietnia br.

Od sprzedaży nieruchomości trzeba będzie zapłacić wyższy podatek. Wyrok NSA wywraca rynek nieruchomości i staje się nowym narzędziem do kontroli podatkowych w rękach fiskusa
11 maja 2025

Zakup mieszkań, remont przy niskim nakładzie finansowym, a następnie sprzedaż z zyskiem stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu lokalami mieszkalnymi – orzekł NSA w wyroku o sygn. II FSK 823/22. O zarobkowym charakterze takich działań świadczy również fakt braku osobistego użytkowania nieruchomości. To niekorzystne rozstrzygnięcie dla tzw. flipperów, którzy od teraz będą zobowiązani do odprowadzania wyższych podatków, oraz będą musieli zarejestrować swoją działalność.

Orzeczenie z ZUS. Co daje w 2025 roku i czego dotyczą zmiany planowane na rok 2026?
09 maja 2025

Jakie świadczenia może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoba z niepełnosprawnościami? Jak wygląda orzecznictwo ZUS i co może się wkrótce zmienić? Prezentujemy najważniejsze informacje.

pokaż więcej
Proszę czekać...