Pracownik, aby otrzymać emeryturę kolejową musi spełnić łącznie kilka warunków. Są to:
- osiągnięcie odpowiedniego wieku emerytalnego (kobieta 55 lat, mężczyzna 60 lat);
- odpowiedni okres składkowy i nieskładkowy (kobieta – 20 lat, mężczyzna – 25 lat);
- zatrudnienie na kolei – co najmniej 15 lat, łącznie z tzw. okresami równorzędnymi oraz zaliczanymi do okresów zatrudnienia na kolei.
Okresy równorzędne
Zgodnie z art. 44 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okresy równorzędne z okresami zatrudnienia na kolei uważa się okresy:
1) pobierania – po ustaniu zatrudnienia na kolei w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego w danym zawodzie – zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego z tytułu tego zatrudnienia;
2) pobierania renty chorobowej przyznanej przez właściwą kolejową jednostkę organizacyjną;
3) wykonywania przed dniem 1 stycznia 1975 r. pracy w kolejowej jednostce organizacyjnej na podstawie umowy o naukę zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub odbycia wstępnego stażu pracy;
4) zatrudnienia lub pełnienia funkcji z wyboru w związkach zawodowych w czasie bezpłatnego urlopu udzielonego pracownikowi na ten cel;
5) zatrudnienia, jednak nie dłuższego niż 5 lat, licząc od ustania zatrudnienia na kolei, jeżeli zatrudnienie na kolei ustało wskutek:
a) przejścia za zgodą kolejowej jednostki organizacyjnej do zatrudnienia w resorcie komunikacji niebędącego zatrudnieniem na kolei,
b) przejścia z zatrudnienia na kolei do zatrudnienia w urzędach naczelnych i centralnych organów administracji państwowej,
c) nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru,
d) przejścia za zgodą kolejowej jednostki organizacyjnej do zatrudnienia na kolejach użytku niepublicznego,
e) przejścia za zgodą kolejowej jednostki organizacyjnej do zatrudnienia w innych resortach w celu zorganizowania lub budowy transportu kolejowego;
6) zatrudnienia, jednak nie dłuższego niż 5 lat, w jednostkach (komórkach) organizacyjnych resortu komunikacji niebędących kolejowymi jednostkami organizacyjnymi, jeżeli nastąpiła zmiana tego zatrudnienia na zatrudnienie na kolei i jeżeli okres 5 lat zatrudnienia w tych jednostkach nie podlega zaliczeniu na podstawie pkt 5 lit. a;
7) zatrudnienia w międzynarodowych organizacjach kolejowych i w zagranicznych placówkach kolejowych po oddelegowaniu do tego zatrudnienia z zatrudnienia na kolei;
8) wykonywania zatrudnienia za granicą przez specjalistów w czasie trwania stosunku pracy z kolejową jednostką organizacyjną;
9) niewykonywania pracy na kolei, jeżeli za okresy te przysługuje wynagrodzenie w wyniku przywrócenia do pracy albo odszkodowanie;
10) zatrudnienia na kolejach innych państw, pod warunkiem że pracownik po tych okresach był zatrudniony na kolejach polskich.
Okresy zaliczane
Za okres zaliczany do okresu zatrudnienia na kolei uważana jest przerwa w pracy, podczas której pracownik zatrudniony był w międzynarodowej lub zagranicznej organizacji, czy też placówce kolejowej.
Za okres zaliczany uważa się także czas od 31 sierpnia 1939 do 9 maja 1945 r. Dotyczy to pracowników kolejowych, którzy w dniu 31 sierpnia 1939 r. byli zatrudnieni na kolei i po 9 maja 1945 r. ponownie się w niej zatrudnili.
Okres wypłacania stypendium sportowcom przez kolejowy klub sportowy także należy do okresu zaliczanego do okresu zatrudnienia na kolei. Warunkiem jest to, aby osoba pobierająca stypendium przed okresem jego pobierania była zatrudniona na kolei. Okres działalności kombatanckiej oraz służby wojskowej także można zaliczyć do okresu zatrudnienia na kolei. Ponadto zaliczyć można pracę w Policji (Milicji Obywatelskiej), organach bezpieczeństwa publicznego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biurze Ochrony Rządu.
Zobacz też: Emerytury służb mundurowych
Na uwagę zasługuje fakt, że pracownicy kolejowi zatrudnieni na:
- stanowiskach manewrowych,
- stanowiskach ustawiaczy,
- parowym, spalinowym albo elektrycznym pojeździe trakcyjnym,
- w drużynach konduktorskich,
pełny rok zatrudnienia mają liczony, jako 14 miesięcy.