Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę?

Iwona Kowalska-Matis
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS Województwa Dolnośląskiego
rozwiń więcej
Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę? / Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę? / ShutterStock

W pierwszym kwartale 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił prawie 95 tys. emerytur Polakom, którzy mieszkają za granicą i chcieli żeby ich emerytury z Polski były tam przelewane. Kto może odbierać swoje świadczenie w państwie, w którym mieszka?

rozwiń >

Ile wynoszą świadczenia wypłacane przez ZUS?

Mieszkasz poza granicami Polski i starasz się o emeryturę za lata przepracowane w kraju? Nie musisz się martwić o to gdzie będą przelewane pieniądze. ZUS przekaże je na konto bankowe w kraju, w którym mieszkasz. 

W pierwszym kwartale tego roku prawie 95 tys. emerytur wypłacił ZUS Polakom, którzy mieszkają za granicą i chcieli żeby ich emerytury z Polski były tam przelewane. 

57 tys. transferów trafiło na konto banków na terenie UE, najwięcej, bo aż 27,6 tys. do Niemiec, 5,5 tys. do Austrii i 4 tys. do Wielkiej Brytanii.

- Jesteśmy dosyć mobilnym narodem i wcale nie do rzadkości należą sytuacje, że ktoś pracował w kilku krajach poza Polską – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. - Każde państwo ma odrębny system emerytalny. Jeżeli ktoś pracował np. w trzech krajach i w każdym z nich opłacał przez określony czas składki na ubezpieczenie społeczne, to po osiągnięciu wieku emerytalnego może otrzymywać trzy odrębne emerytury - dodaje. 

Rzeczniczka wyjaśnia, że nieco inaczej wygląda sytuacja, w której np. ktoś występuje do ZUS o emeryturę, a w którymś z państw UE lub EFTA pracował zbyt krótko, by dostać tam odrębną emeryturę. Dzięki umowom międzynarodowym okresy ubezpieczenia z innych państw objętych porozumieniem można doliczyć do krajowego stażu.

  • Przeciętna wysokość emerytur przelewanych za granicę: do Niemiec: 1 979,62 zł, Austrii: 1 411,40 zł, Wlk. Brytanii: 2 684,00 zł. 
  • Najwyższe emerytury są przekazywane Polakom mieszkającym na Malcie. ZUS przelewa 11 emerytur w średniej kwocie 4 574,71 zł, na drugim miejscu jest Portugalia gdzie jest wypłacanych 31 emerytur w średniej wysokości 3 179,70 zł.
  • Najniższe emerytury płyną do Polaków mieszkających w Rumunii (średnia kwota wypłaty to 839,54 zł) i Słowacji (średnia kwota wypłaty to 910,98 zł). Na Łotwę wypłacana jest tylko jedna emerytura w kwocie 1 329,66 zł.

Do momentu otwarcia rynków pracy w państwach UE i EFTA dla wszystkich obywateli Polski z możliwości legalnej pracy i związanych z tym opłacaniem składek na emeryturę korzystała raczej niewielka grupa osób. Jednak wkrótce w wiek emerytalny zaczną wchodzić ludzie z tych roczników, które dwie dekady temu miały po 40-45 lat i podjęli legalną pracę w krajach Unii czy EFTA. 

- Dlatego można się spodziewać, ze zarówno liczba emerytur, które będą dostawali Polacy z innych krajów będzie wzrastać jak i emerytur „łączonych”, czyli sumujących okresy pracy z kilku krajów – opowiada Iwona Kowalska-Matis.

Gdzie ZUS przelewa emerytury i renty?

Do krajów Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), bądź tych, z którym wiąże Polskę dwustronna umowa o zabezpieczeniu społecznym zwanym państwem umownym,

Kto może odbierać swoje świadczenie w państwie, w którym mieszka?

Prawo do otrzymywania emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej z ZUS w państwie zamieszkania przysługuje, jeśli ktoś mieszka za granicą w chwili uzyskania prawa do polskiej emerytury a także wtedy, gdy wyjechał z Polski na stałe do jednego z państw członkowskich UE, EFTA lub innego państwa umownego dopiero po przyznaniu świadczenia. Co ciekawe. Umowa polsko-australijska przewiduje możliwość przekazywania emerytury lub renty również świadczeniobiorcom, którzy przebywają w tym państwie czasowo.

Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę? 

Najłatwiej wypełnić wniosek EZZ (Wniosek o zmianę danych osoby zamieszkałej za granicą). 

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek można złożyć w dowolnej placówce ZUS lub bezpośrednio we właściwej jednostce wyznaczonej do realizacji umów międzynarodowych (wykaz jednostek ZUS realizujących umowy międzynarodowe jest dostępny na stronie www.zus.pl). Można go także wysłać pocztą. Może to zrobić także upoważniona osoba (nie jest do tego potrzebne upoważnienie notarialne).

Gdzie ZUS wypłaci pieniądze? 

Emerytura zostanie wypłacona tak, jak to zostanie określone we wniosku, czyli: na rachunek bankowy w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby upoważnionej przez mieszkającego za granicą emeryta, która mieszka w Polsce, albo na rachunek bankowy prowadzony w banku w państwie zamieszkania. W tym przypadku właścicielem rachunku musi być osoba, której emerytura jest przelewana.

Ważne! Świadczenie może ZUS wpłacać na rachunek bankowy prowadzony dla opiekuna prawego sprawującego opiekę nad osobą uprawnioną do świadczenia emerytalno-rentowego oraz dla osoby sprawującej opiekę nad osobą małoletnią, której przysługuje renta rodzinna.

Co w sytuacji gdy rodak mieszka w kraju, z którym Polska nie jest związana umową w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, czyli w państwie nieumownym? 

Wtedy emerytura może być wypłacana na rachunek bankowy seniora w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby przez niego upoważnionej mieszkającej w Polsce. Nie dotyczy to świadczeniobiorców będących kombatantami.

W jakiej walucie jest przelewana emerytura lub renta za granicę? 

W walucie państwa, w którym emeryt mieszka lub w innej walucie wymienialnej. Ze względu na zmianę kursu waluty jego wysokość może się zmieniać. Nie ponosi się żadnych kosztów związanych z przekazywaniem przez ZUS świadczenia za granicę. Jednak w zależności od umowy, którą ktoś ma z bankiem, może ponosić koszty związane z prowadzeniem rachunku.

Co z podatkiem od emerytury?

W zależności od postanowień umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z państwem, w którym senior mieszka, ZUS przekaże świadczenie za granicę w kwocie brutto, czyli bez pomniejszenia o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce, bądź w kwocie netto, czyli po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce.

Czy pobieranie zagranicznych świadczeń ma wpływ na prawo do emerytury lub renty w Polsce i ich wysokość?

Nie. To, że ktoś dostaje również emeryturę lub rentę z innego niż Polska państwa, nie powoduje zawieszenia prawa do emerytury lub renty z ZUS, ani też zmniejszenia wysokości emerytury lub renty z ZUS.

Czy kontynuacja pracy ma wpływ na prawo do emerytury z ZUS?

Żeby ZUS zaczął wypłacać emeryturę, trzeba rozwiązać wszystkie umowy o prace, zarówno te podpisane w Polsce, jak i za granicą w państwach umownych (nie dotyczy osób pracujących w Australii). Dopiero, gdy już senior przejdzie na emeryturę – podobnie jak w Polsce – może podjąć pracę. 

Więcej informacji

  • https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury-i-renty-dla-osob-pracujacych/zamieszkalych-za-granica/wyplata/transfer-swiadczen-dla-osob-zamieszkalych-za-granica 
  • Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS (COT) pod numerem:  (+48) 22 560-16-00 – z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych i zagranicznych lub pod adresem e-mail: cot@zus.pl; ​​​​Konsultanci COT służą pomocą w dni robocze od poniedziałku do piątku w godz. 7.00–18.00.
  • W każdej placówce ZUS, w jednostkach ZUS wyznaczone do realizacji umów międzynarodowych w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, w Departamencie Rent Zagranicznych (ul. Szamocka 3,5, 01-748 Warszawa, e-mail:drz@zus.pl). 
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
rozwiń więcej
Prawo
Ile jest warta informacja czy akcja zdrożeje? Kolizja interesów prawnych i obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej a należyte wykonywanie zadań giełdowych. Przepisy i sankcje
05 maja 2025

W sytuacji kolizji pomiędzy obowiązkiem lojalnego wykonywania obowiązków służbowych a obowiązkiem zachowania tajemnicy i ochrony informacji poufnych, rozstrzygnięcie, które przyznaje pierwszeństwo temu drugiemu, opiera się na fundamentalnych zasadach prawa rynku kapitałowego oraz etyce zawodowej. Zasadniczo, ochrona rynku finansowego i zapobieganie nadużyciom w obrocie papierami wartościowymi mają nadrzędne znaczenie, a w związku z tym obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej w kontekście informacji poufnych staje się priorytetowy. Jest to nie tylko kwestia przestrzegania przepisów prawa, ale także zapewnienia uczciwości i przejrzystości w działaniach podejmowanych na rynku kapitałowym - pisze radca prawny K. Jakub Gładkowski. I wyjaśnia także jakie są sankcje i odpowiedzialność za tego typu naruszenia w unijnym i polskim porządku prawnym.

Rozwód w 2025 i 2026 r. [FAQ]
05 maja 2025

Co może się zmienić w procedurach rozwodowych? Jakie są aktualne przepisy? Co trzeba wiedzieć o rozwodzie w 2025 2026 r.? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania!

Sejm na żywo 5 maja: Komisja śledcza ds. Pegasusa
05 maja 2025

Przesłuchanie nadinsp. Adama Cieślaka, Komendanta Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości.

Emerytura i renta po śmierci seniora. Kiedy można ją zatrzymać, a kiedy trzeba zwrócić. ZUS musi wypłacić świadczenie jeżeli zmarły nabył do niego prawo
05 maja 2025

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Dwie decyzje w jednej kopercie prześle ZUS do emerytów i rencistów w maju 2025 r. Przeczytaj uważnie i sprawdź wysokość świadczeń
05 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę corocznej korespondencji do emerytów i rencistów. W jednej kopercie znajdą dwie decyzje – o waloryzacji z marca 2025 r. oraz przyznaniu dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego czyli tzw. trzynastki.

Grillowanie na balkonie i w parku – czy jest dozwolone?
05 maja 2025

Nadejście wiosny można poczuć nie tylko w zwiększonych temperaturach, ale także w zapachach unoszonych przez powietrze. Bowiem gdy tylko zaczyna się sezon, Polacy chętnie zaczynają grillować. Rośnie wtedy nie tylko sprzedaż grillowych akcesoriów, ale także statystyczna liczba mandatów udzielonych przez Straż Miejską plenerowym koneserom. Większość mieszkańców miast nie posiada własnego ogrodu, dlatego wielu zadaje sobie pytanie, czy grillowanie na balkonie lub w parku jest dozwolone.

Jak nie zaciągać pożyczki?
05 maja 2025

Każde postanowienie w umowie pożyczkowej może mieć realny wpływ na sytuację finansową pożyczkobiorcy, zwłaszcza jeśli chodzi o dodatkowe opłaty, prowizje czy warunki spłaty. Bardzo ważna jest świadomość prawna, pochopne podejmowanie decyzji odłóż na bok. Zatem jak nie zaciągać pożyczki?

2962 zł dla matek czy ojców, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Nie opłaca im się pracować za minimalną krajową
05 maja 2025

Mówi się o państwie opiekuńczym, o państwie socjalnym. I coś w tym jest. Wśród rodziców dzieci, którzy nie są zatrudnieni mówi się, że przy różnych świadczenia pieniężnych i zasiłkach jakie można otrzymać od państwa nie opłaca im się pracować za minimalną krajową. Wprawdzie może mieliby netto te kilkaset złotych więcej, ale za to jakim kosztem, kosztem pracy i czasu. Rodzice wolą dostać np. 2962 zł, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Oczywiście taki schemat nie jest dany raz na zawsze! Jeśli jest dwoje dzieci kwota ta zwiększa się o kolejne 500 i 800 zł.

Uważam, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 r. niesprawiedliwie pominął grupę emerytów, która złożyła wnioski o wcześniejszą emeryturę między 6 czerwca a 31 grudniem 2012 r.
04 maja 2025

Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).

Zasiłek nie przez 180 ale nawet przez 365 dni dla wybranych osób. Jest ustawa i czeka na wejście w życie
05 maja 2025

Zasiłek nie przez 180 ale nawet przez 365 dni dla wybranych osób. Jest ustawa i czeka na wejście w życie, ale czy to wpłynie na aktywizację osób bezrobotnych? Raczej nie, tym bardziej, że ustawodawca poszerzył krąg podmiotów mający prawo do zasiłku przez rok.

pokaż więcej
Proszę czekać...