Osoby, które nie spełnią warunków wymaganych do uzyskania emerytury pomostowej, a pracowały przed 1 stycznia 2009 r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają prawo do rekompensaty.
Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat. Prace takie ubezpieczony musiał wykonywać przed dniem 1 stycznia 2009 roku. Rekompensata przysługuje osobie, która urodziła się po 31 grudnia 1948 roku.
Jak wspomniano jednym z warunków otrzymania rekompensaty jest praca przez okres 15 w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ustalając ten okres ZUS bierze pod uwagę tylko te okresy pracy, które są uznane za pracę w szczególnym charakterze i w szczególnych warunkach przez ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do okresów pracy w szczególnych warunkach zaliczymy pracę o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Natomiast za pracowników pracujących w szczególnym charakterze zalicza się:
- pracowników organów kontroli państwowej, organów administracji celnej,
- pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną,
- dziennikarzy zatrudnionych w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
- nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską,
- funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych,
- pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.
Prawo do rekompensaty mogą także nabyć osoby ubezpieczone z tytułu działalności twórczej lub artystycznej.
Prace w szczególnych warunkach zostały wymienione w załączniku do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w wykazach A i B.
Wysokość rekompensaty
Rekompensata ustalana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy składaniu przez osobę zainteresowaną wniosku o nowa emeryturę.
Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego obliczonego na dzień 1 stycznia 1999 r.
Rekompensata podlega waloryzacjom przewidzianym dla kapitału początkowego.
Rekompensata obliczana jest według wzoru określonego w ustawie o emeryturach pomostowych.
Podstawa prawna: Art. 21-23 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656)