Wydanie dowodu osobistego wydaje się być rzeczą, która nie może przysporzyć kłopotu. Jednak jak zapewne domyślasz się Drogi Czytelniku, czasem te najprostsze rzeczy mogą sprawiać kłopot.
Wydanie dowodu osobistego osobie małoletniej poniżej 13 roku życia
Pewne problemy mogą przydarzyć się zwłaszcza, gdy chodzi o wydanie dowodu osobistego osobie małoletniej poniżej 13 roku życia. Krąg osób uprawnionych do występowania w imieniu małoletniego z wnioskiem o wydanie dowodu osobistego został określony w art. 34 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Powyższy przepis w ust. 3 stanowi, że „na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być wydany osobie, która nie ukończyła 13 roku życia". Jednak co zrobić w sytuacji, gdy z wnioskiem zwrócą się rodzice zastępczy dziecka? Innymi słowy, trzeba sobie zadać pytanie, czy są oni „opiekunami" dziecka w rozumieniu przytoczonego przepisu.
Polecamy serwis: Dowód osobisty
Prawa i obowiązki rodziców zastępczych
Pojęciem „rodziny zastępczej" posługuje się ustawa o pieczy zastępczej, która wprowadza dwie zasadnicze formy pieczy zastępczej: rodzinną pieczę zastępczą oraz instytucjonalną pieczę zastępczą. Jedną z odmian rodzinnej pieczy zastępczej jest właśnie rodzina zastępcza (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy). Mając na uwadze fakt, iż Kodeks rodzinny i opiekuńczy, posługuje się zarówno pojęciem „piecza zastępcza" jak i „opieka" należy stwierdzić, że systematyka tego aktu prawnego oraz reguły wykładni prawa uzasadniają tezę, że są to dwa różne pojęcia wprowadzone dla różnych instytucji, aczkolwiek o zbliżonym znaczeniu praktycznym.
Powyższe twierdzenie uzasadnia analiza przepisów k.r.o. dotyczących instytucji pieczy zastępczej, a przede wszystkim art. 1121 stanowiącego, że: „obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej (…). Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka". Zatem ustawodawca przyznaje rodzicom zastępczym ściśle określone uprawnienia związane przede wszystkim z wychowaniem dziecka, zaspokajaniem jego bieżących potrzeb oraz dochodzeniem należności z tym związanych (np. alimenty). Zasadą jest jednak, że pozostałe prawa i obowiązki związane z wykonywaniem władzy rodzicielskiej pozostają przy rodzicach. Usytuowanie tego przepisu w systemie prawa wskazuje na to, iż jest to przepis szczególny, dotyczący wyłącznie wyjątkowych przypadków uzasadniających podjęcie ściśle określonych działań przez rodziców zastępczych.
Piecza zastępcza jako forma pomocy rodzinie
Czy rodzic zastępczy może wnioskować o dowód osobisty dla dziecka?
Kierując się zasadą wykładni prawa mówiącą, że wyjątki należy interpretować ściśle, stwierdzić należy, że tych uprawnień, których ustawodawca nie wymienił wprost w przepisie nie należy domniemywać. Konieczne zatem, jest rozważenie kwestii czy wystąpienie z wnioskiem przez rodziców zastępczych o wydanie dowodu dla małoletniego, który nie ukończył lat 13, jest tego rodzaju czynnością, o której mowa w art. 1121 k.r.o. Ustawodawca takiego uprawnienia nie wymienia wprost. Ponadto z zasad doświadczenia życiowego nie wynika, iż zawnioskowaną czynność można potraktować jako „zwykłą, bieżącą" czynnością związaną z wychowaniem dziecka. Za zasadne należałoby przyjąć zbadanie również celu, w jaki dowód osobisty dziecka może zostać wykorzystany (np. wyjazd zagraniczny). Również tego typu argumenty uzasadniają w przekonaniu, że wydanie dowodu osobistego małoletniemu nie jest czynnością o jaką chodzi powyższym przepisie.
Podsumowując powyższą analizę należy stwierdzić, iż rodzice zastępczy dziecka nie są uprawnieni do występowania z wnioskiem o wydanie dowodu osobistego osobie, która nie ukończyła lat 13.
Zobacz również: Co zmieni się w systemie pieczy zastępczej w 2014 roku?
Autor – Jakub Kobyliński, aplikant radcowski; Specjalizacja - doradztwo w zakresie obsługi jednostek samorządu terytorialnego, zamówienia publiczne.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.